حضرت خدیجه (س) آینده‌ای را می‌دید که دیگران نمی‌دیدند

حجت‌الاسلام امیرعلی حسنلو مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه در گفتگو با خبرنگار دین و آیین خبرگزاری علم و فناوری آنا با اشاره به نقش حضرت خدیجه (س) در تمدن‌سازی گفت: حضرت خدیجه (س) اولین بانوی حامی رسول خدا (ص) در مواجهه با کفر و شرک بود. فرهنگ جاهلی هیچ نقشی برای زن در زندگی قائل نبود، اما این بانوی بزرگوار نه تنها نقش بزرگی آفرید بلکه در کنار چند زن انگشت‌شمار در تاریخ بشریت به عنوان اسوه معرفی شد.

وی افزود: هنوز نقش خدیجه به عنوان زن در کنار پیامبر (ص) و پیشبرد اسلام به طوری که شایسته است تبیین نشده است تا بانوان بدانند در دینداری و فرهنگ سازی در اسلام چه میزان می‌توانند سهم داشته باشند. امروزه فرهنگ غرب می‌خواهد با استفاده از عواطف، مهر و عشقی که خداوند برای دینداری، خدمت به دین و تربیت انسان در وجود زن قرار داده، آن را در مقابل دین قرار دهد.

حضرت خدیجه (س) یکی از ارکان تمدن اسلامی است

حجت‌الاسلام حسنلو با تأکید بر اینکه زن عنصر حیات‌بخش به زندگی در کنار مرد است، اظهار کرد:حضرت خدیجه (س) یکی از ارکان استقرار دین، فرهنگ و تمدن اسلامی است، در واقع اسلام با چند عنصر و رکن اصیل پیشرفت کرد؛ اخلاق محمد (ص)، ایثار و مهر خدیجه (س) به همسرش و اموال خدیجه (س)، جهاد و ایثار علی (ع) و همسرش فاطمه (س)؛ بنابراین همواره نقش زن را در کنار دینداری و تاریخ‌سازی به صورت بسیار برجسته می‌بینیم، چنانکه در بقای دین نقش زینب (س) را در کنار برادرش امام حسین (ع) هرگز نمی‌توان نادیده گرفت.

وی با اشاره به دوران زندگی حضرت خدیجه (س) ادامه داد: پیامبر اسلام (ص)، از طرف خدا مأمور بود که با خرافات، مظاهر شرک و بت‌پرستی، ستمگری و محرومیت توده‌های ضعیف و فقر و ... مبارزه کند. اما مشرکان، با همه توان در مقابل حضرت (ص) ایستادند و ناسزا گفتند؛ سر راهش را با خار و خاشاک می‌بستند؛ در حال نماز و پرستش به او توهین کرده و روابط خود را با او و یارانش کردند. طعام و خوار‌وبار را در اختیار او و پیروانش قرار نمی‌دادند. در کل، محیط خارج، علیه پیامبر (ص) به پیکار و نبرد برخاسته بود و همه مشرکان با دعوت و رسالتش مخالفت کردند.

چگونه حضرت خدیجه (س) بحران سال‌های ابتدای بعثت را مدیریت کرد؟

این استاد حوزه اظهار داشت: با وجود این همه دشمن، موانع و مشکلات، پیامبر (ص) هر روز وقتی به خانه می‌آمد، به لطف خدا، آن چنان دل حضرت خدیجه (س) نورانی و سرشار از معرفت و حکمت شده بود که فضای خانه را برای پیامبر (ص) آرام کرده بود. زینب بنت الشاطی نویسنده مصری می‌نویسد:«آیا جز خدیجه، هیچ بانوی ثروتمندی که در ناز و نعمت و آسایش و احترام زیسته، می‌توانست با کمال رضایت و خرسندی از زندگی اشرافی، اموال بسیار و عزت و توان‌گری چشم بپوشد؛ تا در دشوار‌ترین لحظات زندگی کنار همسرش بایستد و او را در بلایا و مشکلات موجود در راه تحقق هدفی که به حقانیت آن ایمان داشت، یاری کند؟! حاشا و کلا! فقط خدیجه چنین بود و زنان دیگر، چون او نیستند، مگر آنکه در طبقه و رتبه او باشند».

وی گفت: حضرت خدیجه (س) آینده‌ای را می‌دید که دیگران نمی‌دیدند. او می‌دانست دین حضرت محمد (ص) حق است و طولی نخواهد کشید که پرستش خدای یگانه، جای پرستش بت‌ها را خواهد گرفت؛ و خدا پیامبرش را یاری می‌کند و روز به روز بر شهرتش افزوده می‌شود. حضرت خدیجه (س) در اسلام مقامی یافت که از میان بانوان، جز دخترش که سیده نساء عالمین است کسی به آن مقام و افتخار دست نیافت و خدا نسل پیامبر (ص) را از چنین بانویی قرار داد.

هیچ‌کس برای پیامبر (ص)، خدیجه نشد

حجت‌الاسلام حسنلو خاطرنشان کرد: پیامبر (ص) بعد از وفات خدیجه (س) هرگز او را فراموش نکرد و از اخلاق و صفات او یاد می‌کرد. از عایشه روایت شده که روزی از روز‌ها حسادت و غیرت زنانه مرا گرفت، گفتم: او پیرزنی بیش نبود و خدا بهتر از او را به شما عوض داده است. پیامبر (ص) غضبناک شد، به طوری‌که موی جلوی سرش از خشم تکان می‌خورد، سپس فرمود: به خدا، بهتر از او را خدا به من عوض نداده؛ ایمان آورد به من، وقتی مردم، کافر بودند، مرا تصدیق کرد هنگامی که مردم مرا تکذیب می‌کردند و در اموال خود با من مواسات کرد، وقتی مردم مرا محروم ساختند و خدا از او فرزندانی روزی من کرد و از زنان دیگر محروم فرمود.

وی با اشاره به نقش حضرت خدیجه (س) در گسترش اسلام افزود: کانون اولیه اسلام با مدیریت داخلی یک زن که به حمایت از شوهر خود در مرحله اول با ایمان خود و در مرحله دوم با مدیریت عاطفی  امور را سامان داد. در گام سوم نیز اموال و دارایی را سرمایه این کانون قرار داد. این حرکت و اقدام هم بی‌نظیر است. در واقع این مجموعه کوچکی که با محوریت  حضرت خدیجه (س) و رفتارهای یشن  شکل گرفت، برای همه بانوان می‌تواند درس باشد.

بانویی که فرشته به او سلام رساند

این استاد حوزه درباره فضیلت‌های حضرت خدیجه (س) تصریح کرد: آیاتی از قرآن در شأن ایشان ودلالت بر منزلت و فضیلت حضرت خدیجه (س) است، از جمله آیاتی از سوره ضحی که فرمود «فوجدک عائلا فاغنی»؛ خداوند تو را بی‌نیاز کرد، وقتی فقیر بودی، مفسران نوشته‌‌اند خدا با مال خدیجه، رسول خدا را بی‌‌نیاز کرد. از دیگر فضیلت‌های خدیجه (س) است که مأمور خداوند به او سلام می‌دهد یا اینکه امام حسین (ع) در کربلا مقابل دشمن فرمود: «هَلْ تَعْلَمُونَ أَنَّ جَدَّتِی خَدِیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ أَوَّلُ نِسَاءِ هَذِهِ الْأُمَّةِ إِسْلَاما» و امام سجاد (ع) نیز فرمود: «جَدَّتِی خَدِیجَةُ زَوْجَةُ نَبِیکمْ»؛ مادربزرگ من خدیجه همسر پیامبر شماست، مباهات ائمه (ع) به مادری چون خدیجه فضیلتی بی‌شمار است.

وی درباره الگوگیری زنان از حضرت خدیجه (س) در زمینه اقتصادی ادامه داد: بانوان می‌توانند مانند خدیجه از دارایی خود در امر تولید و امور فرهنگی از داخل حریم خانه و ضمن نقش تربیتی در خانه فعالیت تجاری بزرگ داشته باشند. خدیجه با دارایی خود فعالیت غیر مستقیم داشت، البته برای حضور و فعالیت فرهنگی بانوان در جامعه امروزی محدودیتی وجود ندارد. فعالیت در مشاغل مربوط به زنان اتفاقاً خیلی مثبت است. بانوان در آموزش‌‌های دینی و تقویت کانون‌‌های معنوی موفقیت بیشتری دارند. چنان که در جنگ تحمیلی بانوان در پشت جبهه نقش مهمی در اداره جنگ داشتند.

حجت‌الاسلام حسنلو خاطرنشان کرد: یکی از ارکان مهم حفظ، استقرار وگسترش دین اسلام زنان هستند، بدون پشتیبانی بانوان تمدن بشری می‌لنگد، تمام امور با همکاری و یاری زنان قابل پیشرفت است. چنانچه اگر یک مرد بزرگی در جامعه نقش ایفا کرد، به یقین تربیت، حمایت و دعای یک مادر را در پشت صحنه می‌توان یافت.