سامان سالور: سینمای ایران به یک خانه تکانی اساسی نیاز دارد/ جشنواره از فیلم های جسورانه خالی است

سعید طاهری، خبرنگار فرهنگی آنا؛ این کارگردان در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی آنا با اشاره به حواشی رخ داده و استعفا و جایگزینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، درمورد نحوه انتخاب‌ فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره گفت: «فضایی به وجود آمده است که نمی‌تواند بی‌ارتباط به حال و هوای سیاسی این روزها باشد.»

دورهمی بی‌حاصل

سالور در ادامه گفت: « باید بپذیریم جشنواره فیلم فجر در تمام این سال‌ها، مبتنی بر ضرب‌المثل «هرسال دریغ از پارسال» برگزار شده است. با کنار گذاشته شدن جلسات نقد و بررسی حرفه‌ای و جمع شدن فرش قرمز و راه یافتن فیلم‌های زیاد تنها با اعتراض به هیات داوران و از همه مهم‌تر هیات انتخابی که شناخت زیادی در امور ممیزی دارند و حضور کسانی که سال‌ها در عرصه سینما فعالیت نکرده‌اند و... طبیعی است که ما جشنواره‌ای را شاهد باشیم که به جای اعتبار دادن به سینمای کشورمان و فیلمسازان جوان، جمع شدن سینماگران با تجربه و شکل گرفتن فضایی تخصصی، تبدیل به جشنی دورهمی بشود که هر سال هم قرار است برگزار شود و تعدادی جایزه هم در آن داده شود.»

جشنواره‌ای خالی از جسارت و نوآوری

سالور گفت: «امسال فیلمسازان جسور سینمای ایران متاسفانه حضور ندارند و این خلا به جشنواره لطمه زده است. اتفاق افتتاحیه و استقبال سرد سینماگران شناخته شده نشان می‌دهد ما با جشنواره‌ای محافظه‌کار طرف هستیم که از هرگونه جسارت و نوآوری خالی شده است.»

جایگاه فجر کجاست؟

سامان سالور درمورد کوچک‌تر شدن جشنواره و کنار رفتن بخش‌های جنبی این رویداد گفت: «در شرایط کنونی، جشنواره‌های منطقه‌ای در کشورهای همسایه که فرهنگی کاملا مصرفی دارند، پس از چند سال جایگاهی بین‌المللی پیدا می‌کنند؛ جایگاهی که ما در 35 دوره برگزاری جشنواره فجر به آن نرسیده‌ایم.»

جای نمایش «کاناپه» کجاست؟

سالور گفت: «به نظرم باید تکلیفمان را با خودمان روشن کنیم. اگر می‌خواهیم جشنواره‌ای جسورانه برگزار کنیم، باید از فیلمسازهای جسور و سینمای صاحب اندیشه و نگاه حمایت کنیم. «کاناپه» کیانوش عیاری اگر در این جشنواره نباشد، پس کجا باید دیده شود؟ جای نمایش چنین فیلم هایی کجاست؟»

دستمان را رو می‌کنیم

سالور درمورد نمایش فیلم‌ها در سراسر کشور در ایام جشنواره هم گفت: «جشنواره در شهرهای زیادی از کشور برگزار می‌شود. ما تمام فیلم هایمان را نمایش می‌دهیم و دستمان را رو می‌کنیم. تماشاگران بسیاری از فیلم‌های سال بعد سینما را می‌بینند و دیگر در اکران، فیلم را تماشا نمی‌کنند. این لطمه‌ای بزرگ به اقتصاد سینماست. تصمیماتی که برای جشنواره گرفته می‌شود، به جای کمک به فیلمسازان جوان و رقابت جذاب میان فیلمسازان جسور و فیلم‌های صاحب اندیشه، باعث می‌شود شاهد جشنی خنثی و کسل‌کننده با فیلم‌های معمولی باشیم.»

افتتاحیه خسته کننده و تکراری

وی ادامه داد: «شما نمی‌توانید متصور شوید در حالی که در این دورهمی کوچک، بخش نقد حرفه‌ای حذف شده، بخش فیلم اولی‌ها حذف شده و حتی از یک کارگردانی ساده در مراسم افتتاحیه هم پرهیز شده، اتفاق خاصی رخ بدهد. مراسم خسته کننده و بی‌ریتم که شروع این جشنواره است، باید خودمان را برای رویدادی یک نواخت و بدون جذابیت آماده کنیم و منتظر سال بعد باشیم اما سال بعد هم اتفاقی نمی‌افتد.»

آهسته می‌روند و آهسته می‌آیند تا گربه شاخ‌شان نزند

سالور معتقد است: «فیلمساز برای جشنواره فیلم نمی‌سازد. فیلمساز دغدغه دارد. خیلی از فیلم‌ها به خاطر ممیزی کنار گذاشته می‌شوند. فیلم‌هایی که از هر لحاظ بهتر از فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه هستند. فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه پرچمدار سینمای متوسطی هستند که تمام تلاششان را می‌کنند تا آهسته بروند و آهسته بیایند تا گربه شاخ‌شان نزند!»

جشنواره را تبدیل کنیم به یک دورهمی

وی در ادامه گفت: «به نظرم باید اسم این رویداد را تغییر بدهیم و از جشنواره تبدیلش کنیم به یک دورهمی. یک جشن آغاز سال سینمایی و بعد تصمیم بگیریم باید چه کنیم. اگر تصمیم گرفتیم حرفه‌ای برگزار کنیم، پس باید از ماه‌ها قبل فیلم‌ها دیده شوند و راجع به کیفیت فیلم ها بحث شوند و کارشناسانه تحلیل شوند. در این صورت به نتیجه بهتری می‌رسیم.»

«آمین خواهیم گفت» نابود شد!

سالور درمورد فیلم‌های خودش هم گفت: «اگر بخواهم کوتاه بگویم، «آمین خواهیم گفت» نابود شد! فیلم در گروه هنر و تجربه اکران شد ولی با اکران نشدنش هم تفاوتی نداشت. دوستان علاقه‌ای به نوع دیگری از سینما ندارند و من هم انتظاری ندارم. قول‌هایی در مورد اکران به ما داده شد، که هیچ کدامشان اتفاق نیافتاد. من هم دیگر انتظاری ندارم و فیلم نابود شد.»

از سلیقه عام حمایت می‌شود

سالور درمورد نحوه بد اکران فیلم‌هایش در طول این سال‌ها گفت: «اگر نخواهیم از فیلمی نام ببریم، در این سال‌ها از فیلم‌هایی حمایت می‌شود که از سلیقه عام حمایت کند. شاید فیلم‌های من جسارتی دارند و نگاهی پشتشان وجود دارد. البته امیدوارم اینطور باشد. همه ما می‌دانیم اکران فیلم و فروش بالا لذت بخش است. صف‌های طولانی برای تماشای فیلمتان لذت بخش است اما به چه قیمتی؟ به قیمت زنده کردن فیلم‌فارسی و استفاده از شوخی‌های پنهان اروتیک در فیلمهایمان؟ در تمام سالهایی که فیلم ساختم، از این روش و الگو استفاده نکردم و همیشه سعی کرده‌ام از راه دیگری امرار معاش کنم و پول درآوردن از این راه و بازگرداندن سینما به 40 سال عقب‌ درست نیست.»

سینمای ایران به یک خانه تکانی اساسی نیاز دارد

سالور در ادامه گفت: «از طرفی کسانی که اسم منتقد را یدک می‌کشند در برنامه زنده تلویزیونی مدعی می‌شوند فیلمی که می‌فروشد فیلم خوبی است. در این صورت اگر فیلمهای مستهجن را در سینماها اکران کنیم، ممکن است با فروش نجومی مواجه شویم. پس برای اینکه این فیلمها می‌فروشند، خوب هستند؟ به نظرم سینمای ایران به یک خانه تکانی اساسی نیاز دارد.»

در خانه‌ای عجیب باهم زندگی می‌کردیم

سالور در انتها هم به مستندسازی اشاره کرد و گفت: «اگر بتوانم مستندسازی را ادامه می‌دهم. مستندسازی را به ساخت فیلمهای متوسط و بد ترجیح می‌دهم. در مستند سازی، تامین سرمایه کار دشواری است. درمورد «آرامش با دیازپام10» هم باید بگویم که که در خانه‌ای عجیب باهم زندگی می‌کردیم. تورج اصلانی و مسعود سلامی که امسال پرکارترین فیلمبردار جشنواره است هم با ما زندگی می‌کردند. همیشه دوست داشتم مستندی درمورد زندگی شخصیت اصلی «آرامش با دیازپام10» بسازم که موزیسین متفاوتی است. چند سال طول کشید و کار را دلی ساختم، اما خوشحالم که نتیجه خوبی داشت و چندبار خارج از ایران دیده شد و با استقبال مواجه شد.»