پرورش تروریسم از قلب کارتل‌های رسانه‌ای غرب و شلیک در نیوزیلند

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ آخرین جمعه سال 97 در حالی آغاز شد که بسیاری از مردم در شوک خبر «حمله تروریستی نیوزیلند» قرار گرفتند. خبری که به‌‌سرعت هر چه تمام توسط یکی از تروریست‌ها منتشر و به قاب رسانه‌ها کشیده شد. تصاویر زنده‌ای که توسط این تروریست منتشر شد، گواه روشنی بر خشونتی دوباره علیه مسلمانان در غرب بود.

هویت تروریستی که تصویرش منتشر شده، یک فرد نیوزیلندی غیرمسلمان را نشان می‌دهد که انگیزه‌اش را از این حمله ایجاد ارعاب برای مهاجران عنوان کرده است. اما چرا با چنین انگیزه‌ای باید به مسجد، مکان مقدس مسلمانان حمله کند و آنان را مورد هدف این حمله قرار بدهد؟ این در حالی است که براساس سرشماری سال 2015 جمعیت نیوزیلند 4.5 میلیون نفر است که از این تعداد آمار مسلمان فقط 30 تا 45 هزار نفر اعلام شده است.

واکنش رسانه‌ها به این ماجرا چه بود؟ و چه کسانی به‌صورت غیرمستقیم منجر به ایجاد چنین حملات خشونت‌باری علیه مسلمانان می‌شوند؟ با نگاهی گذرا به اخبار رسانه‌ها در خصوص حوادثی همچون حادثه امروز، متوجه تفاوت در استفاده از واژه‌ها برای بیان آنچه رخ داد می‌شویم. بسیاری از رسانه‌ها من جمله رسانه‌های ایران، نیوزیلند و برخی دیگر واژه "حمله تروریستی" را تیتر اخبار خود قرار دادند و این در حالی است که رسانه‌هایی همچون «بی.بی.سی» تنها به استفاده از واژه "حمله مسلحانه" اکتفا کردند.

در واقع رسانه‌ها با کلیشه‌سازی منجر به ایجاد تعصب و ناآگاهی در میان مردم می‌شوند و همین پرورش حس تعصب جوامع غربی، حمله‌های تروریستی مختلفی را رقم زده است، همان‌طور که امروزه شاهد برداشت نادرست بسیاری از مردم سرتاسر دنیا نسبت به اسلام و مسلمانان هستیم. حتماً برای شما پیش آمده است که وقتی نام کسی را می‌شنوید، تصویر یا ذهنیتی خاص از آن فرد در ذهن شما شکل بگیرد. این تصاویر ساده‌سازی شده تقلیل یافته همان "کلیشه‌ها" هستند.

براساس نظریات استوارت هال، برای آنکه تصاویر مدنظر رسانه در مورد یک مفهوم در ذهن مخاطب به یک کلیشه بدل شود، باید از عنصر تکرار استفاده کرد. از همین رو کلیشه‌سازی و تکرار تصاویر ثابت از مسلمانان منجر به ایجاد خشونت سیاسی و فرهنگی علیه مسلمانان در سرتاسر دنیا شده است.

تروریست خواندن مسلمانان و در مقابل سکوت در برابر حملات و خشونت‌هایی که علیه مسلمانان صورت می‌گیرد، مصداق بارز کلیشه سازی منفی است.

یکی از عوامل اصلی که در ارائه کلیشه‌ای از اسلام و مسلمانان نقش داشته، استفاده نادرست و مکرر از واژه‌هایی است که دارای معانی دوپهلو هستند. واژه "تروریست" نمونه بارز این موضوع است که همواره شاهد استفاده از آن در بسیاری از رسانه‌های غربی و معاند برای پوشش اخبار مربوط به مسلمانان هستیم. ایجاد مغرضانه کلیشه‌های منفی از مسلمانان مدتهاست در دستور کار رسانه‌های غرب و معاند قرار گرفته که در همین خصوص انتقادات بسیاری نیز به آن‌ها وارد شده است.

تروریسم واژه‌ای است که در تقابل با فداکاری قرار می‌گیرد. به دیگر سخن خشونت از نوع سیاسی‌اش دو وجه دارد که یکی تهاجم است و دیگری دفاع. مردم هر جامعه‌ای زمانی که با خشونت خارجی مواجه می‌شوند، دست به دفاع در برابر خشونت اعمال شده می‌زنند. پس روشن است که این دو خشونت رخ داده با یکدیگر تفاوت دارند و به همین سبب است برخی را تروریست می‌نامیم و برخی را فداکار و مدافع جبهه حق.

درواقع در این بین رسانه‌ها با جریان‌سازی و برجسته کردن برخی موارد، اصل موضوع را به حاشیه رانده و بعضاً به عمد تروریست را فداکار و فداکار را تروریست جلوه می‌دهند. یک مثال روشن برای این موضوع پوشش خبری شبکه «بی.بی.سی» در خصوص حملات تروریستی سال گذشته در تهران و اهواز است که از واژه‌هایی همچون "حمله مسلحانه" استفاده کرده و امروز نیز شاهد بودیم همین واژه را برای پوشش خبر مربوط به حادثه تروریستی در نیوزیلند به‌کار برده و این در حالی است که حتی بسیاری از رسانه‌های غربی و نخست وزیر نیوزلند بر تروریستی بودن این حادثه تأکید داشتند.

«بی.بی.سی» در دفاع از خود دلیل این کار را این‌گونه عنوان کرده است: «بی.بی.سی در جایگاهی نیست که تعیین کند چه گروه‌هایی تروریست و چه اقدام‌هایی تروریستی هستند».

همان‌طور که در ابتدای این نوشته گفته شد، عامل حمله تروریستی امروز دلیل کار خویش را مقابله با مهاجرت (مسلمانان) عنوان کرده که ریشه آن در همان کلیشه‌سازی برخی کارتل‌های رسانه‌ای دنیا نهفته است که از کودکی تا بزرگ‌سالی در ذهن افراد پرورش داده می‌شود و با ترفندهای مختلف، تصویری غلط از مسلمانان در ذهن افراد می‌سازند.

طی سال‌های اخیر منطقه خاورمیانه همواره منطقه‌ای پر تنش و خبرساز در سرتاسر دنیا بوده است. بخشی از این موضوع را می‌توان به جریان‌سازی رسانه‌های غربی در خصوص پوشش اخبار مربوط به این منطقه عنوان کرد.

روانشناسان اذعان دارند اگر تروریست‌ها دریابند عملیات آن‌ها تبلیغات رسانه‌ای نخواهد داشت، آن را متوقف خواهند کرد، چراکه تبلیغات مجانی رسانه‌ها همچون اکسیژن موردنیاز برای تروریست‌ها است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت پوشش اخبار رسانه‌ها از وقایع تروریستی بسیار دارای اهمیت است.

در واقع دیگر تنها بیانیه‌ها و مواضع این گروهک‌ها نیست که رسانه‌ای می‌شود، بلکه با راهبردی جدید دست به انتشار اخبار، تصاویر و کلیپ‌های صوتی و تصویری خود می‌زنند که رویه خشونت را در گوشه و کنار جهان گسترش داده است.

انتهای پیام/4071/خ