کمبود معلم بلای جان آموزش و پرورش شده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، خانم «م» یکی از معلمانی است که با گلایه از تراکم بالای کلاس درسش می‌گوید: «من در تابستان برای تدریس در پایه ششم ابتدایی آموزش دیدم و قرار بود امسال یک کلاس درس حداقل 30 نفره را به من تحویل دهند اما متاسفانه به دلیل نبود نیروی دیگر، دانش‌آموزان هر دو کلاس پایه ششم را با یک دیگر ادغام کرده‌‌اند و هم‌اکنون من باید در یک کلاس درس 45 نفره تدریس کنم.»

این معلم ادامه می‌دهد: «تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس، تدریس را برای من مشکل کرده است و البته این موضوع به طور حتم بر روی روند یادگیری دانش‌‌آموزان تاثیرگذار است.»

طبق بخشنامه ساماندهی نیروی انسانی، تراکم دانش‌آموزان در نقاط شهری و در سه ساله نخست دوره ابتدایی حداکثر 32 نفر و در سه ساله دوم حداکثر 35 نفر است؛ همچنین در دوره متوسطه اول و دوم تراکم دانش‌آموزان در کلاس درس حداکثر 36 نفر است.

محمد فاضل، مشاور وزیر آموزش‌ و‌ پرورش، در این خصوص می‌گوید: «اضافه شدن پایه ششم به دوره ابتدایی یک اقدام عجولانه بود و نتیجه این اقدام عجولانه این است که ما از لحاظ نیروی انسانی، آمادگی کافی معلمان برای حضور در سر کلاس درس، محتویات‌ کتاب‌های درسی و همچنین از نظر فضای آموزشی با مشکل روبه‌رو شده‌ایم.»

او ادامه می‌دهد: «ما مجبوریم این پایه را به همه مدارس اضافه کنیم و در برخی از این مدارس فضا و کلاس کافی وجود ندارد به همین علت مدیران مجبورند تعداد دانش‌آموزان در یک کلاس را افزایش دهند و در این خصوص گلایه معلمان کاملا به جا و منطقی است.»

یکی دیگر از معلمانی که از تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس درسش گلایه‌مند است، در این‌باره می‌گوید: «متاسفانه هر طرحی که بدون کارشناسی اجرا می‌شود عواقبی را به دنبال خواهد داشت و امروز اجرای این طرح که بدون مطالعه لازم و کافی انجام شد دامن معلمان و دانش‌آموزان را گرفته است.»

تدریس مدیر و معاونین مدارس ابتدایی به مدت 6 ساعت در هفته از جمله راهکارهای آموزش‌ و پرورش برای جبران کمبود معلم در دوره ابتدایی بود. علی اصغر فانی وزیر آموزش‌ و پرورش در این خصوص می‌گوید: «6 ساعت تدریس مدیران در هفته از مصوبات گذشته بوده که اجرایی نمی‌شد و این جزو وظایف مدیران مدارس است.»

مادر یکی از دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی که فرزندش در یکی از همین کلاس‌های پر تراکم مشغول به تحصیل است، می‌گوید: «دخترم در یک کلاس درس 41 نفری درس می‌خواند. تا چند روز قبل تنها مشکل ما تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس درس بود اما از چند روز پیش که معلم دخترم به دلیل مشکلی نتوانست به کلاس درس بیاید، مدرسه معلم نداشت تا به سر کلاس دخترم بیاید تا اینکه روز گذشته بنا بر آن شد تا معلم قرآن آنها وظیفه اصلی تدریس در کلاس را بر عهده بگیرد.»

او ادامه می‌دهد: «وقتی به مدیر مدرسه در این باره شکایت کردیم نبود معلم در منطقه برای اعزام به مدرسه را دلیل این موضوع عنوان کرد. اگر در یک منطقه معلم کافی برای تدریس وجود ندارد تاوان آن را باید فرزندان ما بدهند؟»

در حالی که برخی از مدیران مدارس نبود معلم کافی را عامل اصلی تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌ها معرفی می‌کنند و مدعی‌اند در ادارات آموزش و پرورش مناطق هم معلم کافی برای اعزام به مدارس وجود ندارد وزیر آموزش و پرورش در خصوص تراکم دانش آموزان در کلاس‌های درس و نبود معلم کافی می‌گوید: «هر مدرسه‌ای که با این موضوع روبرو است برای برطرف شدن این مشکل می‌تواند به اداره منطقه‌ای که در آن واقع شده است مراجعه کند.»

بنابر نتایج تحقیقی که در انگلستان برای بررسی تأثیر تعداد دانش‌آموزان در کلاس بر آموزش در دو مرحله دوره ابتدایی (مرحله اول: ۵ تا ۷سالگی و مرحله دوم: ۷ تا ۱۱ سالگی) انجام شده است، در مرحله اول نقش تعداد دانش آموزان بسیار مهم عنوان شده است. در سال‌های ورود دانش آموزان به مدرسه نیز تعداد کمتـر دانش آموز در کلاس باعث می‌شود آن‌ها ارتباط فعال‌تری با معلمان برقرار کنند و بی‌توجهی و رفتار نامربوط کمتر مشاهده می‌شود.

این تحقیقات نشان می‌دهد موفقیت تحصیلی در کلاس‌های درس با تراکم پایین بیشتر است. البته نسبت دانش‌آموز به معلم در کشورهای مختلف یکسان نیست. استانداردهای جهانی، نسبت دانش‌آموز به معلم را در مقطع ابتدایی 22 نفر اعلام کرده است.

اگر چه عده‌‌ای تصور می‌کنند ادغام کلاس‌ها با یکدیگر راهی برای صرفه‌جویی است اما تحقیقات انجام شده و شرایط فعلی دانش‌آموزان و معلمان، این ادعا را نقض می‌کند.