آیا مثبت‌شدن نرخ رشد اقتصادی ایران در 2020 موجب افزایش رفاه می‌شود؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ صندوق بین‌المللی پول (IMF) در جدیدترین گزارش خود (جولای ۲۰۱۹) نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۹ را منفی ۶ درصد و برای سال ۲۰۲۰ مثبت 0.194 درصد پیش‌بینی کرده است‌.

عمده پوشش خبری گزارش اخیر IMF در مورد رشد اقتصادی ایران، تمرکز بر مثبت‌شدن نرخ رشد و خروج اقتصاد کشور از رکود از سال آینده (۲۰۲۰) بوده است؛ اما نگاهی به روند نرخ‌های رشد اقتصادی ایران در طول دهه ۱۳۹۰ (با احتساب پیش‌بینی‌های IMF تا پایان سال ۱۳۹۹) حاکی از آن است که مثبت‌شدن نرخ رشد اقتصادی از سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰) ظرفیت‌های لازم برای بهبود رفاه آسیب‌دیده مردم کشورمان در این دهه را ندارد.

نرخ‌های رشد اقتصادی دهه ۱۳۹۰ (با احتساب پیش‌بینی مثبت‌شدن نرخ رشداقتصادی در سال ۱۳۹۹ توسط IMF) چه ویژگی‌هایی دارند که به‌واسطه آنها نمی‌توان بهبود وضعیت رفاه اقتصادی مردم ایران را رقم زد؟

نخست اینکه از مجموع ۱۰ سال دهه ۱۳۹۰، پنج سال نرخ رشد اقتصادی کشور منفی بوده است. مجموع نرخ رشد اقتصادی ۱۰ ساله 3.4 درصد (با احتساب نرخ رشد اقتصادی پیش‌بینی شده IMF برای سال های ۹۸ و ۹۹) و متوسط آن 0.33 درصد است.

طبق گزارش‌های مرکز آمار ایران، متوسط رشد سالانه جمعیت کشور طی ۱۳۹۵-۱۳۹۰ معادل 1.24 درصد است؛ بنابراین متوسط سالانه رشد اقتصادی در دهه ۱۳۹۰ (0.33 درصد) حتی به اندازه متوسط رشد جمعیت کشور نیز نیست.

دوم اینکه نرخ‌های رشد اقتصادی دهه ۱۳۹۰ در پنج سالی که مثبت بوده‌اند نیز هرگز پایدار نبوده و عمدتاً پس از یکسال و بعضاً بعد از دو سال دوباره منفی شده‌اند.

بنابراین روند نرخ رشد اقتصادی در دهه ۱۳۹۰ به دلایلی که گفته شد به‌گونه‌ای نبوده که به بهبود رفاه اقتصادی در کشور منتهی شود. علاوه بر این مثبت‌شدن نرخ رشد اقتصادی (زیر یک درصد از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳) به لحاظ تأثیرگذاری مثبت و قابل ملاحظه بر رفاه اقتصادی به‌شدت آسیب‌دیده ایرانیان در دهه ۱۳۹۰ مورد تردید جدی است‌. حال این سؤال مطرح است که آیا مثبت‌شدن نرخ رشد اقتصادی ایران در 2020 موجب افزایش رفاه می‌شود؟

*عضو انجمن اقتصاددانان ایران و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابرکوه

انتهای پیام/4103/4062/