تأیید ژنرال حفتر توسط ترامپ با هدف دست‌یابی به نفت لیبی است

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا-محمدعلی حسن‌نیا؛ شورای امنیت سازمان ملل شب گذشته در جلسه‌ای فوق‌العاده از طرف‌های درگیر در لیبی خواست تا به آتش‌بش پایبند بوده و به میز مذاکره برای رسیدن به راهکاری داخلی بازگردند.

تحولات لیبی از زمان سقوط معمر قذافی، دیکتاتور این کشور که 40 سال زمام امور را در دست داشت، وارد فاز دیگری از درگیری‌ها شده است. ژنرال «خلیفه حفتر» یکی از فرماندهان بازنشسته و تبعیدی دوران معمر قذاقی، دیکتاتور لیبی در 4 آوریل سال جاری میلادی (15 فروردین 1397) عملیاتی سراسری به سمت غرب لیبی و علیه دولت وفاق ملی این کشور(فائز سراج) انجام داد. وی این تهاجم به دولت قانونی لیبی را با هدف ریشه‌کنی تروریسم در این کشور اعلام کرده بود.

یک هفته قبل از حمله ژنرال خلیفه حفتر به طرابلس هم وی در سفری به عربستان و امارات با مقامات ارشد این دو کشور گفتگو کرد.

از سوی دیگر، حساب کاربری توئیتری به نام «ناظر و تحلیلگر نزدیک به اتاق تصمیم‌گیران» درباره این سفر نوشته است: «حفتر که تحت حمایت عربستان سعودی، امارات و مصر است، یک هفته قبل از حمله به طرابلس، از عربستان دیدار کرد که در این سفر، نشست‌هایی با «سلمان بن‌ عبدالعزیز» پادشاه این کشور و فرزندش و نیز «خالد الحمیدان» رئیس سازمان استخباراتی داشته است».

برای واکاوی بیشتر پشت‌پرده و نقش طرف‌های غربی در جنگ داخلی لیبی با سید جعفر قنادباشی، کارشناس ارشد مسائل شمال آفریقا گفتگوی انجام دادیم که مشروح آن در ادامه تقدیم می‌شود. 

آنا: به نظر حضرتعالی آیا تحولات اخیر در لیبی و پررنگ شدن نقش ژنرال حفتر این سؤال را مطرح می‌کند که لیبی هم به سمت مدل حکومت نظامی مصر پیش می‌رود؟

قنادباشی: هم‌اکنون در لیبی شاهد یک عملیات نظامی برنامه‌ریزی شده هستیم. هدف اصلی عملیات حفتر اشغال پایتخت این کشور است. وی با تسخیر طرابلس می‌خواهد حکومتی متناسب با خواست غربی‌ها روی کار بیاورد. حکومت مدنظر غربی‌ها و ارتجاع منطقه، سکولاری است که هیچ سنخیتی با اسلام در لیبی ندارد. مردم این کشور دارای زمینه‌های مذهبی و اسلامی هستند و درخواست اصلی آنها تشکیل حکومت مبتنی بر اسلام و دموکراسی است.

ژنرال حفتر قصد داشت بعد از تسخیر طرابلس انتخاباتی صوری برگزار کرده و این کشور را به سمت دیکتاتوری نظامی پیش ببرد. پروژه دولت‌سازی توسط سازمان ملل متحد که نتیجه آن روی کارآمدن «فائز سراج» شد به نتیجه اصلی خود نرسید و به همین علت حفتر میدان را برای تاخت‌و‌تاز خود مناسب دید؛ لذا پروژه دیگری توسط غربی‌ها و ارتجاع عربی برنامه‌ریزی شد.

از طرف دیگر، مردم لیبی درصدد بودند تا انتخاباتی برای تشکیل مجلس مردمی و قانون اساسی جدید انجام دهند، ولی غربی‌ها متوجه شدند که با روی کارآمدن دولت مردمی دیگر جایی در لیبی نخواهند داشت. لذا حفتر به عنوان یک ابزار، ابتدا توقف روند طبیعی تشکیل دولت مردمی که حفتر  برای دست‌یابی به آن در حمله به طرابلس شکست سنگینی خورد، چراکه عملیات نظامی وی فرسایشی شده است و بعد از چندین هفته هنوز نتوانسته وارد پایتخت شود.

ماهیت حکومت حفتر شبیه دولت «عبدالفتاح السیسی» در مصر است که مبتنی بر نظامی‌گری و سکولاریسم است؛ حکومتی که حفتر می‌خواهد در لیبی ایجاد کند مورد تأیید عربستان، آمریکا و امارات است.

آنا: نقش امارات و عربستان در حمایت از ایجاد جنگ داخلی در لیبی چیست؟ خلیفه حفتر بعد از سفر به این دو کشور عملیات نظامی بر ضد دولت وفاق ملی طرابلس را آغاز کرد.

قنادباشی: امارات و عربستان نقش پررنگی در حمایت از ژنرال حفتر دارند، اما ماهیت این موضوع مستقل نیست. ائتلاف عربی به رهبری سعودی‌ها در جنگ یمن درمانده شده و برنده این جنگ نشدند. به دلیل اینکه این دو کشور موفقیت مناسب و چشمگیری در منطقه ندارند، هم‌اکنون برنامه‌های خود را معطوف به شمال آفریقا کردند تا دولت‌های نظامی دست‌نشانده روی کار بیاورند. نقش این دو کشور در تحولات منطقه مستقل نیست. جالب این است که آل‌سعود قادر به تأمین امنیت خودش هم نیست و نیروهای آمریکایی در ریاض مستقر بوده و در حال حفاظت از حکومت سعودی هستند.

به بیان دیگر، نقش عربستان و امارات در تحولات کشورهایی مانند لیبی، سودان و مصر وکالتی و مأموریتی از سوی جهان غرب است. آنها باید برای کشورهای آمریکا، انگلیس و فرانسه در شما آفریقا هزینه کنند، زیرا آمریکایی‌ها و جهان غرب قصد ندارند به صورت مستقیم وارد  معرکه شوند و منظور آنها حضور نیابتی در این مناطق است. واشنگتن بعد از حمله مردم به سفارت این کشور در لیبی و کشتن سفیرشان بیشتر نقش نیابتی دارند و دوست ندارند مستقیماً خود را دخالت دهند. آمریکایی‌ها علاقه‌مند هستند که در بلندمدت خطوط نفت در لیبی به نفع آنها حفظ شود.

آمریکا دفتر فرماندهی نظامی مرکزی در آفریقا دارد که وظیفه اصلی آنها حفظ خطوط  نفت در شمال آفریقا است و تأیید حفتر توسط آمریکا برای حفظ نفت لیبی است چون اگر حکومت در این کشور به دست مردم بیفتد دیگر اجازه بهره برداری به واشنگتن را نمی‌دهند.

آنا: تحولات جاری در لیبی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

قناد باشی: در روزهای اخیر حفتر سفری به قاهره داشته است. از سویی دیگر شورای امنیت سازمان ملل نشستی برای تحولات این کشور برگزار کرد که باید نتایج آن به خوبی مشخص شود. دیدارهای حفتر با کشورهای غربی نشان می‌دهد که می‌خواهند برای شکست‌های وی در عملیات طرابلس سرپوشی بگذارند و اجازه ندهند این مهره مهم آنها بسوزد.

البته طرف‌های غربی درصدد هستند کشته، زخمی و آواره‌های عملیات ژنرال حفتر به طرابلس را مخفی نگه دارند. بر اساس آمارها در جنگ اخیر بیش از 430 نفر کشته، 2 هزار نفر زخمی و 50 هزار نفر آواره شده‌اند، ولی نهادهای حقوق‌بشری و رسانه‌های غربی هیچ خبری مخابره نمی‌کنند. سومین کوشش غربی‌ها جان گرفتن دوباره حفتر برای رسیدن به حکومت مرکزی طرابلس است.

انتهای پیام/4106/4082/