مقایسه میزان بیکاری ایران با جهان

به گزارش گروه اقتصادی، در آخرین گزارش بیکاری منتشر شده در سال 2017 توسط اکنومیست برابر با 11.7 درصد اعلام شده است.

در بررسی این گزارش در بخش خاورمیانه، فلسطین با نرخ بالای 29درصد، اردن 18.5درصد در صدر بیکاران این لیست در این بخش قراردارند اما قطر با نرخ 0.1 درصد کمترین نرخ بیکاری را به نام خود، ثبت کرده است.

در مقایسه آمار ایران با دیگر کشورها می‌توان نرخ بیکاری کشورهایی همچون اسپانیا، برزیل، کروواسی،‌ مصر، یونان و آفریقای جنوبی به نسبت ایران بالاتر بوده اما کشور بوسنی رکورددار نرخ بیکاری حدود 38.7درصدی را به تنهایی از آن خود کرده است.

بر پایه این گزارش و بررسی کشورهای حوزه یورو، در می‌یابیم که نرخ بیکاری در قاره سبز به 8.7درصد کاهش پیدا کرده زیرا این آمار به نسبت سال گذشته خود حدود یک درصد کاهش را به همراه داشته است؛ طبق آمارهای اروپایی، حدود 18 میلیون نفر از شهروندان اروپایی بیکار بوده که از این تعداد بیش از 14.1 از 19 کشور منطقه یورو بوده است.

جمهوری چک با 2.3 درصد کمترین بیکاری را داراست و به ترتیب آلمان و مالت با 3.6درصد، مجارستان با 3.9درصد و انگلیس با 4.3درصد قرار دارند اما در طرف مقابل یونان با نرخ بیکاری 20.7 درصد و اسپانیا با نرخ بیکاری 16.5درصد، بیشترین نرخ بیکاری در اتحادیه را دارند و پس از این کشورها، قبرس با 11.3درصد، ایتالیا با 10.8درصد، کرواسی با 10درصد و فرانسه با 9.2درصد قرار دارند.

در جدیدترین آماری که از سوی «مرکز آمار ایران» منتشر شد،‌ نرخ بیکاری به صورت فصلی ارائه شده که در تابستان این نرخ به 11.7 درصد رسیده اما همین شاخص نسبت به بهار سال جاری حدود 0.9درصد و نسبت به مدت مشابه حدود یک درصد کاهش داشته است.

بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان 95)، یک درصد و نسبت به فصل گذشته (بهار 96) 0.9درصد کاهش داشته است.

در تابستان 96، بالغ بر 41درصد جمعیت 10ساله و بیش‌تر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان 96)، حدود 0.6درصد و نسبت به فصل گذشته (بهار 96)، 0.4درصد افزایش داشته است.

وضعیت جوانان در شاخص بیکاری

بر پایه این گزارش، نرخ بیکاری جوانان 15-29 ساله نیز حاکی از آن است که 25درصد از این جمعیت فعال بیکار هستند البته این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیش‌تر بوده است.

بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان در رنج 15-29 ساله حاکی از آن است که این شاخص نیز نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 2.3درصد و نسبت به فصل قبل دو درصد کاهش پیدا کرده است.

از سوی دیگر، بررسی سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد که در تابستان 96، 9.2درصد جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…) کم‌تر از 44ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که 40.5درصد از شاغلین 15ساله و بیش‌تر، 49ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.

همچنین بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی نشان می‌دهد که بخش خدمات با49.5درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش­های صنعت با 31.4و کشاورزی با 19.1درصد قرار دارند.

نرخ بیکاری در بهار

مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در فصل بهار سال جاری را ۱۲.۶ درصد اعلام کرد. بر اساس این گزارش در بهار سال جاری 40.6 درصد جمعیت 10 ساله و بیش‌تر کشور از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. در فصل بهار96 نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت 10ساله و بیشتر کشور به 40.6درصد رسیده که نسبت به سال گذشته 1.2درصد افزایش یافته و بر این اساس 883هزار و 878 نفر به جمعیت فعال اقتصادی کشور اضافه شده‌اند که از این تعداد 163هزار و 757نفر به جرگه بیکاران پیوسته‌اند.

نرخ بیکاری در حالی از 12.4درصد در پایان سال95 با 0.2درصد افزایش به 12.6درصد در بهار96 رسیده که در برنامه ششم توسعه، دولت ملزم شده است نرخ بیکاری را تا چشم‌انداز 1400 به 8.6درصد کاهش دهد. در مصوبه کمیسیون تلفیق لایحه برنامه ششم توسعه، نرخ بیکاری برای سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ به‌گونه‌ای هدف‌گذاری شده است که با احتساب نرخ بیکاری تخمینی 12.6درصدی برای سال پایه (سال۹۵)، این نرخ در سال1400 تک‌رقمی شده و به 8.6درصد برسد.

بر اساس هدف‌گذاری‌های انجام شده در برنامه ششم توسعه، سالانه باید حدود 0.8درصد از نرخ بیکاری کاسته شود که در این صورت نرخ بیکاری در پایان سال96 نباید بیش از 11.8باشد. البته گزارش مرکز آمار از تحولات بازار کار در سال95 حاکی از این است که نرخ بیکاری در پایان سال گذشته 12.4درصد، یعنی 0.2درصد کمتر از نرخ تخمینی برنامه ششم توسعه بوده و بر همین اساس دولت در سال جاری برای تحقق هدف‌گذاری انجام‌شده در برنامه ششم باید 0.6درصد نرخ بیکاری را کاهش دهد.

مسئله‌ای که در این میان وجود دارد و می‌تواند هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه را با چالش جدی مواجه کند، روند افزایشی نرخ مشارکت اجتماعی و درنتیجه ورود متقاضیان جدید جویای کار به بازار است. افزایش نرخ مشارکت اقتصادی عملاً باعث می‌شود بخش زیادی از اشتغال‌زایی دولت و تلاش‌هایی که برای کاهش نرخ بیکاری انجام می‌شود خنثی شده و نرخ بیکاری کاهش نیابد.

همچنان که بر اساس گزارش مرکز آمار، در سه‌ماهه نخست سال جاری هجوم متقاضیان کار به بازار به‌گونه‌ای بوده است که باوجود جذب حدود 720هزار نفر از آنها، باز هم قریب به 163هزار و 757نفر به تعداد بیکاران افزوده شده و تعداد کل بیکاران به 3میلیون و 366هزار و 973نفر رسیده است.