دانشجو یا ژورنالیست سیاسی!

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در یاداشتی به قلم علی‌اصغر یوسفی در شماره 89 نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد «آئینه» که به بهانه هجدهمین جشنواره نشریات دانشگاه نگاهی نوشته شده است به رسالت‌های نشریات دانشجویی و فاصله گرفتن از آرمان‌ها و ضعف نشریات اشاره شده است.

علی اصغر یوسفی دانشجوی مهندسی مواد دانشگاه فردوسی مشهد در گفتگو با خبرنگار آنا هدف از این نوشته را بررسی و تبیین رسالت‌های نشریات دانشجویی دانست و گفت: نسبت آن‌ها با فعالیت‌های جنبش دانشجویی و همچنین‌ آسیب‌شناسی وضعیت نشریات دانشجویی مورد نظر است که این یادداشت همراه با نقدوبررسی هجدهمین جشنواره نشریات دانشگاه فردوسی مشهد همراه شد.

موفقیت هر پدیده و مجموعه‌ای را باید با میزان تحقق اهداف و آرمان‌های آن سنجید که ممکن است در بررسی عملکرد یک مجموعه معیارهای مختلفی برای سنجش وجود داشته باشد اما وقتی حرکت‌های یک مجموعه در راستای رسیدن به اهداف و آرمان‌ها نباشد عملاً فاقد ارزش خواهد بود. در این صورت کارها هرچه قدر هم بزرگ و شکیل باشد به‌مانند بردارهای بزرگ اما بدون جهت‌گیری مشخص شبیه خواهدبود. یاداشت «دانشجو یا ژورنالیست؟!» را در ادامه می‌خوانید:

«پرسش این که آیا نشریات دانشجویی رسالت خاصی دارند، همان مسئله‌ای است که نشریات دانشجویی با آن درگیر هستند. فعالین دانشجویی در حوزه نشریات ابتدا باید مشخص کنند که آیا وظیفه‌ای برای خود نسبت به جنبش دانشجویی قائل هستند یا نه؟ روح حاکم بر فضای فعالیت‌های دانشجویی، روح جنبش دانشجویی است. همان روحیه‌ آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی، مطالبه گری و تحول‌خواهی همراه باعزت و استقلال به دنبال دارد.

اگرنشریات دانشجویی خود را جزئی از جنبش‌ دانشجویی می‌دانند باید نسبت خود را با این آرمان‌ها مشخص کنند، به‌عنوان‌مثال کسی از یک روزنامه اقتصادی انتظار یک متن مذهبی ندارد. یا از یک نشریه تخصصی و علمی کسی انتظار مقاله‌های غیر مرتبط سیاسی ندارد، زیرا همه این نشریات متناسب با اهداف خود در آن حوزه کار می‌کنند. نشریات مختلف متناسب باهدف خود فعالیت دارند، اما بعضاً نشریات دانشجویی رسالت‌های خود را فراموش کرده‌ و وارد موارد غیر مرتبط می‌شوند. تلقی بعضی فعالین دانشجویی این است که نشریات دانشجویی در مقیاس دانشگاه همان روزنامه‌های موجود در دکه‌ها هستند، در این صورت دانشجویی که بنا بود در جامعه تصمیم‌ساز باشد، توده‌های دانشجویی را آگاه کند و به حرکت درآورد، پیشرو در حل مسائل کشور باشد و فریاد آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی سر بدهد و در عمل به پادویی احزاب مشغول می‌شود و به نمونه‌ای کم‌ارزش از بولتن‌های سیاسی تقلیل می‌یابد.

روزنامه‌های سیاسی و رسانه‌های وابسته به جریان‌های مختلف در کشور پشت جریان‌ها و فعالیت‌های آن‌ها حرکت می‌کنند اما نشریات دانشجویی باید نقش جریان آوانگارد را در جامعه ایفا کنند، پس ما همه فعالین دانشجویی حوزه نشریات، باید این سؤال را از خودمان بپرسیم که می‌خواهیم کدام باشیم، ژورنالیست سیاسی یا دانشجو؟ با توجه به جشنواره هجدهم نشریات دانشجویی دانشگاه فردوسی، کم‌رنگ‌ترین نقش، نقش دانشجو و بارزترین ویژگی آن سوق دادن دانشجو به سمت ژورنالیستی است که بعدها بتواند عضوی از همان روزنامه‌ها و بولتن‌های سیاسی باشد. بدیهی است رعایت کردن اصول روزنامه‌نگاری به بالا رفتن کیفیت و اثرگذاری نشریات کمک می‌کند اما نباید به‌گونه‌ای باشد که قالب‌ها و مهارت‌های ژورنالیستی اصل شود و رسالت‌های دانشجویی به محاق رود.

ازنظر متصدیان این جشنواره، فرم بیش از هر چیزی و خیلی بیش‌تر از محتوا دارای اهمیت است. البته اولیای امور این جشنواره قطعاً نخواهند گفت که محتوا را هم در داوری‌های خود دخیل نکرده‌اند اما کدام محتوا ؟ همان‌طور که در ابتدای این یادداشت نوشته شده است محتواهای زیادی می‌تواند دریک نشریه دانشجویی عرضه شود ولی مادامی‌که در راستای رسالت‌های دانشجو در جامعه نباشد، ارزش چندانی ندارد. چرا در جشنواره‌ها جایزه ویژه برای«مطالبه گری‌های برتر» وجود داشته باشد؟ چرا باید جای بخش ویژه آثار عدالت‌خواهانه در جشنواره خالی باشد؟ چرا دو عنصر آزادی و استقلال که از اولویت‌های اصلی جنبش دانشجویی درهمه دوره‌ها بوده است جایگاهی در جشنواره‌ها نداشته باشد؟

پدیده نوین به نام نشریات جشنواره‌ای وقتی نشئت می‌گیرد که فقط معیارهای فرمی در داوری دخیل شد و دانشجویان هم ناخودآگاه به همین سمت هدایت شدند، در این شرایط در جشنواره‌ها با نشریاتی روبه‌رو می‌شویم که تنها یکی دو شماره در سال کار می‌کنند اما درحالی‌که شاید یک نشریه تک‌صفحه‌ای مؤثرتر از نشریات بزرگ‌تر با تعداد صفحات بیشتر باشد. فارغ از نقدهای محتوایی در جشنواره، ازنظر اجرایی نیز ضعف‌های زیادی وجود داشت که از ابتدایی‌ترین کارها در جشنواره‎های مطبوعاتی خواندن تیتر مطلب حائز عنوان برتر است اما درحالی‌که افراد منتخب متوجه نبودند برای چه مطلبی تجلیل می‌شوند، بی‌نظمی‌ها و جابجایی تندیس‎ها نیز موضوعی نبود که بشود از آن چشم‌پوشی کرد.

 به‌عنوان نکته آخر امیدواریم که در بی‌طرفی و عدالت داوران و عوامل اجرایی خدشه‌ای نبوده باشد اما اگر داوران، خود از نویسندگان نشریه خاص نبودند، یا عوامل اجرایی نیز همه از یک جریان خاص نبودند بهتر می‌شد بر بی‌طرفی و عدالت در داوری‎ها صحه گذاشت. باوجوداین جریان‌ها که سعی در منحرف کردن دانشجو از رسالت‌های خوددارند و در کنار همه ضعف‌ها و کاستی‌ها، حضور پرتعداد و دغدغه نشریات جدید و تقویت و رشد برخی نشریات قدیمی دانشگاه نوید روزهای روشنی را در عرصه نشریات دانشجویی دانشگاه فردوسی می‌دهد».

انتهای پیام/4107/4108/