تلفیق ورزش و گردشگری در کویر خوريان

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ سمنان از جمله مناطقی است که گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعی و انسانی را در خود جای داده است. یكی از این جاذبه‌های طبیعی كه از منظر ژئوتوریسم و گردشگری ورزشی اهمیت دارد، کویر و تپه خوریان روستای اعلاء از توابع این شهرستان است.

این منطقه به دلیل وجود چاه نفت از موقعیت استراتژیک خاصی برخوردار است، به‌گونه‌ای‌ که در سابقه تاریخی آن چالش‌های زیادی بر سر مالکیت و استخراج نفت از این چاه بین دولت‌های بریتانیا و روسیه دیده می‌شود. در قسمت جنوبی این منطقه کماکان ابنیه و آثار و تجهیزات استخراج نفت مربوط به سال‌های دور به چشم می‌خورد که در فهرست میراث صنعتی ایران ثبت شده است. همچنین پل ارتباطی که 80 سال پیش توسط روس‌ها بنا شده بود، اکنون فعال و همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ژئوتوریسم زیرمجموعه توریسم پایدار محسوب شده و هدف آن حفظ منابع گردشگری است، به‌گونه‌ای‌که محل مورد بازدید گردشگران برای نسل‌های آینده هم دست‌نخورده باقی‌ مانده و قابل استفاده باشد. ژئوتوریسم این امكان را برای محققان و بهره‌برداران به وجود آورده كه بتوانند محیط را بهتر درک و كیفیت بازدید را ارتقا دهند، به‌طوری‌که سفر مسئولانه انسان در زمین منجر به نشان دادن ویژگی برجسته و تازه‌ای از طبیعت شود.

در ژئوتوریسم تلاش بر این است كه دخالت و تصرفی توسط انسان در محیط صورت نگیرد، اما به‌ناچار اگر اقدامی صورت گرفت این اقدام باید منجر به كمال در طبیعت شود. ایجاد تغییر نباید ناسازگار با محیط باشد و چهره منطقه را دگرگون و ناهمگون كند.

تبدیل تپه‌ماهور به سایت پروازی برای پاراگلایدر

یكی از فعالیت‌هایی كه می‌توان از اشكال مختلف زمین بهره برد، فعالیت‌های ورزشی هیجانی است. امروزه صنعت گردشگری در ابعاد گوناگون آن در حال پیشرفت و گسترش سریع است. در این میان، گردشگری ورزشی به معنای تجربه‌ سفر برای شرکت یا تماشای رویدادها و فعالیت‌های ورزشی به بخش مهمی از بازار این صنعت تبدیل‌ شده است كه در همین زمینه فعالیت‌های ورزشی مانند پرواز با چتر و پاراگلایدر روزبه‌روز در میان اقشار مختلف جامعه مورد اقبال قرار گرفته که علاوه بر شرایط توپوگرافی و ریخت‌شناسی زمین، سرعت و جهت باد نیز در رونق این ورزش مؤثر است.

كویر خوریان در موقعیت جغرافیایی E5328 شرقی و N3528 شمالی در 15 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سمنان در استان سمنان قرار دارد. این کویر از شرق به کویر نمک سمنان و از غرب به رودخانه گیناب و کویر دلازیان محدود می‌شود.

این منطقه دارای تنوع لندفرم و جذاب تپه‌ماهور با تنوع رنگی است و هرچه از پایین به سمت بالا حرکت می‌کنیم، میزان سدیم، منیزیم، سولفات، PH، کلر، کربنات، بی‌کربنات‌ها، درصد آهک، نسبت جذبی سدیم و ظرفیت تبادل کاتیونی کاهش یافته و درصد کلسیم خاک زیاد می‌شود و بافت خاک نیز از لومی رسی شنی به شنی لومی تغییر می‌یابد که مهم‌ترین عوامل برای تفکیک تیپ‌های گیاهی(گنگ، کلیای سیاه، اشنان-درمنه و درمنه)، ویژگی‌های خاکی( ازجمله شوری، درصد رس و کلر) و عمق آب زیرزمینی هستند.

برای دسترسی به این منطقه ابتدا از سمت جنوب میدان استاندارد شهر سمنان وارد مسیر جاده پایگاه هوایی و جاده روستای اعلا شوید. روستای اعلا در فاصله تقریبی 12 كیلومتری شهر سمنان قرار دارد. بعد از این روستا با طی حدود 7 كیلومتر وارد محور فرعی خاكی در سمت راست می‌شوید كه تابلوی زردرنگی با عنوان سایت پروازی خوریان در آن به چشم می‌خورد. پس از طی تقریبی 1.5 تا 2 كیلومتر راه خاكی به قسمت بالای تپه مشرف به چشم‌انداز لندفرم‌های خوریان می‌رسید كه با توجه به كم ارتفاع بودن و وجود اختلاف فشار، باد مناسبی برای پروازهای كوتاه جریان دارد.

منطقه خوریان می‌تواند موجب رونق صنعت گردشگری استان سمنان شود

اکنون این تپه به یک سایت پروازی مناسب برای پاراگلایدر تبدیل شده و به گفته كارشناسان، نخستین مکان کویری تمرین پرواز با پاراگلایدر در کشور محسوب می‌شود. نرمی خاک، دیواره طولانی و ایمنی، عواملی هستند که این منطقه را به‌عنوان مکانی مناسب و مطمئن برای پرواز هنرجویان مطرح کرده است.

با توجه به وجود جاذبه‌های گوناگون و حضور گردشگران در کویر سمنان در صورت توجه مسئولان، منطقه خوریان با جاذبه جدیدی به‌نام پرواز می‌تواند موجب رونق صنعت گردشگری استان و شهر سمنان شود.

پدیده‌های زمین‌ گردشگری از مهم‌ترین منابع و سرمایه‌های ملی هستند که در صورت برنامه‌ریزی مناسب برای بهره‌برداری از مزایای آن‌ها می‌توانند منافع مادی و معنوی فراوانی را عاید کشور کنند.

ازآنجاکه توسعه بسیاری از انواع توریسم در کشورمان با محدودیت‌های خاصی مواجه است، توجه بیشتر و جدیدتر به شاخه‌هایی از توریسم مانند اکوتوریسم و ژئوتوریسم که قابلیت بالایی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی دارند می‌توانند زمینه مناسبی برای توسعه گردشگری فراهم کنند.

با وجود آنچه گفته شد رونق گردشگری و افزایش گردشگر پذیری یک جاذبه گردشگری به همان اندازه که عواید و منافعی را برای جامعه میزبان ایجاد می‌کند به همان نسبت نیز می‌تواند موجب بروز اثرات سوء و مخرب و گاهی جبران‌ناپذیر برای مکان‌های توریستی شود که باید با برنامه‌ریزی و مدیریت درست تبعات آن را پیشگیری و یا به حداقل رساند.

سعید کامیابی جغرافی‌دان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

انتهای پیام/4078/4062/