«وعده صادق» از منظری دیگر

گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا- احمد آدینه‌وند؛ از بدو پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اسرائیل به عنوان یک تهدید ثابت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی قلمداد شده است، ایران با جعلی دانستن موجودیت رژیم صهیونیستی همیشه آن را مهم‌ترین دشمن جهان اسلام عنوان کرده است از همین منظر رویکرد ایران معطوف به حذف اسرائیل و نابودی این رژیم بوده است؛ از همین رو ایران اسلامی پای ثابت پشتیبانی از فلسطینیان و سایر عناصر محور مقاومت به شمار می‌رود، اما به‌یرغم این خصومت دیرینه ایران هرگز به طور مستقیم به رویارویی با صهیونیست‌ها نپرداخته بود.

در واقع عملیات «وعده صادق» نخستین اقدام روشن و مشخص نظامی از سوی ایران به شمار می‌رود که بیانگر تغییر رویه ایران از ضربه به اسرائیل به وسیله گروه‌های محور مقاومت به درگیری مستقیم با این رژیم است که تبعات مهمی در صورت بندی نظامی و استراتژیک منطقه به دنبال خواهد داشت.

در طی دهه گذشته به‌خصوص از زمان استقرار نیرو‌های مستشار ایرانی در سوریه، همواره تهاجم و حمله به مواضع نیرو‌های ایرانی بخشی از راهبرد اعمالی اسرائیل بوده است، اما رویکرد ایران در مقابل این اقدامات متجاوزانه همواره شکیبایی و رصد این اقدامات بوده است که از آن به صبر استراتژیک یاد می‌شده است؛ اما تهاجم چند روز گذشته نشانگر عبور ایران از این استراتژی و نیل به بازدارندگی کامل است، اقدام اخیر ایران را نیز می‌توان در چارچوب منطق بازدارندگی فهم کرد.

در حمله اخیر، آشکار دیده شد که ایران با بهره گیری از سلاح‌های ساخت داخل و متکی بر توانایی‌های بومی، اسراییل را به وحشت انداخت

ناگفته پیداست در این عملیات بیش از تحمیل خسارت و لطمات نظامی به اسرائیل، اقدام ایران نوعی نمایش و اعلان قدرت بود که در واقع هدف هشدار و زهر چشم از صهیونیست‌ها برای دست برداشتن از سیاست گستاخانه حمله به مواضع نیرو‌های ایرانی در سوریه بود و جمهوری اسلامی مضاف بر نمایش قدرت خود آسیب پذیری رژیم اشغالگر صهیونیست را در انظار جهانیان برملا کرد.

«علی منتظری» کارشناس مسائل خاورمیانه در این باره می‌گوید: تهدیدات علیه ایران فقط نظامی نیست که ما با تکیه بر عملیات اخیر مدعی شویم تهدیدات خاتمه یافته است. اکنون پس از عملیات نظامی باید با تکیه بر سیاست‌های متین و متقن بتوانیم از میدان نظامی به میدان بازدارندگی سیاسی نیز پیش برویم و با تکیه بر هم پیمانان منطقه‌ای خود در حوزه سیاسی کشورهای حامی مقاومت نیز حضوری پرقدرت داشته باشیم و همه فرصت‌های سیاسی و نظامی بزرگ را به دستاوردهای اقتصادی با تکیه بر حضوری دراز مدت در منطقه تبدیل کنیم و همه تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی را به فرصت‌های جدیدی تبدیل کنیم.

نباید فراوش کنیم که آمریکا و اسرائیل با تکیه بر هم پیمانانشان ممکن است درصدد بر آیند تا از راه دیپلماسی و اقتصادی و با تکیه بر گسترش تحریم‌های اقتصادی شدیدتر از گذشته، ایران را در بزنگاه‌های دیگر با تهدیدات بزرگ‌تری روبه‌رو کنند و این وظیفه دیپلماسی کشور است تا با درایت و آینده نگری از گذرگاه‌های پرتهدید، کشور را عبور دهد.

در این میان نکته کلیدی این است که در شرایطی که بسیاری از کشور‌های منطقه خاورمیانه در راهبرد امنیتی خود به وضوح متکی به قدرت‌های جهانی خصوصا ایالات متحده آمریکا است، ایران تنها کشور منطقه به شمار می‌رود که خودیار و دارای توانمندی داخلی و بومی موثر نظامی است امری که در مواقع حساس در منطقه بحرانی خاورمیانه دست ایران را در مواجهه با تهدیدات در مقایسه با سایر کشور‌های منطقه برتر نشان می‌دهد به‌خصوص که در حمله اخیر، آشکار دیده شد که ایران با بهره گیری از سلاح‌های ساخت داخل و متکی بر توانایی‌های بومی اسرائیل را به وحشت انداخت.

«حشمت‌الله فلاحت پیشه» استاد دانشگاه علامه طباطبایی به رویکرد بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی نسبت به عملیات وعده صادق اشاره کرده و می‌گوید: فارغ از اینکه تا چه حد پهپادها و موشک‌های ایران به هدف رسید، برخی از بازیگران منطقه رفتاری فرصت‌طلبانه برابر تحولات اخیر در پیش گرفته‌اند. با این حال، وقایع نشان داد اگر جنگی صورت بگیرد، با توجه به اینکه عمق استراتژیک جنگ محدود به مرزها نیست هیچ کس در امان نیست و طرفین منازعه به حدی دارای تجهیزات نظامی هستند که کل منطقه را درگیر جنگ می‌کنند.

در نهایت اینکه عملیات بامداد یکشنبه هراسی عمومی را در منطقه به وجود آورده که البته می‌تواند نقش بازدارندگی را در تحولات داشته باشد و حتی فرصت‌طلبانی که پیش از این به دنبال جنگ بودند به شدت دچار نگرانی شده‌اند.

از نتایج اتکای نیرو‌های مسلح ایران به توانمندی‌های بومی که در حمله ایران به اسرائیل به شکل پررنگی نمایان شد، ارتقای اعتماد به نفس ایرانی‌ها در برخورد با تهدیدات امنیتی علیه کشورمان است به‌ویژه اگر به این نکته توجه کنیم که نظامیان ایرانی پیش از این نیز با حمله موشکی به پادگان عین الاسد آمریکا و مواضعی در پاکستان که در کنار اسرائیل سه کشور دارای زرادخانه اتمی هستند نشان دادند که خط قرمز ایران امنیت و استقلال کشور مان است و در این راستا حتی دارا بودن سلاح‌های غیر متعارف نیز مانعی عملی در برابر ایران در جهت حمایت و حفظ امنیت خود به شمار نمی‌رود.