وحید جلیلی: سینمای ایران به جای رؤیاسازی دنبال کابوس‌سازی است/ بخشی از موفقیت‌های دانشمندان غربی مرهون تخیّل و جسارت هنرمندان آنهاست

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، «ژانرهای مفقوده» یکی از معضلات سینمای ایران است. بسیاری از گونه‌های فیلم همچون فیلم‌های ورزشی، معمایی، دلهره، جاسوسی و... در سال‌های اخیر یا به‌کلی فراموش شده‌اند و یا تولیدات سینمایی و فیلم‌های اکران‌شده در این موضوعات انگشت‌شمار و نزدیک به صفر است.

یکی از این گونه‌های مهم، اما مغفول‌مانده در سینمای ایران سینمای علمی است. ژانری که در همه جای دنیا و به‌ویژه در سینمای هالیوود به شکلی جدی مورد توجه کمپانی‌های فیلم‌سازی، فیلم‌نامه‌نویسان و کارگردانان سینما قرار گرفته است. سینمای علمی هم در قالب فیلم‌های رئال و هم در ترکیب با ژانر تخیلی و فانتزی، بخش قابل‌توجهی از تولیدات سینمایی هالیوود را تشکیل می‌دهد، اما کارنامه سینمای ایران در تمام این زیرشاخه‌ها بسیار ضعیف است.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا در آغاز بررسی ژانرهای مغفول سینمای ایران بر آن است تا ضعف ژانر سینمای علمی در ایران را در یک پرونده تحلیلی و در قالب گزارش، یادداشت، گفتگو و میزگرد دنبال کند.

در اولین قسمت از این پرونده، صحبت‌های وحید جلیلی، کارشناس هنر و رسانه و مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی را از نظر می‌گذرانید. جلیلی که عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره مردمی فیلم عمار است، این نکات را در حاشیه نشست خبری نهمین دوره این جشنواره که در پژوهشگاه رویان برگزار شد، مطرح کرده است.

وحید جلیلی گفت: همکاران من در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی یک بررسی مختصر و ابتدایی داشتند تا ببینند عملکرد هالیوود در حوزه تولیدات سینمای مربوط به علم و فناوری و تحقیق و توسعه چگونه بوده است. جالب بود که فقط بیش از 300 فیلم داستانی با موضوع روایت تلاش متخصصان و دانشمندان آمریکایی و تجلیل از فعالیت‌های آنان ساخته شده! این تعداد فیلم، جدا از مستندهای سینمایی و تلویزیونی است که در این زمینه تولید شده است.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی اظهار کرد: باید این پرسش را از همکاران خودمان در حوزه رسانه و هنر و سینما مطرح کنیم که چرا هر چه جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری‌های نوین بیشتر پیشرفت می‌کند، تصویر منعکس‌شده از کشور در سینما مفلوک‌تر و ضعیف‌تر است؟ این تناظر معکوس واقعاً محل پرسش جدی است!

جلیلی عنوان کرد: در همه جای دنیا بخش مهمی از تولیدات سینمایی به انعکاس توانایی‌ها، زیبایی‌ها و پیشرفت‌های آن کشور اختصاص دارد. آیا واقعاً متخصصان و دانشمندان ایرانی حق ندارند از متولیان سینمای ایران و فیلم‌سازان این پرسش را مطرح کنند که سهم ما که ده‌ها سال است بدون هیچ چشم‌داشتی و درنهایت گمنامی در آزمایشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها تلاش می‌کنیم از سینمای ایران چیست؟ این همه پیشرفت‌های پزشکی که درنهایت مردم از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند و بسیاری از دردهای لاعلاج را درمان می‌کند کجا باید در معرض دید ملت قرار بگیرد؟

وی تصریح کرد: آیا پژوهشگاه رویان نباید بپرسد که سهم صدها پژوهشگر و متخصص ایرانی از سینمای ایران چیست؟ آیا نوابغ علمی و متخصصان نانوتکنولوژی، هوافضا و سلول‌های بنیادی اجازه دارند از سینمای ایران بپرسند که سهم ما از صدها فیلمی که سالانه در ایران تولید می‌شود چیست؟

چرا هر چه جمهوری اسلامی ایران در حوزه علمی پیشرفت بیشتری دارد، انعکاس تصویر منعکس‌شده از کشور در سینما مفلوک‌تر و ضعیف‌تر است؟

عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره مردمی فیلم عمار گفت: به نظر می‌رسد زمان طرح این پرسش‌ها از سوی جامعه علمی، پژوهشگران و متخصصان ما فرارسیده است. عزیزانی که با کمترین توقع در راه پیشرفت ایران اسلامی تلاش می‌کنند. باید این خلأ مهم فرهنگی را مورد توجه قرار دهیم.

این کارشناس هنر و رسانه بیان کرد: متأسفانه درحالی‌که بخش مهمی از هنر و ادبیات دنیا چه اکنون و چه در گذشته، به موضوع نگاه به آینده اختصاص دارد، این سوژه هنری در ایران اگر نگوییم کاملاً مفقود، اما بسیار ضعیف است.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی افزود: بخشی از موفقیت‌های دانشمندان غربی در اکتشافات و اختراعات مرهون تخیّل و جسارت هنرمندان آن کشورها است. آن‌ها سال‌ها پیش از این اختراعات، آینده را در ذهن خود ساخته‌اند؛ برای مردم خودشان رؤیاسازی کرده‌اند. برخی دانشمندان هم از این فیلم‌ها تأثیر می‌پذیرند و جرئت پیدا می‌کنند که به ناشدنی‌ها فکر کنند و آن‌ها را محقق سازند.

جلیلی گفت: یکی از داستان‌نویسان کشورمان تعبیر جالبی درباره وضعیت ادبیات داستانی ما به کاربرده بود که می‌شود درباره شاخه‌های دیگر هنر و از جمله سینما هم به کار برد. ایشان می‌گفت داستان‌نویسان در همه جای دنیا برای مردمشان رؤیا می‌سازند و در ایران کابوس! متأسفانه در مورد بخشی از سینمای ایران هم می‌توان گفت که فیلم‌سازان به جای رؤیاسازی دنبال کابوس‌سازی هستند.

وی اظهار کرد: اخیراً آقای مصطفی رضایی که نویسنده جوانی است، یک رمان به نام «زائو» نوشته‌اند. این رمان درباره همین پیشرفت‌های علمی دانشمندان ایرانی و نقش‌آفرینی آن‌ها در رویدادهای جهانی است. این کتاب بدون تبلیغات خاصی به چاپ نهم رسیده است و نشان می‌دهد که برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، جامعه ما چقدر تشنه نگاه به آینده است و برای آینده ایران رؤیاسازی می‌کند.

این فعال فرهنگی اضافه کرد: سال گذشته در حاشیه جشنواره عمار و اکران‌های مردمی این کتاب را به‌عنوان یکی از برنامه‌های جنبی جشنواره معرفی کردیم و تلاشمان بر این مبنا بود که جوانان و نوجوان چنین آثاری را بیشتر بخوانند؛ چراکه یکی از مهم‌ترین وظایف جشنواره عمار این است که ببینیم در سینمای ایران چه فیلم‌هایی ساخته نمی‌شود و چه خلأهایی وجود دارد تا به آن موضوعات بپردازیم.

وی گفت: در پروژه تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی که بخش عمده آن به ثمر رسیده است، دو عنوان کتاب در مورد پیشرفت‌های علمی در پژوهشکده رویان تدوین کرده‌ایم؛ کتاب «داستان آینده» به تحقیقات مربوط به حوزه سلول‌های بنیادی در ایران که تا عالی‌ترین سطوح جهانی پیشرفت می‌پردازد. کتاب سال‌های بهاری هم بخش دیگری از تلاش‌های متخصصان و دانشمندان ایرانی در حوزه پزشکی و زیست‌شناسی را روایت می‌کند.

بخشی از موفقیت دانشمندان غربی در اکتشافات و اختراعات مرهون تخیّل و جسارت هنرمندان آن کشورها است.

وقتی از نزدیک با فعالیت‌های پژوهشکده رویان آشنا می‌شوید، واقعاً یک ایرانی افتخار می‌کند و غرورش برانگیخته می‌شود که دانشمندان ایرانی با یک دغدغه مردمی و ملی توانسته‌اند به چنین سطحی از پیشرفت علمی برسند.

انتهای پیام/4104/پ