در گفت‌و‌گو با آنا بررسی شد؛
نقاشی‌های محرمی در موزه‌های بین المللی
با معروف‌ترین آثار عاشورایی و محرمی که در موزه‌ها نگهداری می‌شوند آشنا میشوید.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، مظلومیت امام‌حسین(ع)، اهل‌بیت و یاران شهیدش در واقعه عاشورا توسط نقاشان بسیاری در سراسر دنیا به تصویر کشیده شده است. البته قلم در توصیف و نمایش حوادث آن روز ناتوان است اما یک نقاشی عاشورایی می‌تواند حرف‌های زیادی را در یک نگاه به مخاطبش انتقال دهد.
نقاشی‌هایی با موضوع ماه محرم و روز عاشورا کشیده شده‌اند که در معروف‌ترین و ارزشمندترین موزه‌های دنیا نگهداری می‌شوند. از موزه‌های انگلیس بگیرید تا فیلادلفیای آمریکا و ... که تصاویر نابی از «نقاشی‌های محرم و عاشورا» را در خود جای داده‌اند.
در پرونده امروز زندگی‌سلام، علاوه بر آشنایی با معروف‌ترین نقاشی‌های محرمی و عاشورایی که در موزه‌های کشورهای مختلف جهان نگهداری می‌شوند، با استاد حبیب ا... صادقی هم گفت و گویی داشته‌ایم. استاد صادقی که دکترای نقاشی از دانشگاه تربیت مدرس دارد، آثار عاشورایی بسیاری را ترسیم کرده است.
آخرین لحظات عمر بابرکت امام‌حسین(ع)
نام تابلو؟ عرش بر زمین افتاد
کجا نگهداری می‌شود؟ موزه هنرهای معاصر تهران
در میان نقاشان جوان ایرانی، حسن روح‌الامین از مهم‌ترین نقاشان عاشورایی به حساب می‌آید؛ نگاه این هنرمند در خلق آثار عاشورایی بسیار خاص و ستودنی است و تابلوهای بسیاری در اندازه‌های بزرگ با مفهوم و مضمون عاشورا خلق کرده است. یکی از آن‌ها، تابلویی با عنوان «عرش بر زمین افتاد» است که لحظات آخر عمر بابرکت سید و سالار شهیدان را به تصویر کشیده است.
او درباره شیوه خلق نقاشی‌هایش و اندازه آن‌ها گفته: در خلق آثار هنری، ایده‌هایی را که در ذهنم به وجود می‌آید اتودزنی می‌کنم و اگر بتوانم با آن‌ها ارتباطی برقرار کنم به اتودزنی بیشتر می‌پردازم.
وقتی می‌خواهیم یک موضوع پراهمیت را مطرح کنیم و حرف مهمی بزنیم که برایمان ارزش زیادی دارد، هیچ گاه آن را با صدای آرام به زبان نمی‌آوریم و من احساس می‌کنم اتفاق بزرگی چون حماسه‌های دینی را نمی‌توان در تابلویی با اندازه کوچک بیان کرد.
اندازه و ابعاد از نظر من در تاثیرگذاری موضوعی که ورای یک اثر مطرح می‌شود، اهمیت زیادی دارد.
عزاداری برای امام‌حسین(ع) در قرن هجدهم
نام تابلو؟ یادبود محرم
کجا نگهداری می‌شود؟ موزه هنر فیلادلفیا
این تابلو که در موزه هنر فیلادلفیا نگهداری می‌شود، توسط نقاش ناشناس هندی در اواخر قرن هجدهم کشیده شده است. روش طراحی این تابلو، نقاشی آبرنگ مات روی میکاست.
اوایل تا اواسط قرن نوزدهم، هنرمندان هندی شروع به تولید انواع نقاشی روی ورق‌های نازک و انعطاف‌پذیر میکا برای بازار گردشگری استعماری کردند.
این نوع نقاشی‌ها به عنوان یک موضوع بسیار محبوب در جشنواره‌های محلی محسوب می‌شدند. در آن زمان هم مراسم یادبود محرم ماهی که در آن حضرت حسین‌بن‌علی علیه السلام به شهادت رسید، با برگزاری مراسم و آیین روحانی، هر ساله برگزار می شد.
با خلق آثاری در این باره، هنرمندان هندی تلاش می‌کردند تا زمینه‌های فرهنگی ناشناخته هند را برای مخاطبان اروپایی جذاب‌تر کنند. هم اکنون این تابلوی نفیس در موزه شهر فیلادلفیا که پنجمین شهر پرجمعیت آمریکاست، نگهداری می‌شود و هر ساله گردشگران زیادی از سراسر دنیا از آن بازدید می‌کنند.
5پسر دور یک علم
نام تابلو؟ مراسم عزاداری محرم
کجا نگهداری می‌شود؟ موزه فرانسه
استفاده از علم در مراسم سوگواری و عزاداری برای سرور و سالار شهیدان در گذشته رواج زیادی داشته است.
در این نقاشی که در یکی از معروف‌ترین موزه‌های دنیا نگهداری می‌شود، پنج پسر را می‌بینیم که در اطراف یک علم پوشیده شده از پارچه‌های سبز و قرمز و پرهای قرمز و سفید جمع شده‌اند تا یاد امام حسین(ع) را زنده نگه دارند.
نکته جالب درباره پوشش بچه‌ها، این است که همه پسرها عرقچین پوشیده‌اند و سه نفر از آن‌ها بالای پیراهن‌های خود را برای عزاداری باز کرده‌اند. همچنین همگی کفش‌های سفید پوشیده‌اند.
رسم و رسوم تعزیه‌خوانی
نام تابلو؟ مراسم محرم
کجا نگهداری می‌شود؟ موزه «ویکتوریا آلبرت»
موزه «ویکتوریا آلبرت» بزرگ‌ترین موزه جهان از نظر هنرهای تزیینی و یکی از برترین موزه‌های جهان از نظر داشتن ذخایر غنی آثار هنری است.
این موزه محل نگهداری بیش از ۴ میلیون و پانصد تابلوی نفیس با موضوعات گوناگون است.
2 نقاشی با موضوع به تصویر کشیدن مراسم عزاداری در این موزه نگهداری می‌شود که آداب و رسوم هندی‌ها برای زنده نگه داشتن یاد عاشورا در آن‌ها به تصویر کشیده شده است.
هر دوی این نقاشی‌ها توسط 2 هنرمند مرشدآبادی طراحی شده اما نام خالق این اثرها مشخص نیست.
این تابلوها، حال و هوای یک محله هندی را در روز عاشورا نشان می‌دهد که در آن مسلمانان، یاد امام حسین(ع) و یارانش را با تعزیه‌خوانی و سوگواری گرامی داشته‌اند.
تاثیرگذارترین نقاشی عاشورایی
نام تابلو؟ عصر عاشورا
کجا نگهداری می‌شود؟ موزه آستان قدس رضوی
تابلوی عصر عاشورا که توسط استاد فرشچیان خلق شده و همه ایرانی‌ها با آن آشنا هستند، جزو بهترین و تأثیرگذارترین آثار نقاشی مرتبط با قیام حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در دنیا محسوب می‌شود.
این نقاشی در عاشورای سال ۱۳۵۵ به تصویر کشیده شده و موضوع این اثر، همان‌طور که پیداست مربوط به بازگشت مرکب بی‌سوار حسین‌بن‌علی(ع) به سوی خیمه‌ها در عصر عاشوراست. استاد محمود فرشچیان این اثر را با کیفیت‌ترین در میان آثار خود می‌داند.
ایشان خاطره جالبی هم درباره این نقاشی بی‌نظیر دارد: «سه سال پیش از انقلاب، روز عاشورا، مادرم گفت: برو روضه گوش کن تا چند کلام حرف حساب بشنوی. گفتم: من حالا کاری دارم بعد خواهم رفت. رفتم اتاق، اما خودم ناراحت شدم.
حال عجیبی به من دست داد، قلم را برداشتم و تابلوی «عصر عاشورا» را شروع کردم. قلم را که برداشتم همین تابلویی شد که الان هست، بدون هیچ تغییری. الان که بعد از سی سال به این تابلو نگاه می‌کنم، می‌بینم اگر می‌خواستم این کار را امروز بکشم، باز هم همین تابلو به وجود می‌آمد، بدون هیچ تغییری.
یک چیزی دارد این تابلو که خود من هم بعد از این همه سال، هربار که نگاهش می‌کنم گریه‌ام می‌گیرد...». در خور ذکر است که این نقاشی نفیس در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
هر نقاشی عاشورایی یک روضه مصور است
استاد «حبیب‌ا... صادقی» که آثار بسیاری را با موضوع عاشورا خلق کرده، از عهد 30 ساله‌اش با امام‌حسین(ع) می‌گوید
استاد صادقی فارغ‌التحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و کارشناسی ارشد این رشته و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس دارد.
او از محضر استادانی همچون اصغر محمدی، محمود فرشچیان، مارکو گریگوریانو و ... بهره جسته و آثار زیادی را با موضوع عاشورا خلق کرده است. او در گفت‌و‌گو با زندگی سلام از دلیل فعالیتش در این حوزه می‌گوید و این‌که کدام یک از آثار عاشورایی‌اش را تاثیرگذارتر می‌داند؟
با هنر عاشورایی زندگی کردم
این استاد نقاشی درباره دلایل توجه ویژه‌اش به وقایع عاشورا در آثارش می‌گوید: داشتن اندیشه دینی جزو موضوعات تربیتی خانوادگی من است.
به عنوان یک نقاش که باورهای دینی و قرآنی دارم و عاشق امام حسین(ع) هستم، نباید بی‌توجه از کنار مسئله بسیار مهم عاشورا بگذرم.
من از کودکی در هیئت بودم و زمانی که مداح‌ها، واقعه عاشورا را توصیف می‌کردند، اتفاقات آن روز در ذهن من به تصویر کشیده می شد. من هنر عاشورایی را انتخاب کردم و با آن زندگی کردم. به همین دلیل است که آثار عاشورایی زیادی را خلق کرده‌ام که البته همه‌اش به لطف خود حضرت(ع) بوده است.
عهد کردم هر شام غریبان یک طرح عاشورایی را شروع کنم
استاد صادقی عهد کرده تا در شام غریبان هر سال قلم به دست بگیرد و یکی از صحنه‌های واقعه بزرگ عاشورا را به تصویر بکشد. خودش در این باره می‌گوید: من هر سال در شام غریبان یک طرح عاشورایی را شروع می‌کنم.
البته از 40 روز قبل از آن، درباره‌اش فکر می‌کنم و روز اربعین، طراحی را شروع می‌کنم و یک سال روی آن کار می‌کنم. همه نقاشی‌هایی که در چند سال اخیر کشیده‌ام، همین روال را طی کرده است. هر سال از اول محرم، اتودهایی می‌زنم و شام غریبان تصمیم نهایی را می‌گیرم و طرح را شروع می‌کنم.
اگر به مجموعه آثار من نگاهی بیندازید، می‌بینید که در حوزه‌های مختلف نقاشی و نگارگری کرده‌ام اما سعی کرده‌ام که برای به تصویر کشیدن فرهنگ عاشورایی، روایت جدید و با کیفیت ویژه‌تری ارائه بدهم.
نقاشی حضرت زینب(س) در بارگاه یزید 2 سال طول کشید
از استاد درباره تاثیرگذارترین نقاشی عاشورایی‌اش می‌پرسم که می‌گوید: یک بار یک نفر از من پرسید که بهترین نقاشی‌ات کدام است، گفتم آن طرحی که هنوز نکشیده‌ام.
باور کنید ماه محرم که می‌رسد، من بی سر و پا می‌شوم. از روز اول ماه محرم، من یک جوری سرگردان می‌شوم و دایم فکر می‌کنم که امسال چه طرحی بزنم که در جایگاه روایت واقعه عظیم عاشورا، کم نباشد.
امسال من با رعایت پروتکل‌ها در مراسم عزاداری شرکت می‌کنم چون حضور در بین سینه‌زنان و عزاداران حسینی را مایه برکت زندگی‌ام می‌دانم. دو تابلوی عاشورایی من به نظر خودم از بقیه تاثیرگذارتر بودند البته همه‌شان را دوست دارم.
یکی تابلوی حضرت زینب(س) در بارگاه یزید و دیگری تابلوی حضرت ابوالفضل(ع)، وقت زیادی از من گرفته‌اند. نقاشی حضرت زینب(س) در بارگاه یزید، 2 سال طول کشیده و یادم هست آن موقع وقتی شب‌ها از دانشگاه به خانه می‌آمدم، 5 تا 6 ساعت روی آن کار می‌کردم.
یک نقاش، یک پژوهشگر هم هست
نگاه و نظر مردم درباره یک نقاشی عاشورایی وقتی داستان مظلومیت امام حسین(ع) را در آن می‌بینند، ارزش افزوده‌هایی به اثر اضافه می‌کند که قابل تامل است، استاد با این مقدمه درباره نظرات مردم درباره آثار عاشورایی‌اش که از نزدیک در نمایشگاه‌ها و سایت ایشان دیده‌اند، می‌گوید: هر نقاشی عاشورایی یک روضه مصور است.
در همه آثار هنرمندان بزرگی همچون محتشم کاشانی تا استاد فرشچیان و ... بارقه‌هایی از نور تابیده شده است و ما جلوه‌هایی از عاشورا را می‌بینیم که تاثیرگذاری زیادی روی ما دارند. یک نقاش، باید یک پژوهشگر باشد تا طرح‌هایش آگاهانه‌تر و تاثیرگذارتر باشد.
او باید بهترین زاویه دید را اختیار کند تا تاثیر کارش بیشتر شود. بنابراین اگر اثری را می‌بینید که توجه شما را به خودش جلب می‌کند، مطمئن باشید که سال ها مطالعه و تحقیق پشت همان نقاشی، نهفته است.
منبع: روزنامه خراسان
انتهای پیام/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
