انجمن‌های علمی دانشجویی مسئله‌محور نیستند/ ارتباط موثر میان ارکان تولید علم در دانشگاه آزاد

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- علیرضا محمدی؛ انجمن‌های علمی دانشجویی مجموعه‌هایی هستند که می‌توانند در دانشگاه‌ها به تولید علم و پویایی آن کمک بسیاری کنند تا شاهد رشد پرشتاب علم و فناوری در کشور باشیم؛ سرمایه‌گذاری بر روی انجمن‌های علمی دانشجویی هزینه محسوب نمی‌شود بلکه سرمایه‌ای کارآمد و موثر برای کشور است که تقویت نقاط قوت و برطرف کردن ضعف آن‌ها موجب رشد پیشرفت علمی کشور می‌شود.
دانشگاه آزاد اسلامی با داشتن انجمن‌های علمیِ پویا و فعال توانسته‌ است در عرصه تولید علم و حضور مطلوبِ دانشجویان در انجمن‌های علمی، اقدامات شایسته‌ای در این راستا انجام دهد. این انجمن‌های علمی دانشجویی در ذیل باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی به فعالیت می‌پردازند‌.
برای جویا شدن از رویکرد انجمن‌های علمی دانشجویی و چالش‌های پیش روی انجمن‌ها با ابراهیم مهری، رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

بیشتر بخوانید:

چشم‌انداز خاصی برای فعالیت انجمن‌‌های علمی دانشجویی ترسیم نشده است

آنا: دانشگاهیان چگونه می‌توانند به تولید علم کمک کنند؟
مهری: دانشگاهیان تاکنون کمک شایانی در تولید علم کرده‌اند، ولی ضروری است که ساختارها و بستر‌های موجود در دانشگاه با استفاده از راهکارهای مناسب تقویت شود. در این راستا توجه بیشتر دانشگاهیان به رهنمودهای مقام معظم رهبری، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها، می‌تواند گام بسیار موثری در ایجاد تحرک بیشتر در تولید علم باشد.
ارکان تولید علم در دانشگاه‌ها شامل اعضای انجمن‌های علمی دانشجویی، اعضای هیئت علمی، کارکنان مراکز ارتباط دانشگاه با صنعت و مسئولان دانشگاه‌ها هستند که ارتباط موثر میان این ارکان نه تنها به تولید علم کمک می‌کند، بلکه مقدمات تبدیل آن به فناوری، تولید و حل معضلات و مشکلات کشور و عبور از تحریم‌ها را مهیا خواهد کرد.

ارتباط موثر میان ارکان تولید علم در دانشگاه آزاد اسلامی
آنا: آیا ارکان تولید علم در دانشگاه آزاد اسلامی اجرا می‌شود؟
مهری: در دانشگاه آزاد اسلامی با تدابیر ریاست عالیه و مسئولان دانشگاه، ارتباط موثری میان ارکان تولید علم برقرار شده است که می‌توان به بخش ارتباط دانشگاهیان با صنعت و کسب و کار و ایجاد سراهای نوآوری با نگاه به سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها نام برد. همچنین در سایر ارکان می‌توان به تدوین نظام موضوعات و ایجاد بسترهای مناسب در راستای حل مشکلات کشور، حمایت از فعالیت‌های دانشجویان و انجمن‌های علمی دانشجویی و توانمندسازی اعضای هیئت علمی اشاره کرد.
در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب نیز با حساسیت ویژه ریاست واحد، ارکان تولید علم با اهداف مشخص دنبال شده است که می‌توان به برگزاری جلسات متعدد برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان، برگزاری دوره‌های حل مسئله، برگزاری چند رویداد استارت‌آپی و جشنواره، نظارت و حمایت از باشگاه پژوهشگران واحد، اخذ مجوز راه‌اندازی سرای نوآوری، برنامه‌ریزی برای برگزاری کنفرانس و مسابقات و دوره‌های توانمند‌سازی انجمن‌های علمی دانشجویی اشاره کرد.
انجمن‌های علمی دانشجویی؛ بازویی قوی برای دانشگاه‌ها جهت پیشرفت علمی کشور
آنا: نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در پیشرفت علمی کشور چیست؟
مهری: قطعا یکی از ارکان تولید علم و پیشرفت کشور، دانشجویان و انجمن‌های علمی هستند. اعضای انجمن‌های علمی دانشجویی به‌عنوان بازوی قوی دانشگاه‌ها و با انرژی بالا و افکار مختلف می‌توانند با عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری، بیانیه گام دوم انقلاب، سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها و چارچوب آیین‌نامه‌های دانشگاه در تولید علم و پیشرفت علمی کشور موثر باشند.
نماینده دانشجویان عزیز که انجمن‌های علمی دانشجویی هستند، می‌توانند با حمایت مسئولان دانشگاه و اعضای هیئت علمی در تقویت و ترویج فرهنگ و اخلاق علمی در دانشگاه، تقویت روحیه و بنیه علمی دانشجویان مستعد و توانمند، فراهم کردن زمینه‌های مناسب برای فعالیت‌های جمعی علمی و بهره‌گیری از توانمندی و خلاقیت آنان در تحقق توسعه علمی نقش موثری ایفا کنند تا مدیران آینده کشور از میان آنان پرورش پیدا کنند.
دانشگاه آزاد اسلامی با قرار دادن انجمن‌های علمی ذیل باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحدها اقدام خوبی در راستا انجام داده است و اعضای انجمن‌های علمی می‌توانند با مسئولان دانشگاه‌ها به‌طور مستقیم ارتباط داشته باشند. در واحد تهران غرب نیز ریاست واحد با برگزاری جلسات متعدد با دانشجویان و انجمن‌های علمی دانشجویی و نظارت و حمایت از باشگاه پژوهشگران واحد، فعالیت‌های آنان را دنبال می‌کند.
آنا: رویکرد وزارت علوم درخصوص حمایت کردن از انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاه‌ها چگونه است؟
مهری: برخی از انجمن‌های علمی دانشجویی‌ موجب تقویت مهارت‌های اجتماعی شامل کارِ گروهی، تبدیل ایده به عمل، ارتباط، مدیریت و اجرا، تامین هزینه‌های مالی، هم‌اندیشی، آزاداندیشی و تفکر انتقادی می‌شوند و مجموعه وزارت علوم از این انجمن‌ها حمایت می‌کند. البته یکی از مشکلات در دانشگاه‌ها، بی‌خبری انجمن‌های علمی دانشجویی از فعالیت‌های علمی و پژوهشی مراکز دانشگاهی مختلف است که شاید ارتباط موثر دانشگاه‌ها با یکدیگر می‌تواند کمک موثری در جهت پرهیز از موازی‌کاری و میل به انجام فعالیت‌های علمی مشترک بینجامد.
وزارت علوم به‌عنوان بالاترین نهاد تصمیم‌گیر آموزشی عالی می‌تواند با ایجاد ارتباط میان انجمن‌ها و دانشگاهیان همه مراکز دانشگاهی و نگاه ویژه به انجمن‌های علمی دانشجویی مراکز دانشگاهی غیردولتی، گام موثری در تولید علم و پیشرفت کشور بردارد.
مسئله‌محور نبودن یکی از چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی است
آنا: آسیب ها و چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی چیست؟
مهری: مسئله‌محور نبودن، فراهم نبودن زیرساخت‌ها، دیده نشدن تلاش‌ها، پرداختن به مسائلی غیر از فعالیت‌های علمی و پژوهشی، تغییر تفکر جمعی به فردی و ارتباط کمرنگ میان هسته اصلی انجمن‌های علمی با دانشجویان، اساتید و مسئولان دانشگاه، می‌تواند بزرگترین چالش‌ها و آسیب‌های انجمن‌های علمی دانشجویی باشد.

این موارد می‌تواند موجب فاصله گرفتن انجمن‌های علمی از اهداف اصلی آنان شود. در این راستا فهم درست از جایگاه انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها، ایجاد فضای مناسب، برگزاری دوره‌های توانمندسازی در راستای مسئله‌‌محور شدن انجمن‌های علمی و ایجاد بستر مناسب به منظور ارتباط دانشجویان با هسته اصلی انجمن‌های علمی و اساتید می‌تواند راهگشا باشد.
راهکارهای تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی
آنا: چه راهکارهایی برای تقویت انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها وجود دارد؟
مهری: انجمن‌های علمی دانشجویی در بدنه دانشگاه تعریف شده‌اند ولی هنوز به‌طور کامل جایگاه آن‌ها در دانشگاه فهم نشده است. توجه بیشتر به انجمن‌ها و دخالت دادن آنان در برخی از تصمیم‌های دانشجویی دانشگاه و نظرخواهی از آنان در راستای مشکلاتشان، می‌تواند تحرک و امید بیشتری در بدنه انجمن‌های علمی به‌وجود بیاورد.
دیدن تلاش و تقدیر به موقع از انجمن‌های علمی دانشجویی، ایجاد فضای مناسب، تسهیل ارتباط انجمن‌ها با مسئولان، کاهش فرآیند اداری فعالیت‌ها، ایجاد ارتباط انجمن‌های مختلف جهت فعالیت‌های گروهی، تسهیل ارتباط انجمن‌ها با مراکز ارتباط با صنعت و بازنگری در ساختار، بودجه و آیین‌نامه‌های انجمن‌های علمی، از جمله موارد دیگر برای تقویت انجمن‌های علمی است.
شرکت در انجمن‌های علمی؛ یکی از راه‌های متخصص شدن دانشجو در رشته تخصصی خود
آنا: برای اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی فارغ از برگزار کردن کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی به تولید علم و حل مسائل کشور از طریق علم روی بیاورند، چه کاری باید انجام دهند؟
مهری: به دلیل غیر اجباری بودن آموزش، فرآیند کسب دانش در انجمن‌های علمی جذاب است و دانشجویان می‌توانند داوطلبانه در فعالیت‌های علمی و پژوهشی شرکت کنند. یکی از بهترین راه‌های متخصص شدن دانشجو در رشته تخصصی خود، شرکت در انجمن‌های علمی است. اگرچه برگزاری دوره‌ها و سمینارها نمی‌تواند به تنهایی باعث تولید علم شود، ولی برگزاری سمینار، مسابقات و استارت‌آپ‌های هدفمند جهت مسئله محور کردن انجمن‌ها و سوق دادن به سمت ایده‌پروری در استارت‌آپ‌ها و مراکز رشد و نوآوری و ارائه طرح‌های تحقیقاتی مفید با رویکرد اختراع، تجاری‌سازی و حل مشکلات دانشگاه می‌تواند بسیار سودمند باشد.
ایجاد بستر مناسب در دانشگاه‌ برای انجمن‌ها و تسهیل ارتباط انجمن‌های علمی دانشجویی با مراکز رشد، سراهای نوآوری، مراکز ارتباط با صنعت و جامعه، اساتید و مسئولان دانشگاه، می تواند گام موثری در رشد انجمن‌های علمی و پیشرفت کشور باشد. در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی بستری مناسبی همچون مراکز رشد، سراهای نوآوری و باشگاه پژوهشگران جوان را مهیا کرده است.
فعالیت ۱۴ انجمن علمی دانشجویی در دانشگاه آزاد تهران غرب
آنا: چه تعداد انجمن علمی در واحد تهران غرب فعال است و عمده فعالیت‌های آنان در چه زمینه‌هایی است؟
مهری: در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، ۱۴ انجمن علمی دانشجویی به فعالیت در زمینه‌های علمی و پژوهشی می‌پردازند. البته تصمیم بر این است که پیگیری لازم جهت اخذ مجوز تاسیس انجمن علمی دانشجویی برای هر گروه تخصصی صورت پذیرد.

در واحد تهران غرب، ریاست واحد با حساسیت ویژه‌ و با حمایت‌های مکرر از باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، فعالیت‌های علمی پژوهشی انجمن‌های علمی را دنبال می‌کند و با توجه به واگذاری انجمن‌های علمی و مسابقات به باشگاه پژوهشگران جوان و قرار گرفتن باشگاه زیر نظر ریاست واحد، امکان ارتباط مستقیم انجمن‌های علمی با مسئولان در واحد تهران غرب تسهیل شده است.
برگزاری دوره‌ها و سمینارهای هدفمند در جهت توانمندسازی دانشجویان در راستای هدایت به مراکز رشد و سراهای نوآوری، برگزاری مسابقات، دریافت درخواست‌ها و طرح های پژوهشی، برگزاری بازدید‌های علمی و کمک به برگزاری رویدادهای علمی واحد از جمله فعالیت‌های انجمن‌های علمی در واحد تهران غرب است‌.
انتهای پیام/۴۱۱۸/