دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
08 فروردين 1399 - 19:16

تاریخچه و نقشه جامع شهر ساری در ویکی آنا

نقشه جامع شهر ساری را میتوانید در این گزارش مشاهده کنید.
کد خبر : 473963
sari.jpg

به گزارش خبرنگار حوزه سفر و گرشگری گروه اجتماعی خبرگزاری آنا, ساری از پرجمعیت‌ترین شهرهای شمال ایران و پایتخت پیشین ایران، مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر پرجمعیت‌ترین و بزرگترین شهر استان مازندران و از بزرگترین شهرهای شمال کشور به‌شمار می‌رود. ساری همچنین یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شود.


به مردم اهل ساری، سارَوی گفته می‌شود. شهر ساری واقع در کوهپایه‌های رشته کوه البرز دارای دو ناحیه دشتی و کوهپایه‌ای می‌باشد و ارتفاع آن تا ۵۴ متر بالاتر از سطح دریا می‌باشد. آب و هوای شهر ساری در تابستان‌ها معتدل و مرطوب و در زمستان‌ها نسبتاً سرد و خشک است. این شهر با برخورداری از کوه، جنگل و دریا معمولاً دارای آب‌وهوای معتدل و مرطوب است. گرچه در مقایسه با سایر شهرهای مازندران، ساری هوای ملایم‌تری دارد، ولی طبق آمار سال‌های اخیر، بارندگی در ساری کاهش یافته‌است . شمار جمعیت خارجی ساری کم می‌باشد. بیشتر مردم ساری از قومیت طبری (مازندرانی) هستند و به زبان مازندرانی سخن می‌گویند، البته زبان فارسی نیز در این شهر رایج است. اکثریت مردم ساری رسماً مسلمان و پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی می‌باشند.


پیشینه زندگی در ساری به دوران مس‌سنگی برمی‌گردد و کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در ساری منجر به کشف سفالهای ۶۰۰۰ ساله و ابزارهای سنگی شد. ساری در دوران صفویان مورد توجه بیشتری قرار گرفت. در دوران قاجاریه، آقا محمد خان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار در نوروز سال ۱۱۵۱ خورشیدی در ساری مدعی سلطنت بر ایران شد و ساری را پایتخت خواند. اما سرچشمه شکوفایی و پیشرفت این شهر پس از قاجاریان بوده‌است. نظام شهری نوین ساری از دوران پهلوی آغاز شد و ساری نخستین شهر ایران بوده‌است که ساخت راه‌آهن سراسری ایران از آنجا آغاز گشت. پس از پایان جنگ جهانی دوم طرح‌های توسعه به سمت خاور به وجود آمد و پس از انقلاب ۱۳۵۷ توسعه این شهر ادامه یافت و ساری کانون پذیرش جمعیت شد. این شهر دارالمک تاریخی مازندران است.


ساری به دلیل قرار گرفتن در شاهراه مسیر ارتباطی شرق به مرکز ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. این شهر از شمال به دریای خزر و از جنوب نیز به جنگل و رودخانه ختم می‌شود . همچون سایر شهرهای شمالی، ساری از تولیدکنندگان مرکبات و یکی از قطب‌های تولید برنج و فرآورده‌های دامی کشور است . همچنین شرکت چوب و کاغذ مازندران، از بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده کاغذ در خاورمیانه، در ساری قرار دارد .


این شهر یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری ایران به حساب می‌آید و و دارای مجموعه‌ای از جاذبه‌های گردشگری است. برج ساعت نماد ساری است و بیش از ۹۰ سال قدمت دارد. طبق گزارش مرکز آمار در تابستان ۹۶، ساری به‌عنوان اولین شهر برتر گردشگرپذیر ایران با بیش از دو میلیون سفر تابستانی شناخته‌شد.همچنین در نوروز ۹۵ ساری، به‌همراه رامسر شهرهای برتر گردشگری ایران شدند.


موقعیت جغرافیایی و مجاورت با دریا و کوه سبب تنوع زندگی جانوری در ساری شده و مجموعه‌ای از جانوران کوهستانی، جنگلی، جلگه‌ای و همین‌طور پرندگان بومی مهاجر و آبزیان، شرایط زیستی متنوعی را به وجود آورده‌است . پناهگاه حیات وحش سمسکنده، دشت ناز، دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت‌شده بولا در حومه ساری واقع شدند.


از نظر اداری، ساری به سه منطقهٔ شهری تقسیم می‌شود. جمعیت این شهر طبق سرشماری ۱۳۹۵، ۳۴۷٬۴۰۲ نفر بوده‌است.ادارهٔ شهر توسط شهرداری ساری انجام می‌شود. شهردار ساری توسط شورای شهر ساری انتخاب می‌شود و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت و برای ادارهٔ شهر، قانون‌گذاری می‌کند. به عنوان یک مرکز سیاسی و اداری، مهمترین نهادهای دولتی و قضایی مازندران در این شهر واقع شده‌است. این شهر دارای فرودگاه بین‌المللی دشت ناز است که از پررفت‌وآمدترین فرودگاه‌ها در ایران می‌باشد.


۱۳ تیر روز ساری نامگذاری شد. در این روز آرش کمانگیر از ساری پرتاب تیر معروف را انجام داده که بسیاری از منابع مانند ویس و رامین ساری را محل این اتفاق تاریخی می‌دانند.


▪ بنیان و نامگذاری


بنای ساری مرکزاستان مازندران رابه توس پسر نوذر نسبت میدهند که در قرن اول هجری به دست فرخادبن دابویه تجدید بناشده‌است. ریشه نام ساری نامشخص است. چند گمانه‌زنی غیر علمی در این مورد وجود دارد که عبارت است از: یونانیان باستان آن را زادراکارتا، پایتخت تمدن هیرکانیا، ذکر می‌کنند، اشپیگل شرق شناس و نئونازیست آلمانی آورده که نام ساری کنونی برگرفته از نام قوم سائورو بوده که پیش از هجوم اقوام آریایی به ایران در شهر باستانی اسرم، که هم اکنون نام دهی در ۱۰ کیلومتری ساری است، زندگی می‌کرده‌اند. ادوارد پولاک گمان دارد که نام ساری دگرگونی واژگانی سادراکارتا می‌باشد، دکتر اسلامی نیز در کتاب خویش نوشته که احتمال آنکه زادراکارتا از نام زردگرد، باشد نیز است.در کتاب تاریخ باستان نام سارو به معنی شهر زرد برای ساری به کار می‌رود؛ که دلیل آن را وجود درختان متعدد مرکبات خصوصا نارنج و لیمو می‌داند. همچنین ذکر می‌کند که احتمالا زادراکارتا و سارو یکی هستند. ظهیرالدین مرعشی نیز در کتاب « تاریخ طبرستان و رویان و مازندران » به روایت نوشته است که فرخان بزرگ شهر ساری را به نام فرزندش، سارویه ساخته است.


▪ تاریخچه شهر ساری


به طور دقیق تاریخ به وجود آمدن ساری را نمی‌توان تشخیص داد زیرا در کهن‌ترین آثار مربوط به ماقبل تاریخ نوین جهان نیز نام آن بوده است ولی قدر مسلم آنکه بدون هیچ تردیدی نظام شهری آن به بیش از ۲۵۰۰ سال می‌ رسد. بر اساس شاهنامه فردوسی توسعه بنای آن را به اسپهبد طوس پور نوذر به دلیل به جا گذاردن یادگار پدرانش (منوچهر، ایرج، فریدون) نسبت می دهند، و بر اساس روایت تاریخ نویسان یونانی در زمان هخامنشیان پایتخت تمدن هیرکانیا و به نام زادراکارتا بوده است ( منابع ایرانی در جنگ ها از بین رفته اند ). پس از حمله اسکندر مقدونی آن شهر در آتش با خاکستر یکسان گردید (این اقدام اسکندر به واضح نشان از وجود تمدن پیشرفته آن زمان در آن شهر را می دهد) و طبق سیاست های اسکندر مقدونی شهری جدید در کنار آن ساخته گشت و نام آن را تمبراکس (سیرینکس) که نام یکی از سرداران سپاه اسکندر بود نهادند. شایان ذکر است که بنای آن شهر حدود ۱۲ کیلومتر با بنای شهر کنونی ساری فاصله داشت و در نزدیکی روستای اسرم کنونی ساخته گشته بود. بر اساس تحقیقات باستان شناسان در زمان ساسانیان تمدنی بزرگ در این ناحیه بوده است. چنانکه در زمان احداث خط راه آهن و حفاری های مربوط به آن کوزه ها و سفالهای مربوط آن زمان بدست آمد.


براساس برخی مستندات تاریخی فرخان بزرگ در سال ۵۶ ه.ق. ساری را که برای مدت زمان طولانی مورد توجه واقع نگردیده بود را به کلی مرمت و بازسازی کرد بطوری که حتی بنای ساری را به وی نسبت می‌دهند. مدتی پسر فرخان حاکم ساری بود و پس از آن بدلیل تهاجمات دشمنان فرخان بزرگ، وی این دیار مرکز حکومت خویش نهاد. تا قرن دوم هجری دین مردمان آن زرتشتی بود و در آن سال ها سپاه خلیفه عباسی توانست به ساری حمله کرده و بدین جهت مردم را مسلمان نمایند ولی پس از رفتن آنها بدلیل ظلم و ستم خلیفه مردم باری دیگر به دین زرتشت پناه بردند تا آن جا که نمایندگان و مبلغان دین اسلام از طرف امام جعفر صادق توانستند با ایجاد گرمی و محبت در بین مردم آنان را به اسلام و مذهب شیعه بگروایند و بدین دلیل مذهب مردم مسلمان ساری از همان ابتدا شیعه بوده و است؛ در سال ۱۳۶ ه.ق. ملامجدالدین از طرف امام صادق به ساری آمد و پس از آن حضرت یحیی پور یحیی و حضرت سجاد و حضرت عباس از فرزندان امام موسی کاظم به ساری آمدند و در بین مردمان زندگی کردند و در این دیار درگذشتند.


▪ پس از اسلام


گیلان و مازندران تنها سرزمینهایی در آسیای غربی هستند، که در زمان حمله تازیان (اعراب) به ایران توسط ایشان فتح نشده‌است، زیرا گیلان و مازندران از همه طرف محفوظ هستند و راه‌های ورودی به این خطه‌ها بسیار سخت بوده‌است. کوهستان‌های البرز باعث شده که سپاه اعراب نتواند وارد گیلان و مازندران شوند و این باعث شد که این سرزمین‌ها هیچگاه با زور و ظلم فتح نگشتند. ولی در دوران عباسیان رسم بر این بود که شاهان ساری و شهریارکوه به کسانی که از ترس خلفای عباسی به مازندران پناه می‌آوردند، اموال بسیار و پناهگاهی برای معیشت می‌داد و بر همین اساس بسیاری از شیعیان و سیدان علوی، که با جور خلفای عباسیان مخالف بودند، به ساری یا آمل فرار می‌کردند. این سادات به مرور زمان مردم مازندرانی را که هنوز به زرتشت ایمان داشتند به دین اسلام آشنا کردند و طی مدتی سراسر مازندران به مذاهب مختلف تشیع گرویدند و سلسله‌های مختلف به مذهب تشیع روی آوردند. نخستین مسجد جامع ساری پس از مرگ اسپهبد خورشید دابویی و سقوط حکومت وی در مهرماه ۱۴۰هجری شمسی، توسط مسلمانان و به امر ابوالخطیب بنیان نهاده شد.


▪ تاریخ معاصر


بی تردید رشد و ترقی ساری پس از قاجاریان بوده‌است. آغا محمد خان قاجار مراسم تاجگذاری‌اش را در نوروز ۱۱۶۱ خورشیدی برابر ۲۱ مارس ۱۷۸۲ میلادی در ساری برگزار کرد.نظام شهری نوین ساری از آن زمان باقی مانده‌است و ساری یکمین شهر ایران بوده‌است که ساخت راه‌آهن سراسری ایران از آنجا آغاز گشت[و پس از رضاشاه و در هنگام جنگ جهانی دوم به تصرف نیروهای شوروی در آمد و پس از جنگ جهانی نیز فرودگاه دشت ناز ساخته گردید و طرح‌های توسعه به سمت خاور به وجود آمد و پس از انقلاب نیز، جاده‌های اطراف شهر توسعه داده شد.



انتهای پیام/


انتهای پیام/

ارسال نظر
هلدینگ شایسته