فضای مجازی و سلبریتی‌ها؛ از ترس زیباکلام تا احترام رامبد جوان

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، سومین نشست از سلسه‌ نشست‌های «نقد و اندیشه؛ فضای مجازی، سواد رسانه‌ای و ارتباطات اجتماعی از منظر صاحب‌نظران» با موضوع «چهره‌های مشهور و تأثیر آنها بر افکار عمومی» ظهر امروز  در تالار «الغدیر» وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

در این نشست، صادق زیباکلام (استاد دانشگاه و فعال فضای مجازی)، جعفر نعناکار (حقوق‌دان و فعال فضای مجازی) و رامبد جوان (هنرمند و فعال فضای مجازی)  حضور داشتند.

صادق زیباکلام در ابتدا و در تعریف سلبریتی‌ها گفت:افرادکاربلد و متخصص، لزوماً سلبریتی نیستند. عموماً یک استاد دانشگاه، نویسنده با فعال سیاسی را هم نمی‌توان سلبریتی نامید، مگر این که آن فرد یک کار خارق‌العاده انجام داده باشد. مثلاً در بین سیاستمداران شاید بتوان گفت نلسون ماندلا و مهاتما گاندی سلبریتی هستند که ویژگی‌هایی جدا از حرفه خودشان داشتند. سلبریتی شدن یک تصمیم برنامه‌ریزی شده نیست؛ مثلاً نمی‌توان یک میلیارد تومان خرج کنیم تا سلبریتی بشویم. سلبریتی شدن یک پروسه است که اتفاق می‌افتد.

جعفر نعناکار نیز درباره معنا و مفهوم سلبریتی به ویژه در فضای مجازی گفت: اگر شخصی در جامعه متخصصان مطرح باشد، سلبریتی نیست، بلکه متخصص است. زمانی می‌گوییم سلبریتی است که مورد اقبال توده‌های مردم و به ویژه جوانان قرار بگیرد. یعنی همان پزشک متخصص اگر از طرف توده مردم و جوانان جامعه به خاطر یک سری کنش و واکنش‌های خاص مورد اقبال قرار بگیرد در مسیر سلبریتی شدن خواهد بود.   

وی بیان کرد: معمولاً سلبریتی‌ها در ابتدا در یک جامعه کوچک‌تر می‌درخشند و برجسته می‌شوند.کنش‌ها و واکنش‌های بعدی سبب می‌شود تا جامعه به آن‌ها اقبال نشان داده  و به سلبریتی بدل شوند.

نعناکار اظهار کرد: این که حاکمیت از مدیریت فضای مجازی به طور کامل کنار برود و آن را به مردم بسپاریم مطلوب نیست. امنیت عنصری است که حکومت باید آن را در هر فضایی تأمین کند. البته باید حاکمیت هم با سعه صدر با این موضوع مواجه شود،اما نباید هنجارها را کنارگذاشت و در مدیریت فضای مجازی باید گام به گام پیش رفت.

این کارشناس حقوقی،  تقویت سواد رسانه‌ای را عامل صیانت جامعه در فضای مجازی دانست و گفت: در همه جای دنیا، مسائلی همچون امنیت، تهدیدات تروریستی و پورنوگرافی برای حکومت‌ها خط قرمز مهم است. اما در مفاهیم و محدوده‌هایی که به قول معروف خاکستری است، حکومت‌ باید با نگاه بازتری مواجه شود.  مثلاً در موضوع ورود کودکان و نوجوانان به این قلمرو خاکستری، باید ببینیم حکومت‌ها چه تصمیمی‌ گرفته‌اند؛ آیا می‌خواهند جلوی انتشار برخی از محتواها را بگیرند یا آن را به والدین بسپارند؟ با افزایش آگاهی‌ خانواده‌ها می‌توان الگوی دوم را  از طریق آموزش سواد رسانه‌ای پیگیری کنیم.

زیباکلام در پاسخ به این سئوال که آیا  فعالیت سلبریتی‌ها در فضای مجازی به ویژه در حوزه تبلیغات نیاز به محدودیت دارد یا خیر گفت:ما در جامعه‌ای هستیم که نظام و حکومت شیوه زندگی و درست و غلط بودن امور را تعریف می‌کند. ارزش‌ها و ضدارزش‌ها توسط حکومت تعریف می‌شود. اما چند سالی است که فضای مجازی این چارچوب را به هم ریخته است.

 این استاد علوم سیاسی خاطر نشان کرد:  از آن جایی که جامعه ایران از لحاظ اجتماعی و سیاسی هنوز توسعه نیافته است من واقعاً گاهی  از فضای مجازی که در حوامعی مثل جامعه ما مثل یک سونامی یا زلزله است، می ترسم چرا که بارها پیش آمده است که افکار عمومی را تحت تأثیر قرار داده و  برخی ایده‌ها و موضوعات مثبت را هم نابود کرده است.

رامبد جوان درباره حضور سلبریتی‌ها در فضای مجازی گفت: سلبریتی‌ها کسانی هستند که از منظر یک جمع اهمیت داشته باشند و بتوانند تأثیرگذار باشند،البته چیستی و چگونگی این تأثیرگذاری خودش بحث دیگری را می‌طلبد.

طراح و مجری برنامه خندوانه اظهار کرد:اصولاً سلبریتی در بطن خود یک مفهوم مثبت است، اما الان  به یک فحش تبدیل شده است. سلبریتی شخصیتی است که می‌تواند برای بخش قابل توجهی از جامعه تأثیرگذار بوده و کارکرد داشته باشد. سلبریتی‌ها  حتی می‌توانند نقش مترجم بین مردم و قدرت را ایفا کنند.

جوان تصریح کرد: از آنجایی که رادیو و تلویزیون به عنوان رسانه‌های انحصاری، همواره در دست  حاکمیت بوده است، در نتیجه افراد دیگری که قابلیت‌های هنری و فرهنگی زیادی هم داشتند، هیچ ابزاری برای ارائه این هنر خود در اختیار نداشتند. این وضعیت با ظهور فضای مجازی کاملاً شکسته شد.

وی عنوان کرد: در تلویزیون، یک سری  متر و معیار و خط قرمز تعریف می‌شود که از نگاه خیلی‌ها درست و واقعی نیست،اما همین چارچوب‌ها معیار داشتن تریبون و رسانه است. این تریبون در قالب فضای مجازی در اختیار افراد دیگر قرار گرفته است و آنها نیز می‌توانند مخاطبان زیادی داشته باشند و هنر و تفکر خود را ارائه کنند.اگر کاری که آنها انجام می‌دهند، با محتوای آن رسانه بزرگتر مغایرت داشته باشد به آنها برچسب‌های منفی می‌زنند که فعالیت شما قانونی نیست و چارچوب‌ها را رعایت نمی‌کند؛در صورتی که  متر و معیارها است که باید تغییر کنند و شکسته شوند. من معتقدم همه آدم‌ها در فضای مجازی باید این اجازه را داشته باشند که هنر و تفکر خود را انتشار بدهد.کار آنها هم بر اساس انتخاب مخاطبانشان اهمیت پیدا می‌کند.  

وی افزود: من مخلص سلبریتی‌های فضای مجازی هستم؛ با این که گفته می‌شود آنها از عرف جامعه فاصله گرفته‌اند، به آنها احترام می‌گذارم. آدم‌های باهوشی هستند.باید قبول کرد که فضای مجازی برای رشد جامعه همه چیز و حتی توسعه کشور و حکومت مفید است به هر حال باید برخی زیان‌ها و خسارت‌ها را بدهیم تا کنیم تا این فضا بهبود بیابد.

جوان همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا برخی حواشی از سوی کاربران فضای مجازی برای هنرمندان از جمله خود او را مصداق دخالت و فضولی نمی داند گفت: این دخالت‌ها را فضولی می‌دانم، اما این فضولی هم  بخشی از این رابطه است. باید این را پذیرفت و من هم مشکلی با این موضوع ندارم.

 انتهای پیام/4104/