اهمیت ژانر در سینمای کلاسیک تا پساکلاسیک

به گزارش خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، مفهوم ژانر واژه‌ای فرانسوی به معنای گونه یا نوع، در همه سطوح فرهنگ فیلم به کاربرده م‌ شود. در تولید فیلم، در تبلیغات و بازار فیلم و نیز در مطالعات سینمایی دانشگاهی ولی معنا و مفهوم آن در هیچ یک از آنها به هیچ وجه یکسان نیست. در سطحی عمیق‌تر نیز، ژانر انگاره‌ای  نامشخص و مبهم باقی می‌ماند که به طرز گیج کننده‌ای در هیچ تعریفی نمی‌گنجد و از نظر فلسفی آرمان‌گرایانه است. از سویی، هیچ فیلم ژانری وجود ندارد که دربرگیرنده همه مشخصه‌های ژانر خودش باشد و به همین دلیل همان‌گونه که حجم عظیم نوشته‌های انتقادی نشان می‌دهند هیچ تعریف دقیقی، هر اندازه انعطاف‌پذیر وجود ندارد که همه فیلم‌های آن ژانر را کاملاً شامل شود به تعبیر بهتر احتمالاً اولین و مهم‌ترین مشکلی که تازه‌واردان به این عرصه پیش روی خود دارند. همان تعبیر «گرترود اشتاین» از «اوکلند» است که گفته بود: « وقتی به آنجا می‌رسی متوجه می‌شوی در «آنجا» جایی نیست».

آنچه در بالا آمد بخشی از دیباچه کتاب «ژانر فیلم، از کلاسیک تا پساکلاسیک» نوشته «بری لنگفورد» و ترجمه حسام‌الدین موسوی است که توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این کتاب می‌تواند راهنمایی مناسب برای کسانی باشد که به دنبال تعریف و تقسیم‌بندی مناسبی از مفهوم ژانر در سینما هستند. این کتاب در دوازده فصل کوشیده است تا علاوه بر تعریف ژانر و اهمیت آن در سینما، تقسیم‌بندی خاصی از گونه‌های مختلف سینمایی نیز ارائه دهد. نویسنده در بخش مقدمه کتاب که شامل دو فصل است، ابتدا به این پرسش پاسخ می‌دهد که چه کسی به ژانر نیاز دارد و در ادامه به ملودرام به عنوان پیش از ژانر پرداخته است.

در بخش اول و در شش فصل به بررسی الگوهای کلاسیک سینمایی در قالب ژانرهای وسترن، موزیکال، جنگی و گانگستری پرداخته شده است. بخش دوم تحت عنوان فانتزی‌های مرحله گذار به سینمای وحشت و فیلم‌های علمی- تخیلی می‌پردازد. بخش سوم کتاب نیز که به ژانرهای پساکلاسیک اختصاص دارد از فصل نهم تا دوازدهم را شامل می‌شود و در آن گونه‌های فلیم نوآر، اکشن بلاک باستر، ژانرهای چارچوب شکن و در نهایت ترا ژانر به عنوان نتیجه‌گیری مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

با توجه به اینکه گونه‌شناسی فیلم راهی برای طبقه‌بندی موضوعی آثار سینمایی است، می‌توان شناخت ژانر و معیارهای آن را نخستین گام برای نقد فیلم و حتی ورود به دنیای پر فراز و نشیب فیلمسازی نیز دانست. از این رو مطالعه این کتاب 600 صفحه‌ای می‌تواند منبعی جامع برای دانشجویان فیلمسازی، منتقدان مطبوعاتی و علاقه مندان به صنعت سینما باشد.

انتهای پیام/4104/