همه چیز درباره واکسن آنفلوآنزا

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه فناوری خبرگزاری آنا، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات‌متحده (CDC) از سال 2010 هرساله از همه افراد (کودک 6ماهه به بالا) می‌خواهد واکسن آنفلوانزا تزریق کنند. اما گزارش‌ها نشان می‌دهد هرساله استقبال از این واکسن در آمریکا کاهش می‌یابد. یک دلیل این است که برخی از مردم معتقدند تزریق واکسن جواب نمی‌دهد.

ازآنجاکه ویروس‌های آنفلوانزا به‌طور مداوم جهش می‌یابند و تأثیر واکسن باگذشت زمان از بین می‌رود، شما نمی‌توانید یک‌بار واکسن بزنید و انتظار داشته باشید که سال‌ها تحت پوشش و امنیت قرار بگیرید. این واکسن‌ به امید تطبیق با ویروس‌های همیشه جهش‌یافته، باید هرساله تغییر کند و این امر همواره یک چالش بوده است.

میزان تأثیر واکسن آنفلوانزا

واکسن آنفلوانزا به‌طور متوسط ​​40درصد مؤثر بوده است، یعنی 40درصد مواقع از بیماری پیشگیری می‌کند. از زمانی که مقامات بهداشت و درمان پیگیری آن را از سال 2003 آغاز کردند، اثربخشی این واکسن از 10درصد در سال 2004-2005 تا 60درصد در سال 2010-2011 متفاوت بوده است.

در این میان چیزی که مسئله واکسن را بسیار دشوار می‌کند این است که ویروس آنفلوانزا یک ویروس واحد نیست. این ویروس چند نوع دارد که شایع‌ترین آنها A و B هستند. نوع A خطرناک‌تر بوده و دارای دو زیرگروه است که به‌طور منظم در میان انسان‌ها گسترش می‌یابد: (A (H1N1 و (A (H3N2 و نوع B که بیماری خفیف‌تری ایجاد می‌کند.

واکسن‌های نوع A و B برای اولین بار در دهه 1940 تزریق شد. در سال 1947، محققان دریافتند که جهش در ویروس‌ها باعث بی‌اثر‌شدن واکسن شده است. پنج سال پس‌ازآن، سازمان بهداشت جهانی، سیستم جهانی نظارت و پاسخگویی آنفلوانزا را ایجاد کرد که تغییرات ویروس‌های آنفلوانزا را که هرسال در گردش است نظارت می‌کند.

امروزه، بیش از 100 کشور اطلاعات مربوط به آنفلوانزا را در طول سال جمع‌آوری می‌کنند. سازمان بهداشت جهانی این اطلاعات را جمع‌آوری کرده و پیشگام تلاش برای پیش‌بینی ویروس‌های آنفولانزا در سال آینده است. هر واکسن جدید شامل یک ویروس (A (H1N1، یک (A (H3N2 و یک یا دو ویروس نوع B است. برای نیمکره شمالی، این پیش‌بینی‌ها در زمستان (ماه فوریه) اتفاق می‌افتد؛ درحالی‌که فصل آنفلوانزا هنوز در جریان است، دانشمندان باید واکسن فصل بعدی را تعیین کنند. این امر به این دلیل است که ساخت واکسن به زمان نیاز دارد و تولیدکنندگان دارو حداقل 6 ماه برای تولید دوز کافی نیاز دارند.

ویروس‌های آنفلوانزا به‌سرعت جهش می‌یابند و گاهی‌اوقات تا زمان آماده شدن واکسن، ویروس تغییر می‌کند. بنابراین خروجی واکسن آن چیزی نیست که دانشمندان در‌نظر گرفته‌اند. همچنین مشکل دیگر این است که گاهی اوقات پیش‌بینی ویروس اشتباه از آب درمی‌آید.

اگر واکسن همیشه مؤثر نیست، چرا باید آن را تزریق کرد؟

آنفلوانزا یک بیماری جدی است. وقتی ویروس‌های موجود در واکسن با آنچه در گردش است مطابقت داشته باشند، واکسن می‌تواند خطر ابتلا به آنفلوانزا را 40 تا 60درصد کاهش دهد. و حتی در برخی موارد واکسیناسیون قبل از ابتلا به آنفلوانزا می‌تواند به شما در جلوگیری از ابتلا به بیماری شدید کمک کند. مطالعات متعدد نشان داده است که واکسن خطر مراجعه به بیمارستان را کاهش می‌دهد، و اگر در بیمارستان بستری شوید، احتمال اینکه در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شوید بسیار کمتر است.

طبق برآوردهای مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات‌متحده برای فصل 2018-2019، واکسیناسیون نیمی از جمعیت آمریکا موجب شد از 4.4 میلیون مورد ابتلا به آنفلوانزا، 58هزار بستری در بیمارستان و 3هزار و 500 مرگ‌و‌میر جلوگیری شود. میزان اثربخشی واکسن در این سال 29درصد بود.

این واکسن برای کودکان می‌تواند نجات‌بخش باشد. مطالعه‌ای که در چهارفصل انجام شد نشان داد که واکسیناسیون، خطر مرگ‌ومیر را در کودکان سالم به میزان دوسوم کاهش می‌دهد.

همان‌طور که پوشیدن ماسک به محافظت از اطرافیان در برابر ویروس کرونا کمک می‌کند، تزریق واکسن آنفلوانزا همچنین می‌تواند از دیگران که در معرض خطر بیشتری هستند، مانند افراد مسن و کسانی که دارای بیماری‌های مزمن هستند، محافظت کند.

باید‌ها و نبایدها

چه افرادی می‌توانند واکسن آنفلوانزا بزنند؟

هر کس باید واکسنی متناسب با سن خود تزریق کند. برخی واکسن‌های آنفلوانزای غیرفعال (IIV) وجود دارد که برای نوزادان 6 ماهه تأیید شده است. برخی از واکسن‌ها فقط برای بزرگ‌سالان تأیید می‌شوند؛ به‌عنوان‌مثال، واکسن آنفلوانزا نوترکیب (RIV) برای افراد 18 سال به بالا و واکسن‌های غیرفعال کمکی و دوز بالا برای افراد 65 سال به بالا تأیید شده است. همچنین زنان باردار و افرادی که بیماری‌های مزمن خاصی دارند می‌توانند واکسن آنفولانزا بزنند. اکثر افراد مبتلابه «حساسیت به تخم‌مرغ» نیز می‌توانند واکسن آنفولانزا بزنند.

چه افرادی که نباید واکسن آنفولانزا بزنند؟

کودکان زیر 6 ماه نمی‌توانند واکسن آنفلوانزا بزنند.همچنین افرادی که آلرژی شدیدی به واکسن آنفلوانزا یا هر ماده دیگری در آن دارند نباید واکسن بزنند.

آیا باید در دوران کرونا واکسن آنفلوانزا بزنیم؟

بله. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات‌متحده می‌گوید با توجه به بیماری همه‌گیر کرونا، تزریق واکسن آنفلوانزا در فصل 2020-2021 بیش از هر زمان دیگری مهم است. این احتمال وجود دارد که آنفلوانزا و کرونا هم‌زمان در پاییز و زمستان در گردش باشند. بنابراین دریافت واکسن آنفولانزا نه‌تنها برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری مهم است، بلکه همچنین برای کاهش بار فعالیت بیمارستان‌های درگیر کرونا مؤثر است.

آیا واکسن آنفلوانزا از بدن دربرابر کرونا محافظت می‌کند؟

خیر، واکسن‌ آنفلوانزا از SARS-CoV-2، ویروسی که باعث ایجاد COVID-19 می‌شود، محافظت نمی‌کند. اما این واکسن‌ها از بدن دربرابر انواع ویروس‌های آنفلوانزای فصلی محافظت می‌کنند و می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری و همچنین بستری شدن در بیمارستان و مرگ ناشی از آنفولانزا را کاهش دهند.

عوارض جانبی شایع واکسن آنفلوانزا

عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا خفیف بوده و در بزرگ‌سالان، کودکان و نوزادان یکسان است.

واکنش‌های موضعی

شایع‌ترین عارضه جانبی واکسن آنفلوانزا، واکنش در محل تزریق است. بعد از تزریق، ممکن است درد، قرمزی، داغ‌شدن و در برخی موارد تورم جزئی پیش بیاید. این اثرات معمولاً کمتر از دو روز طول می‌کشد.

سردرد و سایر دردها

بعد از تزریق، ممکن است دچار سردرد شوید یا عضلات سراسر بدن شما درد بگیرد. این نیز معمولاً در روز اول اتفاق می‌افتد و طی دو روز برطرف می‌شود. استفاده از داروهای مسکن می‌تواند ناراحتی و درد شمارا بهبود بخشد.

این موضوع که آیا مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای درمان عوارض جانبی واکسن ایمن است یا خیر، بحث‌برانگیز است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این داروها ممکن است نحوه پاسخ بدن به واکسن را تغییر داده یا کاهش دهند. تحقیقات دیگر نتایج متفاوتی نشان داده و هنوز مشخص نیست که باید از مصرف این داروها خودداری شود یا خیر.

سرگیجه یا غش کردن

با واکسن آنفلوانزا ممکن است دچار سرگیجه یا غش شوید. این اثرات معمولاً یک یا دو روز طول می‌کشد. اگر هنگام تزریق واکسن سابقه سرگیجه یا ضعف دارید، حتماً قبل از تزریق به پزشک خود اطلاع دهید.

تب

تب 38 درجه سانتی‌گراد یا کمتر نیز یکی دیگر از عوارض جانبی شایع آنفلوانزا است.

عوارض جانبی وخیم

عوارض جانبی وخیم با تزریق آنفلوانزا نادر است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تب شدید

تب بیشتر از 38 درجه سانتی‌گراد غیرمعمول است و باید با پزشک تماس بگیرید.

واکنش‌های شدید آلرژیک

واکنش‌های شدید آلرژیک معمولاً طی چند ساعت پس از تزریق واکسن اتفاق می‌افتد. علائم آن شامل کهیر، تورم، مشکل تنفس، تپش قلب و ضعف است. اگر هر یک از این علائم را داشتید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.

سندرم گیلن باره (GBS)

در موارد بسیار نادر، برخی از افرادی که واکسن آنفلوانزا دریافت کرده‌اند دچار «سندرم گیلن باره» (GBS) شده‌اند. سندرم گیلن باره یک بیماری عصبی است که باعث ضعف و فلج شدن بدن می‌شود. بااین‌حال، مشخص نیست که آیا واکسن آنفلوانزا علت واقعی آن باشد. این سندرم به‌احتمال‌زیاد در افرادی که در گذشته به آن مبتلا بوده‌اند رخ می‌دهد. اگر سابقه این بیماری را دارید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا درباره دریافت یا عدم دریافت واکسن تصمیم‌گیری کند.

انتهای پیام/4112/