«آن‌ها» برنامه‌ای برای ریشه‌یابی واژگان روزمره است/ نمی‌خواهم کلمات قربانی سلیقه‌ها شوند

مارال دوستی در گفتگو با خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره آخرین فعالیت‌های خود گفت: به‌عنوان تهیه‌کننده و مجری در حال تولید برنامه‌ای به نام «آن‌ها» هستم که به‌زودی در بستر فضای مجازی و سایت آپارات پخش خواهد شد. این برنامه ترکیبی و گفتگومحور، در ادامه دغدغه‌های من در حوزه زبان و ادبیات فارسی است.

وی اظهار کرد: «آن‌ها» درباره اهمیت کلمات، زبان‌ها، گویش‌ها و حتی وام‌واژه‌ها در زندگی امروز ما است. این برنامه به تاریخچه و ریشه کلمات و همچنین وام‌واژه‌هایی که از زبان‌های دیگر به زبان فارسی وارد شده می‌پردازد. از سوی دیگر تأثیراتی که زبان فارسی بر سایر زبان‌ها داشته است نیز بررسی می‌شود. درمجموع به دنبال ریشه‌یابی کلمات و عبارات به‌ظاهر ساده‌ای هستیم که در مکالمات و مکاتبات روزمره آن‌ها را به کار می‌بریم و البته گاهی هم اشتباه استفاده می‌کنیم.

این مجری رادیو و تلویزیون افزود: می‌توانم بگویم این برنامه، اولین کاری است که به اهمیت و ارزش واژه‌ها می‌پردازد. پیش‌ از این نه در صداوسیما و نه در هیچ رسانه دیگری برنامه‌ای به این شکل نداشته‌ایم. «آن‌ها» یک برنامه کارگاهی و تعاملی است. یعنی مردم درباره کلمات نظر می‌دهند و در انتهای هر برنامه شاهد ایجاد یک فرهنگ‌نامه گویشی هستیم که بعداً توسط اساتید و پژوهشگران تجمیع می‌شود.

دوستی افزود: در کنار نظرات عموم مردم، آیتم‌های کارشناسی را هم با حضور زبان‌شناسان و اساتید زبان فارسی داریم. ما سعی کرده‌ایم بیشتر از آن‌که با نهادهای عمومی در حوزه زبان و ادبیات فارسی ارتباط داشته باشیم، از پژوهشگران و کارشناسان این حوزه که البته با آن نهادها نیز همکاری دارند بهره ببریم. این افراد ممکن است در نهادهای مختلفی مثل فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه‌ها، بنیاد سعدی و... مشغول به کار باشند. حتی ما از فردی در این برنامه استفاده می‌کنیم که یک معلم ساده در مناطق مرزی استان خراسان رضوی است اما در عین‌ حال به زبان پشتو مسلط است و در این حوزه کار پژوهشی انجام داده است.

وی گفت: «آن‌ها» درباره مفهومی پویا و جاندار به نام کلمه است و هر قسمت به یک واژه می‌پردازد. ما در این مسیر به‌نوعی پژوهش می‌کنیم هر چیزی ممکن است در این پژوهش کشف یا رد شود اما دو اصل مهم را رعایت می‌کنیم: آن چیزی که رایج است، لزوماً اشتباه نیست و آن چیزی که اشتباه است، حتماً باید گفته شود تا به‌تدریج رفع بشود.

دوستی عنوان کرد: من پیش از هر چیز در حوزه رسانه، یک نویسنده هستم و مرا به‌عنوان نویسنده رادیو و تلویزیون می‌شناسند. در تمام سال‌هایی که در این حوزه کار نویسندگی کردم، کلمه‌ها برایم مهم بودند. یعنی حتی اگر برای یک مجری پلاتو نوشتم، سعی کردم کلمات را با توجه به این‌که آن مجری آقا یا خانم است بنویسم، به همین دلیل همیشه جزء دغدغه‌هایم بوده و الان بعد از 6 سال پژوهش، مطالعه و جمع‌آوری، می‌خواهم برنامه‌ای را تهیه کنم که صحبت و گفتگو محور اصلی آن است. یعنی «آن‌ها» برنامه‌ای است که با هدف گفتگو و عرض اندام در حوزه زبان و ادبیات تولید می‌شود و به نظر من جایش در رسانه‌های ما خالی است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا این برنامه را در رادیو و تلویزیون اجرا نمی‌کند نیز گفت: رادیو در واقع همیشه خاستگاه من بوده است اما احساس می‌کنم برخی برخوردهای سلیقه‌ای در صداوسیما مانع پیشبرد کارها می‌شود. من چند سال در رادیو تهیه‌کننده بودم، در آنجا گاهی به خاطر سلیقه یک مدیر، امکان پخش یک آهنگ را که مورد تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و در فروشگاه‌ها به‌صورت مجاز به فروش می‌رسید نداشتیم. بعد مدیر دیگری می‌آمد و ازنظر او مشکلی نداشت. به‌نوعی آنچه تحت عنوان قانون می‌شناسیم زیرمجموعه سلیقه‌ها بود. من نخواستم کلمات را قربانی سلیقه‌ها کنم بنابراین ترجیح دادم در فضایی غیر از رادیو و تلویزیون این برنامه را تولید و پخش کنم.

دوستی عنوان کرد: برای تولید این برنامه فرهنگی، بستر بزرگ‌تری را احتیاج داشتم که سلیقه کمتر در آن دخالت داشته باشد و به‌اندازه کافی به شما اجازه گسترش بدهد. بله بدون تردید مرزهای قانون، عرف و شرع را می‌دانم و قطعاً سمت چیزی نخواهم رفت که با این موارد ضدیت داشته باشد، اما لزوماً سلیقه بیرونی بر آن حاکم نیست. به سلیقه احترام می‌گذارم ولی الزامی نمی‌بینم به آن توجه کنم. بسترهای تعریف‌شده در فضای مجازی این اجازه را به شما می‌دهد که برنامه جامع و کامل‌تری را به مخاطبان ارائه کنید.

انتهای پیام/4072/4104/پ