گفتگوی سازنده و شنیدن صدای مخالف

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ دانشگاه از دیرباز محل تضارب آرا و اندیشه بوده و دانشجویان به‌ واسطه روحیه حق‌طلب و حقیقت‌جویی که دارند از نشست‌های تبادل فکری استقبال می‌کنند.

در طول تاریخ نزدیک به 100 ساله دانشگاه در ایران، بعضی جریان‌های سیاسی وجود داشته‌اند که از این گرایش جوانان دانشجو سوءاستفاده کرده و بر موج احساسات دانشجویی سوار می‌شدند تا مقاصد خود را پیش ببرند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ازجمله تحولات مثبتی که ایجاد شد، دگرگونی فکری در دانشگاه بود و تربیت اسلامی و توجه به تعالی معنوی در کنار آموزش علوم و فنون نوین به‌نحوی در دستور کار قرار گرفت.

در کنار این مهم باید آزادی بیان به‌‌عنوان اصلی اساسی برای دانشجویان باشد؛ به‌طوری‌که حقوق و آبروی دیگران حفظ شود و اصول و ارزش‌های مورد احترام جامعه زیر سؤال نرود و محترم شمرده شد.

کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها با هدف ایجاد فرصتی برای نقد و بحث درباره شبهات احتمالی در مورد مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به وجود آمده‌اند تا اگر دانشجویان حتی نظری برخلاف جریان سیاسی موجود دارند، شنیده شود و حتی‌المقدور مورد راهنمایی قرار گیرد.

به‌رسمیت شناختن صدای مخالف و گفتگوی سازنده با او ازجمله دستاوردهای انقلاب اسلامی است که پیش‌تر در نظام‌های دیکتاتوری حاکم بر ایران از یاد رفته بود.

مقام معظم رهبری دراین‌باره می‌فرمایند: «از وجود مخالف نه باید انسان تعجب کند، نه باید انسان خشمگین شود و نه بیمناک شود؛ هیچ‌کدام از این سه حالت در قبال مخالف، قابل‌قبول نیست... وحشت‌ کردن از وجود مخالف، نشان‌دهنده این است که انسان به استحکام موضع خودش خاطرجمع نیست و اطمینان ندارد؛ نه منطقی داریم، پایه‌های این منطق را محکم می‌کنیم، مستحکم می‌کنیم، وارد میدان رقابت گفتمانی می‌شویم و بحث می‌کنیم؛ روحیه دانشجو باید چنین چیزی باشد.»

بنابراین ترویج و بسط آزادی اندیشه و بیان به‌نحوی‌که سازنده واقع شود و از انحراف و سوءاستفاده مصون باشد، مسئولیت خطیری است که بر عهده دانشگاهیان قرار دارد.

ازجمله حربه‌های تبلیغاتی غرب، تلاش برای اغراق در مقوله آزادی در نظام فکری لیبرال دموکراسی و القای انجماد و استبداد اندیشه‌ای در دیگر نحله‌های فکری است.

فرانسیس فوکویاما در این راستا، آزاداندیشی غرب را میراث یونان باستان می‌داند و معتقد است که ایالات‌متحده، آخرین پرچم‌دار جهان آزاد است که رفته‌رفته سایر تمدن‌ها هم در آن استحاله خواهند شد.

در تمدن اسلامی ـ ایرانی برعکس لیبرال دموکراسی، آزادی انسان با کرامت انسانی، توحید و اعتقاد به هدفمندی نظام خلقت تبیین می‌شود؛ بنابراین نه‌تنها آزاداندیشی در دانشگاه تراز انقلاب اسلامی نفی نمی‌شود که نمونه متعالی آن در اختیار دانشجویان قرار داده می‌شود.

این مهم البته امری حساس و ظریف است که اجرای آن نیازمند بصیرت بالا و توان مدیریت مباحث خواهد بود.

درعین‌حال سختی‌ها و پیچیدگی‌های این امر هم دلیل بر آن نمی‌شود که از برگزاری جلسه‌های آزاداندیشی صرف‌نظر کرد؛ چراکه در مجموع محاسن آن بر آفاتش غلبه دارد و به فرموده رهبر معظم انقلاب: «اگر بخواهیم در زمینه گسترش و توسعه واقعیِ فرهنگ و اندیشه و علم حقیقتاً کار کنیم، احتیاج داریم به اینکه از مواهب خدادادی و در درجه اوّل آزاداندیشی استفاده کنیم.»

دانشگاه آزاد اسلامی در زمره مراکز پیشرو در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی است که با همکاری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها سعی در برگزاری هر چه پربارتر این نشست‌ها دارد.

* دکتری تخصصی علوم سیاسی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر

انتهای پیام/4078/4117/4062/ن