میدان انقلاب، قلپ تپنده دلالی‌ پایان‌نامه‌های دانشگاهی

طاهره کوپالی،خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا: مجله ساینس در گزارشی، روایت زنی که خود را دانشجو معرفی کرده، از قدم زدن در خیابان انقلاب و بررسی وضعیت دلالان پایان‌نامه‌ها و مقالات علمی‌پژوهشی را منتشر کرده است.

زن جوان در خیابان انقلاب خطاب به مردی که بروشوری تبلیغاتی مربوط به نوشتن پایان‌نامه، مقاله و... را بر سردر اصلی دانشگاه تهران می‌چسباند می‌گوید: «می‌توانی این پایان‌نامه را برایم بنویسی؟» او خودش را دانشجوی ارشد گیاه‌شناسی معرفی می‌کند و موضوعش را که بررسی پوشش گیاهی در خوزستان است را برای دلال توضیح می‌دهد.

دلال خطاب به زن می‌گوید که اگر پایان‌نامه‌ات نیاز به کار آزمایشگاهی نداشته باشد یک میلیون و 800 هزار تومان (تقریبا 800 دلار) آب می‌خورد، اگر مقاله مستخرج از پایان‌نامه که در یک مجله معتبر چاپ شود را نیز می‌خواهی یک میلیون و 200 هزار تومان (400 دلار) به این مبلغ اضافه می‌شود.

در سال 2014، یک عضو فرهنگستان علوم ایران برآورد کرد که سالانه حدود پنج هزار پایان‌نامه که برابر با 10درصد پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد و دکترای ارائه شده در کشور است، از بازار خریداری می‌شوند. مجلس ایران قرار است پاییز امسال لایحه‌ای را بررسی کند که معاملات مشکوک در انتشارات علمی را غیرقانونی اعلام کند.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری لایحه‌ای ارائه کرده که بر اساس آن تولید مقالات آکادمی برای شخص دیگر به منظور استفاده برای کسب درجه تحصیلی یا گرفتن اعتبار برای ارتقای موقعیت در دانشگاه را جرم به شمار می‌آورد، جرمی که می‌تواند جریمه نقدی و حتی زندان را به دنبال داشته باشد.

دکتر جواد رحیقی، مدیر شرکت چشمه نور ایران در اینباره گفت: «این مساله برای چهره علمی ایران بسیار بد است. مشاغلی از این دست کاذب و انگلی‌اند و راه ناسالمی برای انجام کارها هستند«.

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در اینباره گفته: «این یکی از مشکلات کشور دارای منابع گازی و نفتی است. ما فکر می‌کنیم می‌توانیم همه چیز را بخریم.»

بهزاد عطایی آشتیانی، استاد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد که 330 هزار پیوند به مقاله‌فروش‌ها را در جستجوی فارسی گوگل یافته‌ است. او تخمین زد حداقل چندهزار شغل این چنینی در ایران وجود دارد.

دانشمندان ایرانی سالانه حدود 30 هزار مقاله در مجلات بین‌المللی منتشر می‌کنند که 20 برابر بیشتر از زمان قبل از انقلاب اسلامی است. حسین آخانی، زیست‌شناس دانشگاه تهران معتقد است که مقاله فروشی به حیثیت تعداد زیادی از دانشمندان ایرانی که تقلب نکرده‌اند، آسیب می‌زند و اعتماد جامعه علمی بین‌المللی را تضعیف می‌کند.

این گزارش اعلام کرد که رد پای برخی دانشمندان را نیز می‌توان در این بازار آشفته پایان نامه‌نویسی در رشته‌های تخصصی پیدا کرد که شغل مناسب خود را پیدا نکرده‌اند.

سال گذشته نیز واشنگتن پست در مقاله‌ای به بررسی دلالی در زمینه پایان‌نامه و مقاله در میدان انقلاب پرداخته بود. در آن گزارش اعلام شده بود که سابقه سیستم آموزشی ایران نشان می‌دهد همواره بر پایه شایستگی و استعداد افراد برنامه‌ریزی شده بود و افراد مستعد می‌توانستند به دانشگاه‌ها راه یابند، اما سیاست‌های غلط باعث شد این عوامل نادیده گرفته شود و میدان انقلاب به عنوان قلب تپنده تهران که تنها چند قدم از دروازه‌های دانشگاه تهران فاصله دارد به عنوان محلی پرتردد و مملو از مغازه‌هایی که کالای مختلفی از جمله کتاب و دی‌وی‌دی تا تحقیق، مقاله‌های ISI و پایان‌نامه‌‌های آماده دفاع را می‌فروشند، شناخته شود.

واشنگتن پست اعلام کرده بود که سیاست‌های غلط در دولت نهم و دهم باعث شد که به مدرک‌گرایی افزایش بیشتری پیدا کند و به دنبال آن شاهد رشد بی‌سابقه دلالان علم و دانش شویم که بی‌شک آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدنه علمی و آموزشی کشور وارد می‌کنند.