مدیریت فرهنگ از منظر امام خامنه‌ای در «باغبانی فرهنگ»

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا از روابط عمومی انتشارات انقلاب اسلامی، کتاب «باغبانی فرهنگ» اثر فرزاد جهان‌بین توسط نشر نهضت نرم‌افزاری (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی) در ۱۲۰ صفحه و به قیمت 11 هزار تومان منتشر شد.

از جمله مسائل مهم در عرصه فرهنگ، نسبت بین دولت و فرهنگ و مدیریت‌‌پذیری فرهنگ، امکان، ضرورت و چگونگی آن و حدود مداخله‌ دولت در فرهنگ است. در پاسخ به این سؤالات، دو رویکرد رهاسازی فرهنگ و یکسان‌سازی فرهنگ مطرح شده است. این دو رویکرد از منظر اسلامی نمی‌تواند مورد تأیید قرار گیرد. لذا در کتاب «باغبانی فرهنگ»، تلاش شده است تا از منظر امام خامنه‌ای، نگاه معقول اسلامی طرح و تبیین گردد. این کتاب دارای ویژگی‌های زیر است:

با روش استنتاج فرارونده، از درون مبانی هستی‌شناسانه، انسان‌شناسانه، معرفت‌شناسانه و جامعه‌شناسانه، اصول حاکم بر مدیریت فرهنگ استخراج شده است و بر اساس مبانی و اصول، مدل مختار رهبر معظم انقلاب («باغبانی فرهنگ») در مدیریت فرهنگ تبیین شده است.

عمده آثاری که به مدیریت فرهنگ از منظر رهبر معظم انقلاب پرداخته‌اند، نقل بیانات معظم‌له به همراه باب‌بندی است؛ اما در این کتاب، تلاش شده است نظام اندیشه و به عبارتی نظریه رهبر معظم انقلاب فهم و ارائه شود. باغبانی فرهنگ، مدلی است که هم به اتکای آن، فرهنگ مدیریت می‌شود و هم آزادی‌ها و تنوع حفظ می‌گردد.

از دیگر نوآوری‌های این کتاب، تعریف فرهنگ به شاکله اجتماعی است. بر طبق آیه شریفه، «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ...»، «شاکله» که مبنای عمل است به دو شاکله فردی و اجتماعی تقسیم شد. شاکله اجتماعی در بستر زمان و تحت‌ تأثیر عوامل مختلف و از تبدیل حالت به عادت و در نتیجه شاکله ایجاد می‌شود.

بر اساس تعریف فرهنگ به شاکله اجتماعی، تبیین دقیق و جامعی از عوامل فرهنگ‌ساز مطرح شد. بر این اساس، عوامل فرهنگ‌ساز مستقیم یکی از ده‌ها عامل ایجاد فرهنگ هستند.

مدیریت‌پذیری فرهنگ، ضرورت آن و حدود مداخله دولت در این مدیریت بر اساس مبانی تحلیل شد.

در مدل باغبانی، دو بعد تمهید فضای زندگی مسلمین و نیز تعالی فرهنگ مطرح شد. در بعد دوم، مدل تعالی فرهنگ با ایجاد و تقویت مؤلفه‌های کلیدی در شاکله اجتماعی از طریق اقطاب اثرگذار و به صورت برنامه‌ریزی یکپارچه توزیع شده مطرح شد.

این پژوهش که قبل از تبدیل به کتاب در سه کرسی عرضه و نقد دیدگاه علمی در مؤسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی، دانشگاه شیراز و امام صادق (ع) در معرض نقد و ارزیابی قرار گرفت و همچنین در چندین جمع نخبگانی دانشگاهی مطرح و مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است، حاصل فهم اجتهادی مؤلف از افکار رهبر معظم انقلاب و تلاش برای تبیین نگاه معقول اسلامی است؛ از این‌رو از نقدها و ارزیابی‌ها استقبال می‌گردد.

انتهای پیام/4072/4028/پ