دغدغه رئیس جمهور شهید در زیست‌بوم علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان چه بود؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیت الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور شهید دولت سیزدهم ۲۰ اردیبهشت 1403 در یکی از آخرین سخنرانی‌های خود که در جلسه شورای اداری استان قم ایراد شد، رشد شرکت‌های دانش بنیان در دولت سیزدهم از پنج هزار به ۱۰ هزار و صادرات دو میلیارد دلاری آنها را امری مغتنم توصیف کرد و این دستاورد را مصداق مهمی از تولید ثروت دانست.

به گفته وی، رشد ۲۰۰ درصدی صادرات دانش‌بنیان‌ها مبین این امر است که حرکت دولت در این خصوص همواره در مسیر تحقق شعار‌های سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ بوده است.

ارتقای کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان نیز از دیگر دغدغه‌های وی بود و در این راستا در سومین جلسه شورای «راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان» که دی ماه گذشته برگزار شد بر ارتقای کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان هم‌زمان با توسعه کمی تاکید کرد.

حمایت مالی از فعالیت‌های دانش‌بنیان

وی در آن جلسه در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان بر 6 مولفه رشد کمی و کیفی شرکت‌های دانش بنیان را در گرو، حمایت مالی از فعالیت‌های این بخش می‌دید و این ماموریت (حمایت مالی) را از اولویت‌های سازمان برنامه و بودجه دانست و گفت: با توجه به اینکه توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان ایجاد اشتغال، رشد تولید و پیشرفت فناورانه را در پی دارد، هر نوع حمایت مالی و ارائه تسهیلات و تخصیص منابع به فعالیت‌های دانش‌بنیان، نه هزینه بلکه سرمایه‌گذاری سودمند و آینده‌نگرانه است.

گسترش همکاری وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی با زیست بوم علم و فناوری

رئیس جمهور فقید با ضروری دانستن نهایی شدن نقشه راه فعالیت‌های دانش‌بنیان کشور و جامع‌نگری نسبت به همه حوزه‌های فعالیت‌های دانش‌پایه از میکروالکترونیک و زیست‌فناوری تا هوشمندسازی و استفاده از هوش مصنوعی بر گسترش همکاری وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی با شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت مردمی هم تاکید کرد.

ارتباط قوی، مستمر و نظام‌مند صنایع بزرگ با شرکت‌های دانش‌بنیان

رئیسی ارتباط قوی، مستمر و نظام‌مند صنایع بزرگ با شرکت‌های دانش‌بنیان را نیز از اولویت‌های مهم برشمرد و با تاکید بر ضرورت تقویت تعامل سازمان استاندارد با شرکت‌های دانش‌بنیان، تسریع در تطبیق محصولات دانش‌بنیان با شاخص‌های استاندارد را در عین رعایت دقت خواستار شده بود.

تجاری‌سازی و صادرات محصولات دانش پایه

ضرورت توجه به تجاری‌سازی و صادرات محصولات دانش‌بنیان از دیگر محور‌های صحبت‌های رئیس جمهور شهید در جلسه با شورای «راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان» بود و همه دستگاه‌های مرتبط از معاونت علمی و فناوری، صندوق توسعه نوآوری، وزارتخانه‌ها و دیگر دستگاه‌های اجرایی مکلف کرد تا علاوه بر کمک به ارتقای قابلیت‌های صادراتی محصولات دانش‌بنیان، تلاش کنند با تکمیل‌تر شدن زنجیره ارزش در تولیدات دانش‌بنیان به افزایش تولید، اشتغال و خلق ثروت برای کشور کمک کنند.

حمایت از تامین تجهیزات مورد نیاز شرکت‌های فعال علم و فناوری در داخل

حمایت از تامین تجهیزات مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان در داخل از دیگر دغدغه‌های رئیس جمهور فقید در خصوص شرکت‌های دانش بنیان بود و در این راستا، از مسئولان دستگاه‌های مختلف به ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت خواست در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، علاوه بر تامین تجهیزات مورد نیاز آنها در داخل، از واردات کالا‌هایی که توسط این شرکت‌ها در داخل به میزان نیاز کشور تولید می‌شود یا ظرفیت و امکان تولید آن فراهم هست، جلوگیری کنند.

ضرورت صیانت از ثبات قانون حمایت از جهش تولیدات دانش‌بنیان

رئیس جمهور شهید با تاکید بر اهمیت توجه به ارتقای بیش از پیش بهره‌وری در همه فعالیت‌ها گفته بود که قانون حمایت از جهش تولیدات دانش‌بنیان قانون خوبی است که مورد تایید رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز قرار گرفته و لذا ما برای صیانت از این قانون و جلوگیری از هر اقدام و تصمیمی که به تضعیف آن بیانجامد، مسئولیت سنگین و جدی داریم. یکی از الزامات حمایت از کسب و کار‌ها حفظ ثبات در تصمیم‌گیری است و لذا باید از ثبات این قانون نیز صیانت کرد.

شهید دکتر رئیسی همچنین ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ در جریان نظارت ستادی بر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در بازدید از دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان در خانه نوآوری و فناوری با تاکید بر اهمیت نقش معاونت علمی و فناوری در ایجاد اشتغال برای قشر تحصیلکرده جامعه به عنوان یکی از اولویت‌های مهم کشور گفت که رشد قابل توجه شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه و ظرفیت بسیار خوبی برای ایجاد اشتغال در کشور فراهم کرده است. معاونت علمی و فناوری با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌تواند نقش مهمی در رفع مشکل بیکاری در فارغ‌التحصیلان ایفا کند.

وی ضرورت توجه ویژه به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در معاونت علمی و فناوری با هدف تکمیل زنجیره ارزش را مورد تاکید قرار داده و بیان کرد که در صورت تحقق این هدف، جایگاه صندوق نوآوری و شکوفایی از صندوق حمایتی به صندوقی برای سرمایه‌گذاری در حوزه علم و فناوری ارتقاء خواهد یافت.

رئیس جمهور فقید، شناسایی نخبگان و فراهم کردن شرایط رشد و پیشرفت آنها را نیز از ماموریت‌های اساسی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برشمرد و اظهار کرده بود: در شناسایی این سرمایه عظیم انسانی، صرفا به این اکتفا نکنید که نخبگان به شما مراجعه کنند، بلکه شما افراد برخوردار از اندیشه، ابتکار و خلاقیت را در محافل علمی شناسایی کرده و آنها را برای فعالیت در بخش‌های دولتی و خصوصی و تبدیل ایده‌هایشان به کار و ثروت دعوت کنید.

وی با تاکید بر ضرورت توانمندسازی بخش خصوصی و جایگاه حمایت، هدایت و نظارتی دولت در قبال این بخش، توسعه فناوری در کشور را نیازمند تدوین نقشه راهی دانست که معاونت علمی و فناوری باید در طراحی این نقشه راه بر اساس برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نیاز‌های اساسی کشور را شناسایی کرده و متناسب با امکانات و بودجه موجود، اولویت‌بندی انجام و جهت رفع آنها اقدام یا راهکار ارائه کند.

رئیسی، ارتقای بهره‌وری را نیز از مسئولیت‌های اصلی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برشمرده و گفته بود که معاونت علمی در جایگاه شتاب‌دهندگی به دستگاه‌های مختلف کشور و همچنین ایجاد و توسعه زنجیره فعالیت‌های دانش‌بنیان، نقش مهمی در کمک به رفع موانع ارتقای بهره‌وری در دستگاه‌های مختلف دارد.

رئیس جمهور با تاکید بر وظیفه معاونت علمی و فناوری در نظارت و حمایت از فعالیت بنگاه‌های دانش‌بنیان و جلوگیری از تبدیل شدن بخش‌های دولتی به رقیب این بنگاه‌ها بر ضرورت فراهم آوردن زمینه اشتغال برای فارغ التحصیلان به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف این معاونت با احصای دقیق آمار نیرو‌های آماده به کار فارغ التحصیل و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مورد نیاز برای اشتغال آنها تاکید کرده و افزوده بود: با توجه به ظرفیت بسیار بالای موجود در حوزه علم و فناوری کشور، هدف‌گذاری در زمینه ایجاد اشتغال باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر رفع کامل مشکل بیکاری فارغ التحصیلان، زمینه برای بازگشت نخبگان در خارج کشور نیز فراهم شود.

«اهتمام و پیگیری حل اختلاف نظر‌های احتمالی میان شرکت‌های دانش بنیان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی»، «تسریع و تسهیل صدور روادید برای رفت و آمد نخبگان شرکت‌های دانش بنیان فعال در کشور»، «فراهم کردن زمینه برای ورود شرکت‌های دانش بنیان به بورس»، «بازاریابی و بازارسازی داخلی و خارجی برای محصولات شرکت‌های دانش بنیان»، «حساسیت ویژه نسبت به واردات بی‌رویه و جلوگیری از ورود محصولات تولید مشابه شرکت‌های دانش بنیان داخلی»، «تسریع در رفع موانع اداری و کاهش مدت زمان جذب نخبگان»، «توجه به تنوع گرایی بر اساس اولویت‌های ملی» و «بررسی و ارزیابی دقیق تاثیر سیاست‌های اقتصادی، پولی و بانکی در توسعه شرکت‌های دانش بنیان» از دیگر دستورات و توصیه‌های مهم رئیس جمهور به مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری بود.

رئیسی با تاکید بر اهمیت مسئولیت‌پذیری و خطرپذیری سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی، تضمین وثایق این شرکت‌ها برای دریافت تسهیلات را از جمله اقدامات خوب و بسیار مثبت این صندوق در این راستا عنوان کرده بود.