گرانی بنزین جلوی قاچاق سوخت را نمی‌گیرد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا ، قسمت 190 برنامه بدون توقف، چهارم آذر‌ماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه «سید احسان خاندوزی» عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با تأکید بر اینکه زیرساخت‌های حمل و نقل در کشور به عنوان اینکه مردم بتوانند از حمل و نقل‌های ارزان، سهل و فراگیر استفاده کنند آماده نیست، تصریح کرد: در بخش‌های زیادی از مناطق حتی در پایتخت این امکان نیست که بتوانید با مترو رفت و آمد کنید و در بیرون از تهران شرایط خیلی سخت‌تر است، همین حاشیه‌هایی که بخش عمده نارضایتی نیز در آنجا بود.

وی ادامه داد: در این مناطق وضعیت چند برابر نامناسب‌تر است و مردم هیچ دسترسی غیر از اینکه حمل و نقل شخصی خودشان را افزایش دهند ندارند بنابراین ما اگر روی زیرساخت‌ها مثل کوتاه کردن فاصله محل کار تا منزل و اصلاح حمل و نقل جاده‌ای کار کرده بودیم اساسا نیاز به اینکه با خودروی شخصی تردد شود به حداقل می‌رسید، اگر اجزای مدیریت حمل و نقل در کشور سامانی می‌داشت قطعا امروز کار به اینجا نمی‌کشید که نیاز به اصلاح مصرف سوخت داشته باشیم.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: ما در سال‌های 97 و 98 با 5، 6 درصد افزایش خودرو، 14 درصد افزایش مصرف بنزین را در کشور تجربه کردیم، برای حل این مشکل باید دولت و مجلس از سال‌های گذشته اقداماتی انجام می‌دادند که آن کم‌کاری‌ها روی هم انباشته شده و امروز سهل‌الوصول‌ترین سیاست اقتصادی که از طریق قیمت رفتار مردم را درست کنید به کار گرفته شده است.

مؤسس شتاب‌دهنده سیاستی حسنا همچنین در خصوص طرح توزیع کارت سوخت در دهه 80 گفت: سیاست دهه 80 سیاست قابل دفاعی بود یعنی تأثیر محسوس گذاشت هم در سال 86 و هم در سال 94 که برای گازوئیل این سیاست را تکرار کردیم و روزانه شش میلیون لیتر مصرف گازوئیل کشور کم شد، پس این نشان می‌دهد این سیاست مؤثر است، چون در یک بخش‌هایی هدر رفت وجود دارد که ما در سیاست کارت سوخت به جهت اینکه اطلاعات اقتصادی به دست می‌آوریم و می‌توانیم منافذ را ببندیم خوب این اتلاف‌ها به حداقل می‌رسد اگر جای مجلس محترم بودم حتما کسانی که سیاست کارت سوخت را در سال 93 متوقف کردند استیضاح می‌کردم.

خاندوزی در پاسخ به این سؤال که «آیا با تعلق سهیمه بنزین به مالکان خودرو در حق افرادی که صاحب خودرو نیستند اجحاف نمی‌شود» بیان کرد: من موافقم که سهمیه به جای خودرو به افراد تعلق گیرد اگر عدالت معیار سیاست بهینه ما باشد حتما ما باید می‌رفتیم به سراغ اینکه (از دهک اول که فقط 11 درصد آنها خودرو دارند و می‌دانیم بیش از 40، 45 درصد دهک‌های خانوار ما در ایران فاقد خودروی شخصی هستند) سیاستی را اِعمال کنیم که فراگیری بیشتری داشته باشد و قطعا این به عدالت نزدیک‌تر بود.

وی در پاسخ به این سؤال که «پس چرا این کار انجام نشده» اظهار کرد: خوب است که این مطالبه را داشته باشیم که برای هر سیاستی حتی نه در دولت بلکه هر قانون مصوبی در مجلس، یک سند پشتیبان منتشر شود که کارشناسان آن حوزه بتوانند در مقابل سؤال‌هایی که بر اساس چه مستنداتی فلان سیاست اتخاذ شده یا فلان قانون در مجلس رد شده پاسخگو باشند. مجلس در زمینه سهمیه‌بندی یا قیمت بنزین یک مصوبه در طول یکی دوسال اخیر داشته که آن تبصره 14 بودجه امسال است که در ادامه روند قبل بوده و گفته شده قیمت‌ها به همان اندازه افزایش پیدا کند یعنی برای امسال پیش‌بینی افزایش قیمت در بودجه مجلس نشده بود.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: که به نظرم یکی از نکاتش این است که این مصوبه نیازمند یک متمم بودجه و اصلاحیه مجلس است همان سیاستی که پژوهشگران و صنعتگران ما و کسانی که ایده‌های خوبی برای صنعت خودرو و در کل بخش حمل و نقل دارند حمایت شوند. الان در کشور ما از نزدیک به 18 میلیون خوروی سبک نزیک به سه میلیون خودروی گازسوز وجود دارد و باقی بنزینی است، در سال 90 این نسبت 5/2 بود به 5/10 اما آن سیاست‌های گازسوز کردن، توسعه سی ان جی و ال ان جی در کشور پیش نرفت که اگر می‌رفت ما امسال به این شرایطی نمی‌رسیدیم که مصرف آن قدر بالا باشد که برای کاهش مصرف متوسل به یک شوک قیمتی بشویم.

عضو هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده‌بان شفافیت و عدالت در پاسخ به این سؤال که «بر چه مبنایی سهمیه 60 لیتر برای مالکان تعیین شده آیا این رقم کارشناسی است» عنوان کرد: باید از سیاستگذارانی که در مورد این عدد تصمیم گرفتند پرسید چون فعلا هیچ سندی منتشر نشده مبنی بر اینکه بدانیم پشت پرده این تصمیم چه استدلال‌های کارشناسی بوده که حتما استدلال‌هایی بوده اما من بی‌اطلاعم.

خاندوزی در پاسخ به این سؤال که «آیا گران کردن قیمت بنزین با هدف جلوگیری از قاچاق سوخت اقدام مناسبی است» تصریح کرد: ما روزانه قریب 12 میلیون لیتر قاچاق سوخت در کشور داریم اما آن مسئله قاچاق با این قیمت‌گذاری‌های ما حداقل در کوتاه مدت بهبود پیدا نخواهد کرد اولا به جهت اینکه قیمت هر لیتر بنزین در کشورهایی که در آنها قاچاق صورت می‌گیرد بین 8، 9، 10 و حداکثر 14 هزار تومان است که با بنزین سه هزار تومانی همچنان قاچاق به صرفه است، در ادامه نکته جالب این است که سه چهارم قاچاق سوخت کشور ما اصلا بنزین نیست و گازوئیل است که اگر غرض سیاستگذار کاهش قاچاق بوده نیازمند سیاستگذاری‌هایی است که با قاچاق این کالا مبارزه شود که آن هم فقط با اثر قیمتی محقق نخواهد شد.  

وی همچنین در مورد درست یا غلط بودن نحوه اعلام و اجرای این طرح یادآور شد: شاید یکی از ویژگی‌های نظام سیاستگذاری غیر بالغ و ناپخته این است که از تجارب قبلی به خوبی استفاده نمی‌کند فقط هم این به موضوع بنزین ختم نمی‌شود ما در بسیاری از موارد تجارب خیلی ارزشمندی در گذشته داریم ولو شکست، که تجربه ارزشمندی از آن می‌شود گرفت اما آن تجارب به کار سیاستمدار جدید نمی‌آید شاید یک انقطاعی بین نسل‌های سیاستگذار ما با یکدیگر وجود دارد.

این کارشناس در پایان تصریح کرد: ما در سال 89 که همین سیاست را اعمال کردیم با اینکه بزرگتر و مربوط به همه حامل‌های انرژی بود 20 ماه زمان صرف کردیم که مجلس قانع شود، مصوبه مجلس بیاید، دستگاه‌های اجرایی و رسانه‌ها را هماهنگ کنیم، وظیفه دستگاه‌های دولتی مشخص شود، با توجه به آن تجربه می‌شد تجربه سال 98 را خیلی کم هزینه‌تر اجرا کرد، شاید اگر تعجیلی در مورد این سیاست صورت نمی‌گرفت و ما مثلا می‌گذاشتیم برای سال بعد حتما تبعاتش کمتر از وضعیت فعلی بود. ما پنجشنبه 23 آبان در تاریخ ایران رکورد مصرف بنزین را با 140 میلیون لیتر زدیم و بعد از آن که هم باک‌ها پر بود و هم افزایش قیمت داشتیم در هفته گذشته شاهد بیشترین کاهش مصرف بودیم.

انتهای پیام/4139/