در گفتوگو با آنا بررسی شد؛
فراخوان مسابقه طراحی لوح یادبود برای شهدای راهآهن منتشر شد
دبیر مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران راهآهن از قضاوت آثار ارسالی به این رویداد هنری توسط داوران بین‌المللی خبر داد.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، اخیراً فراخوان مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران منتشر شده و آخرین مهلت ارسال آثار آن 20 مرداد ماه 1399 تعیین شده است.
بر اساس این گزارش، راه آهن جمهوری اسلامی ایران به منظور ارج نهادن به فرهنگ ایثار و شهادت و گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و ایثارگران گرانقدر هشت سال دفاع مقدس به ویژه شهدای عزیز راه آهن، مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران را با دعوت از صاحب نظران و هنرمندان برگزار می‌کند و در پایان، به هر یک از طرح های برنده، جوایز نفیسی اهدا خواهد شد.
مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران به همت راه آهن جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود و ریاست عالی طرح بنای یادبود بر عهده سعید رسولی مدیرعامل راه آهن ج.ا.ا است و حامد نوری نیز به سمت دبیری این رویداد انتخاب شده است.
درهمین ارتباط، دبیر مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران راه آهن در کفتگویی عنوان کرد که حمله به راه آهن در طول 8 سال جنگ و مرور تاریخ آن از طریق کتاب«حماسه جاوید» می‌تواند منبع الهام خوبی برای هنرمندان شرکت کننده در این مسابقه برای خلق اثر قرار گیرد.
مشروح این گفتگو در ادامه می‌آید:
راه آهن جمهوری اسلامی ایران چه هدفی را از برپایی مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران در نظر دارد؟
راه آهن بعد از مجموعه نیروهای نظامی و انتظامی که وظیفه مراقبت از مرزها و این مملکت را دارند، اولین ارگانی است که بیشترین تعداد شهید، مجروح، آزاده و رزمنده را دارا است به طوری که راه آهن در طول 8 سال، 247 شهید، 1241 جانباز و 209 آزاده در دفاع مقدس داشته است و جدا از همه اینها، تقریبا هیچ رزمنده ای نیست که با راه آهن خاطره ای نداشته باشد چون تمام انتقال رزمندگان و انتقال آذوقه ها به جبهه ها، بازگرداندن مجروحین به شهرهای مجاور، استفاده از تجهیزات راه آهن و حتی ساخت برخی تجهیزات جنگی در راه آهن انجام گرفته است بنابراین اینجا، خود راه آهن، یک موضوع فرهنگی است زیرا راه آهن از حدود صد سال پیش با ورودش به کشور، ساختارهای فرهنگی ویژه ای را خلق کرده و ادبیات مختص به خودش را بین مردم در حوزه های هنری، فرهنگی و خاطره سازی با عناوینی همچون ریل و قطار به وجود آورده است. بدین معنی که راه آهن، یک موجود مردمی و فرهنگی است در صورتی که باطنی صنعتی دارد.
ایده اصلی برپایی این مسابقه به بخشی به نام "هشت سال خاطره در دفاع مقدس" که در رابطه با خاطره نگاری است، مربوط می شود که دربرگیرنده آسیب های وارده به راه آهن در طول هشت سال دفاع مقدس است به طوری که می توان گفت راه آهن، خودش، به شخصه، یک جانباز است و با مشکلاتی در آن دوران از قبیل بمباران پلها، ریلها و ایستگاه ها روبرو بوده است. به طور مثال اینکه زمانی همه مشغول پناهگیری بوده اند، لوکوموتیوران های راه آهن، باید بر حسب وظیفه پشت دیزل می ماندند و آن را حرکت می دادند چنین رشادت هایی از همکاران باعث شد تا این مسابقه را برگزاری کنیم تا یاد این خاطرات در اذهان مردم زنده شود و یادشان بماند که چه زحماتی در ایستگاه های راه آهن در طول دوران دفاع مقدس کشیده شده است.
از این رو، بر آن شدیم که این اتفاقات را به صورت یک نماد در ایستگاه ها و به صورت یک لوح در ورودی ساختمان های اداره کل راه آهن در سراسر کشور به نمایش درآوریم.
می‌خواهیم تا چنین عملی در قطع کوچک اتفاق نیفتد و در شان مردم و با مشارکت خود مردم و از طریق هنرمندان اتفاق بیفتد تا این روند، بتواند سیر طبیعی اش را طی کند. در نتیجه، این مسابقه قرار است در سطح ملی با تمام استانداردهای لازم یک مسابقه بین‌المللی برگزار شود و به همین منظور، بهترین داوران بین المللی برای ارزیابی این رویداد برگزیده شدند.
خیلی از سازمان ها ترجیح می دهند که به جای برگزاری مسابقات هنری با دعوت از هنرمندان حرفه‌ای وسفارش کار به اهداف خود جامۀ عمل بپوشانند آیا شما هدفی برای این منظور دارید؟
مهمترین هدف، ایجاد یک بستر فرهنگی درست است چنانکه وقتی یک سوژه به مسابقه گذاشته می‌شود، در وهله اول، در حقیقت، سوژه مورد نقد قرار می گیرد و هنگامی که یک سوژه به فضای نقد ورود پیدا کرد، این موضوع، صیقل داده می شود بدین معنی که نظرات مختلف شنیده و از جوانب مختلف دیده می شود تا در نهایت، یک نتیجه کامل و بدون نقص پدید آید.
هنرمندان می توانند جامعه را به حرکت درآورند و موج های حرکتی ایجاد کنند. بنابراین باید هنرمندان در اتفاقات بزرگ هنری در سطح ملی دخیل باشند تا امور به درستی پیش برود که از منظری، به بحث عدالت مربوط است. از آنجا که ممکن است هنرمند خوبی وجود داشته باشد که آثارش به اندازه لیاقتش مورد توجه واقع نشود پس برپایی این رویدادها می تواند این خلأ را بپوشاند و آن هنرمند به درستی در فضای جامعه هنری و در بین مردم دیده شود.
باید بگویم موضوعی مهمتر از جوایز در مسابقات وجود دارد و اینکه هنرمندان با ساختارهای هندسه معرفتی و بافت های ذهنی هنرمندانه شان در این گونه رخدادها شرکت می کنند. وقتی رویدادی شکل مردمی به خودش می گیرد و هنرمندان با رنگ ذهنی خویش به این موضوع ورود می کنند، می توان انتظار وقوع اتفاقی دلچسب، بزرگ و ماندگار را داشت که دارای اصالت است.
البته باید گفت که امکان سفارش ساخت اثر به هنرمندان حرفه ای برای ما وجود داشت و برای راه آهن، آسان بود تا از این طریق به هدف خود برسد ولی هدف بزرگ مجموعه این بود که هنرمندان کل کشور را در آن مشارکت دهد و رنگ و بوی مردمی و هنرمندانه خودشان را در این آثار به نمایش بگذارند و آثار ماندگاری بسازند.
در صورتی که اگر خلق این آثار در سطح سفارشی انجام می گرفت، به طور حتم، چنین اتفاق بزرگی رخ نمی داد.
از این رو، تصمیم بر این شد تا این مسابقه در سطح ملی برگزار شود و به نفرات اول تا سوم از میان آثاری که هنرمندان به دبیرخانه ارسال می کنند و تحت ارزیابی هیئت داوران قرار می گیرد، هدایای نفیسی اهدا شود جدا از اینکه نفرات چهارم تا دهم نیز هدایای ریلی دریافت می کنند.
مسابقه‌هایی با محوریت شهدا و ایثارگران در نهادهای مختلفی به ویژه در حوزه هنرهای تجسمی برگزار می شود؛ مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود، چه خصوصیت منحصر به فردی نسبت به دیگر جشنواره ها و یادواره های مشابه دارد؟
در رویدادهای هنری شهرداری به گونه ای هست که هنرمندان مختلفی از سرتاسر دنیا برای رقابت می آیند و در موضوعات پیش بینی شده، اثر می سازند که در پایان، در شهر تهران و در کنار اتوبان ها، در پارک ها و سایر فضاها، به مخاطبان عرضه می شود. اینها مجموعه ای از مفاهیم ذهنی هستند که خلق می شود و براساس ذهن هنرمند اثری شکل می گیرد ولی این آثار خلق شده که در سطح شهر تهران قابل مشاهده است، تقریبا همه به طور کلی موضوع انتزاعی و استعاری را در خود دارند که مخاطبان، آن سوژه را بر مبنای تصور ذهنی خودشان حلاجی می کنند و به یک برداشت می رسند در صورتی که سوژه این مسابقه، یک خط مشخص دارد. همچنین کسانی که وظیفه داوری آثار را بر عهده دارند، همه از صاحب نامان عرصه های مختلف هنرهای تجسمی به شمار می روند و در فضاهای مختلفی از جمله شهرداری سابقه فعالیت دارند و هر یک به طریقی، سوژه ها را به عرصه نقد کشیده اند از این رو، هنرمندان می توانند در رابطه با سوژه مسابقه، با ذهنی باز حضور یابند و آثارشان را در سبک هایی متفاوت از سبک واقع گرایانه تا انتزاعی و استعاری ارائه بدهند بدون اینکه به سوژه ارزشی مسابقه خللی وارد شود.
سعی کردیم تا یک منطق عام را برای آثار در نظر بگیریم تا همه مخاطبان بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند که این مهم از فضای خاطره ساز و مردمی راه آهن نشأت می گیرد و شامل عناصر مخصوص راه آهن و همچنین، ایثارگران است علاوه بر اینکه نمایش تمام آثار در فضای راه آهن اتفاق می‌افتد که کلیت موضوع مسابقه ملی طراحی لوح و بنای یابود شهدا و ایثارگران راه آهن را شکل می دهد به صورتی که هم مقبول اهل هنر با دیدگاه های خاص باشد و هم بتواند بین مردم جایگاهش را پیدا کند.
در حال حاضر، دو رویکرد نسبت به آثاری که به شهدا و ایثارگران می پردازند، وجود دارد: یک اینکه عده ای می گویند فضای جامعه از آنها اشباع شده و دسته ای دیگر، نظری مخالف دارند و معتقد هستند هنوز به اندازه کافی، رشادت های شهدا و ایثارگران در طول هشت سال دفاع مقدس به تصویر کشیده نشده است؛ نظر شما درباره دو گزاره فوق چیست؟
کشور ایران، کشوری است که بحران های فراوانی را از سر گذرانده است چنانکه حتی در لوح سفالین کوروش کبیر قابل مشاهده است که ایشان برای ایران آرزو دارد که خدایا، مردم مرا از دروغ، خشکسالی و دشمن محفوظ بدار! آرزویی که متعلق به 1500 سال پیش است ولی همچنان، بعد از این همه سال، ایران درگیر همان موضوعات است به این صورت که به علت قرار داشتن ایران در فلات بالا، آبها به سمت خارج از سرزمین حرکت می کنند، همیشه احتمال خشکسالی هست. از سوی دیگر، از لحاظ موقعیت سوق الجیشی، این کشور در قلب دنیا قرار گرفته است و همه چشم طمع به اینجا دارند بنابراین، در طول تاریخ، بارها، به ایران به وسیله همسایگانش و حتی کشورهای دور مثل انگلیس و پرتغال حمله شده و ایرانی ها برای چندین هزار سال با دشمن مقابله کردند و هنوز هم ادامه دارد و در آینده هم ادامه خواهد داشت زیرا موقعیت سرزمینی ویژه ای داریم.
باید اشاره کنم این موضوع تنها مربوط به امروز و هشت سال دفاع مقدس و مسائل مشابه نیست چنانکه به طور حتم، در آینده، شهدای دیگری خواهیم داشت که حاضر هستند جانشان را برای آسایش این مرز و بوم و مردم فدا کنند مانند آنچه که همواره در طول تاریخ، نمونه هایش وجود داشته است ولی دفاع مقدس باعث شد این موضوع در نظر همگان پررنگ و حتی ادبیات ویژه اش خلق شود که نمایانگر ارزش هایی مثل از خود گذشتگی است و به علت نزدیکی زمانی این اتفاق به جامعه نسبت به وقایع پیشین، مردم می توانند ارتباط بهتری با آن برقرار کنند هر چند درباره بخش دیگر سوال اعتقاد دارم که مردم از این موضوعات خسته نیستند با وجود اینکه گاهی بد بیان شده است و کسانی که اینها را بیان کرده اند، در جایگاهی نبودند که آنها را به درستی بیان کنند و باید عرض کنم که در نظر برگزارکنندگان، این موضوع، یک رخداد مردمی و ریشه گرفته از قلب مردم است و در بند هیچ رنگ و جناحی نیست. بنابراین، این آثار که از مردم برای مردم است، به خود مردم تقدیم شده است.
راهآهن در سال‌های گذشته، چه تلاشی برای تولید محتوای فرهنگی وهنری همچون کتاب و تهیه برنامه ها برای شناساندن این فداکاری ها به مردم داشته است؟
روابط عمومی راه آهن، کتابی به نام «حماسه جاوید» با مشارکت سازمان ایثارگران راه آهن منتشر کرده و تمامی این موضوعات را در آن گنجانده است جدا از اینکه هر سال، بزرگداشت هایی برگزار می شود به این سبب که آنها با پیکره راه آهن در هم تنیده شده اند چون راه آهن، تمام قد با همه تجهیزات و عوامل در هشت سال دفاع مقدس پای جنگ ایستاد که موضوع قابل فراموشی نیست و باید هر سال، این مراسم خاطره انگیز را تکرار کند و تکرار هم می کند.
به چه نمونه هایی از شجاعت شهدا و ایثارگران راه آهن می توانید اشاره کنید که برای هنرمندان شرکتکننده در مسابقه الهام بخش خلق اثر باشد؟
به علت مسئولیتی که در این رویداد دارم، برای جلوگیری از جهت دهی به ذهن هنرمندان امکان اشاره مستقیم به وقایع را نخواهم داشت و فقط به شرح کلی وقایع بسنده می کنم که راه آهن مورد حملات مختلف قرار گرفته و شهدای ویژه ای را تقدیم هشت سال دفاع مقدس کرده است که از شهدای شاخص این نبرد به حساب می آیند جدا از اینکه هر یک از ریلها و ایستگاه ها دارای مختصات خاصی است چنانکه در برخی واگن ها، عملیات انتقال و حتی مداوای مجروحین انجام می‌گرفت و در واگن‌های دیگر، آذوقه حمل و در ادامه، از بعضی فضاها برای بدرقه رزمندگان استفاده شده است به صورتی که مادران و خانواده های رزمندگان، از آنها برای بدرقه عزیزانشان بهره می بردند.
یک نکته جالب اینکه هنوز زمانی که جنگ در آغاز راه بود، 72 نفر زیر نظر یک فرمانده در یک زمین چمن ورزشی متعلق به راه آهن آموزش دیدند و عازم سوسنگرد شدند که اتفاق بسیار ویژه ای است زیرا یک نهاد غیرنظامی مقر آموزشی 72 نفر پیش از عزیمت به سمت دشمن شده است.
راهآهن جمهوری اسلامی ایران، از چه فضایی برای مخاطب سنجی این مسابقه و پیگیری تاثیرات این رویداد بر جامعه بهره می گیرد؟
تاریخ نشان داده است که عقل جمعی، بهتر از نظر فردی می تواند تصمیم بگیرد و از جنبه های مختلف، جوانب یک سوژه را مورد ارزیابی قرار دهد. از این رو در برگزاری این رویداد، رویکردهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت، منتج به برگزاری مسابقه شد و از اینجا به بعد، ذهن جمعی جامعه، این موضوع را از زوایه های متفاوت از نظر می گذراند و تراوشات ذهنی شان از طرق مختلف به دست برگزارکنندگان می رسد که خودش، بزرگترین ارزیابی این سوژه است.
و صحبت پایانی.
من از همه اصحاب هنر و اشخاصی که احساس می کنند موضوعاتی وجود دارد که می توانند به صورت زنده بیانش کنند، درخواست می کنم که در هر دو بخش یادمان برای ایستگاه ها و لوح برای ورودی ادارات کل راه آهن حضور و مشارکت داشته باشند چون این آثار برای آیندگان باقی خواهد ماند.
بناهای یادبود در سطح ایستگاه های راه آهن در معرض دید قرار می گیرند که از پررفت و آمدترین مناطق شهری هستند و اهمیت ویژه ای دارند و می تواند یک خاطره همگانی در ذهن مردم شکل دهد.
از رزمندگانی که یک روز از این ایستگاه ها به سمت جبهه حرکت کردند تا یاد کارمندانی که سالها قبل در این ادارات کار می کردند و حالا عناوینی مثل شهید، جانباز و آزاده را یدک می کشند، در خاطر کارمندان راه آهن و مردمی که در این ایسستگاه ها تردد می کنند را زنده نگاه می دارد.
انتهای پیام/4104/
انتهای پیام/
در دانشگاه آزاد شهرکرد انجام شد؛
