سکوت بی‌پایان استاد سنتورنواز

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، پرویز مشکاتیان، 24 اردیبهشت 1334 در نیشابور چشم به جهان گشود و از سن 6 سالگی به موسیقی پرداخت. او مقدمات موسیقی را نزد پدرش، حسن مشکاتیان که استاد سنتورنوازی و آشنا با ویولن و سه‌تار بود، آموخت. مشکاتیان نخستین کنسرت خود را در سن 8 سالگی در مراسم گردهمایی دانش آموزان در مدرسه امیر معزی نیشابور برگزار کرد و پس از آن در جشنواره موسیقی که دراردوگاه رامسر برگزار می شد به دفعات شرکت کرد و در تمامی آن ها مقام های ممتاز را به دست آورد.

پرویز مشکاتیان با ادامهٔ آموختن موسیقی در طول تحصیل، سال 1353 در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران قبول شد گه همزمان به آموزش ردیف میززا عبدالله نزد نورعلی خان برومند و ردیف موسیقی سنتی نزد دکتر داریوش صفوت پرداخت. او مبانی موسیقی ایرانی را نزد اساتیدی چون دکتر محمدتقی مسعودیه، عبدالله دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن فراگرفت.

دوران نوجوانی؛ پیشرفت در عرصه موسیقی

پرویز مشکاتیان از سال 1354 همکاری خود را با مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به عنوان مدرس و نوازنده سنتور و سرپرست گروه زیر نظر دکتر داریوش صفوت آغاز کرد و در این زمینه بسیار موفق کار کرد و کارهای بزرگ فراوانی را در زمینهٔ آهنگسازی وسنتورنوازی به ویژه تکنوازی انجام داد. درکنار آن به اجرای کنسرت های متعدد با خوانندگانی چون پریسا( فاطمه واعظی) و هنگامه اخوان پرداخت.

وی همین سال، در آزمون باربد که به ابتکار استاد نورعلی برومند برگزار می شد شرکت کرد و به همراه پشنگ کامکار مقام اول در رشته سنتور و همراه با داریوش طلایی، مقام ممتاز در ردیف نوازی را کسب کرد. پرویز مشکاتیان در سال 1356 گروه عارف را تشکیل داد.

فعالیت های حرفه ای پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۶، همکاری با رادیو را زیر نظر هوشنگ ابتهاج آغاز کرد ولی پس از واقعه ۱۷شهریور ۱۳۵۷ مشکاتیان از رادیو استعفا داد و مؤسسه چاووش را با همکاری هنرمندان گروه عارف و شیدا تشکیل داد. پس از آن تصنیف «مرا عاشق» را با همکاری شهرام ناظری بر روی شعر مولانا ساخت.

استاد مشکاتیان از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ با محمدرضا شجریان همکاری داشت که نتیجهٔ این همکاری، آثار ماندگاری چون بیداد، آستان جانان، سِرّ عشق، نوا و دستان بود و در همهٔ این آثار، به عنوان آهنگ‌ساز و نوازندهٔ سنتور (در سِرّ عشق به عنوان نوازندهٔ سه‌تار) همکاری داشت.
سپس با افسانه شجریان دختر محمدرضا شجریان ازدواج کرد ولی در دهه ۱۳۷۰ از او جدا شد.

از سال 67 و پس از قطع همکاری با محمدرضا شجریان، وی با خوانندگانی چون علی جهاندار (آلبوم صبح مشتاقان)، ایرج بسطامی (موسم گل، افشاری مرکب، مژده بهار،وطن من)، علیرضا افتخاری (مقام صبر)، علی رستمیان و حمیدرضا نوربخش (کنسرت گروه عارف)، شهرام ناظری (آلبوم لاله بهار)، همکاری کرد. وی همچنین کارهای پر بار زیادی با نوازندگانی چون حسین علیزاده (سرپرست گروه عارف و گروه شیدا) و محمدرضا لطفی (سرپرست گروه شیدا) دارد.

او در فستیوال جهانی موسیقی تحت عنوان (روح زمین) در کشور انگلستان شرکت کرد و مقام نخست را بدست آورد البته برخی از کارهای استاد مشکاتیان نیز با تنظیم چهره هایی چون محمد رضا درویشی (جان عشاق و گنبد مینا) وکامبیز روشن روان (دود عود) منتشر شدند که در هر سه این آلبوم‌ها محمد رضا شجریان آواز خواند. برخی از مهمترین قطعات ساخته شده توسط استاد پرویز مشکاتیان از سوی علیرضا جواهری نت نویسی وبه بازار موسیقی عرضه شد.

مشکاتیان از سال ۱۳۷۶ اجراهای صحنه ای و انتشار آلبوم را متوقف کرد وتا تابستان سال ۸۴ کنسرتی در کشور اجرا نکرد.
یکی از واپسین کارهای وی آلبوم تکنوازی تمنا بود که در سال ۱۳۸۴ نواخت و منتشر کرد. در تابستان 84 پرویز مشکاتیان به فکر تجدید ساختار گروه عارف و شیدا بر‌آمد که حاصل آن اجرای کنسرتی در تالار کشور با صدای شهرام ناظری بود. همچنین وی در روزهای ۶ تا ۹ آذر ۱۳۸۶ به عنوان سرپرست گروه عارف کنسرتی در تهران برگزار کرد که حمیدرضا نوربخش به عنوان خواننده در آن شرکت داشت. پرویز مشکاتیان همچنین اجرای کنسرت‌های متعدد برون مرزی به همراه شجریان در کشورهای اروپایی را در کارنامه دارد.
از آثار مشکاتیان، کتاب‌های فراوانی منتشر شده است. از این کتاب ها می‌توان به اثرهای بیست قطعه برای سنتور، گل آئین، گل آوا، مجموعه تصانیف، بیداد، لاله بهار اشاره کرد.

وفات

استاد پرویز مشکاتیان در تاریخ ۳۰ شهریور سال ۱۳۸۸ در منزلش در تهران و در سن ۵۴ سالگی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت. مراسم وی با حضور پرشکوه عاشقانش برگزار شد.
همچنین مراسم تشییع پیکر پرویز مشکاتیان در زادگاهش نیشابور از مقابل اداره فرهنگ و ارشاد نیشابور و با حضور جمعیتی بالغ بر ۱۰ هزار نفر برگزار گردید . در این مراسم هنرمندانی همچون حسین علیزاده، محمدرضا درویشی، خانواده استاد شجریان، کیوان ساکت و اهالی عرصه موسیقی و همچنین اعضای شورای شهر و شهردار و مسئولان شهر نیشابور حضور داشتند گروهی از دانشجویان به نشانه عزا تعدادی از سازهای خود را کفن‌پوش کرده بودند، همچنین گروه موزیک شهر نیشابور در طول مراسم تشییع مارش عزا اجرا می‌کرد. پیکر پرویز مشکاتیان پس از مراسم تشییع و خواندن نماز در مسجد جامع نیشابور، در محوطه بیرونی باغ عطار و در جوار مقبره عطار نیشابوری به خاک سپرده شد. در طول برگزاری این مراسم کسبه نیشابور به صورت خودجوش بازار را تعطیل کردند.

پرویز مشکاتیان علاوه بر ساز سنتور که ساز تخصصی وی است با سه تار هم آشنایی کافی دارد و همنوازی سه تار در آلبوم سر عشق را خود وی انجام داده است.