آنچه لازم است درباره علم نظرسنجی بدانیم

گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیدمهدی میرزاپور رضایی؛ روش‌های تحقیق به ابزار‌های یک جعبه‌ابزار شبیه هستند. همانطور که برای چرخاندن هر پیچ به پیچ‌گوشتی خاصی نیاز دارید، برای پاسخ به سؤالات گوناگون نیز به روش‌های تحقیق متفاوتی نیاز دارید.

اهمیت این روش‌ها در این است که می‌توانیم به سؤالات به روشی علمی و قابل اعتماد پاسخ دهیم. فرض کنید صورت مسئله این است که چرا برخی از مردم غذا‌های تند را دوست دارند در حالی که برخی دیگر حتی نمی‌توانند این دسته خوراکی‌ها را تحمل کنند. اگر از یک روش تحقیق مناسب استفاده نکنید، فقط می‌توانید در رابطه با این سؤال گمانه‌زنی کنید و با خود حدس بزنید.

با این حال با استفاده از روش‌های تحقیق می‌توانید یک مطالعه طراحی کنید، داده‌ها را جمع‌آوری کنید، نتایج را تجزیه‌وتحلیل کنید و درنهایت به یک پاسخ محکم (که فقط بر اساس حدس و گمان نیست) برسید. دانشمندان و محققان با پیروی از این روش‌ها می‌توانند از صحت یافته‌های خود اطمینان بیشتری پیدا کنند، مسئله‌ای که برای درک از دنیای اطرافمان بسیار مهم است.

نظرسنجی چیست؟

یکی از روش‌های تحقیقات علمی «نظرسنجی» است. نظرسنجی در تحقیقات علمی به معنای پرسیدن سوالی مشترک از افراد زیادی است تا بدانیم آنها در مورد آن مقوله چه فکری می‌کنند. تصور کنید می‌خواهید بدانید که مردم یک اقلیم بیش از هر غذایی برای صبحانه چه می‌خورند. اینجاست که نظرسنجی‌ها وارد می‌شوند و به ما کمک می‌کنند تا درباره گروه بزرگی از مردم بیاموزیم. وقتی دانشمندان یا محققین می‌خواهند چیزی را مطالعه کنند، نظرسنجی را با تعدادی سؤال ایجاد می‌کنند. این سوالات می‌تواند در مورد هر چیزی باشد؛ از رنگ‌های مورد علاقه گرفته، تا تصمیمات شخصی و یا حتی تغییرات آب و هوایی!

انواع نظرسنجی

انواع مختلف نظرسنجی وجود دارد، مانند پرسش‌های چند گزینه‌ای، بله یا خیر، یا حتی مقیاس‌های رتبه‌بندی. هر کدام از این نظرسنجی‌ها به جمع آوری اطلاعات خاص کمک می‌کند.

1. نظرسنجی پرسشنامه

یکی از انواع رایج نظرسنجی، پرسشنامه است. در این نظرسنجی از افراد تقاضا می‌شود به یک سری سوالات که برای جمع‌آوری اطلاعاتی خاص طراحی شده‌اند پاسخ دهند. ممکن است در مدرسه و دانشگاه پرسشنامه‌هایی را درباره علایق یا تجربیات خود پر کرده باشید.

2. نظرسنجی مصاحبه

نوع دیگر نظرسنجی مصاحبه است که در آن محقق برای جمع آوری اطلاعات مستقیماً با افراد صحبت می‌کند. این نوع نظرسنجی مانند یک مکالمه است که در آن مصاحبه کننده سوالاتی می‌پرسد و پاسخ‌ها را ضبط می‌کند. این نوع نظرنسجی اجازه می‌دهد تا محقق بینش دقیق تری نسبت به ماجرا داشته باشید.

3. نظرسنجی‌های تلفنی

نظرسنجی‌های تلفنی شامل تماس با مردم و پرسیدن سوالات از طریق تلفن است. شرکت‌ها اغلب از این روش برای جمع آوری سریع نظرات یا بازخوردها استفاده می‌کنند. این روش مثل این است که یک آزمون کوتاه از طریق تلفن انجام دهید.

4. نظرسنجی آنلاین

در دنیای دیجیتال امروز، نظرسنجی‌های آنلاین نیز به طور فزاینده ای محبوب می‌شوند. این نظرسنجی‌ها از طریق وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها و یا ایمیل انجام می‌شود و به افراد این امکان را می‌دهد تا در صورت تمایل پاسخ دهند. ممکن است با نظرسنجی‌های آنلاین در شبکه‌های اجتماعی یا وب سایت‌ها برخورد کرده باشید.

5. نظرسنجی گروهی متمرکز

در نظرسنجی‌های گروهی متمرکز، گروه کوچکی از افراد گرد هم می‌آیند تا درباره موضوعی خاص با هدایت یک محقق بحث کنند. شرکت کنندگان نظرات، ایده‌ها و تجربیات خود را به اشتراک می‌گذارند. این نوع نظرسنجی مثل این است که در یک بحث گروهی حضور داشته باشید که در آن نظرات همه ارزشمند است.

6. نظرسنجی پستی

نظرسنجی‌های پستی از طریق پست سنتی برای جمع آوری پاسخ ارسال می‌شود. افراد پرسشنامه ای را از طریق پست دریافت می‌کنند، آن را پر می‌کنند و پس می‌فرستند. این روش در مقایسه با نظرسنجی‌های آنلاین کُندتر است اما قابلیت اعتماد بیشتری دارد زیرا ترفندهایی وجود دارد که گهگاه افراد به چند طریق در نظرسنجی‌های آنلاین ابراز نظر می‌کنند.

7. بررسی‌های ترکیبی

نظرسنجی‌های ترکیبی روش‌های مختلفی را برای جمع آوری اطلاعات ترکیب می‌کند. به عنوان مثال، یک نظرسنجی ممکن است با یک پرسشنامه آنلاین شروع شود و برای پاسخ‌های دقیق‌تر با مصاحبه‌های حضوری منتهی شود.

هر نوع نظرسنجی بسته به اهداف تحقیق و مخاطبان هدف، نقاط قوت و محدودیت‌های خود را دارد. درک این تفاوت‌ها می‌تواند به محققان کمک کند تا مؤثرترین روش را برای جمع آوری داده‌های ارزشمند انتخاب کنند. به یاد داشته باشید، نظرسنجی‌ها نقش مهمی در شکل دادن به درک ما از دنیای اطرافمان دارند.

تجزیه‌وتحلیل نتایج نظرسنجی

نظرسنجی‌ها به ما کمک می‌کنند تا افکار و رفتار گروهی از افراد را درک کنیم. آنها همچنین می‌توانند برای تصمیم گیری، مانند بهبود محصولات یا خدمات بر اساس بازخورد مورد استفاده قرار گیرند. دانشمندان داده‌ها را پس از جمع آوری تمام پاسخ‌ها تجزیه‌وتحلیل می‌کنند تا به دنبال الگوها یا روندها باشند. این کار به آنها کمک می‌کند تا به یک نتیجه نهایی برسند و آن را تفسیر کنند.

هنگام ایجاد نظرسنجی، مهم است که اطمینان حاصل کنید سوالات قابل اعتماد و معتبر هستند. پایایی به این معنی است که نظرسنجی نتایج دامنه مشخصی داشته باشد، در حالی که اعتبار به این معنی است که نظرسنجی آنچه را که قرار است اندازه گیری کند، بسنجد. نظرسنجی ابزاری ضروری در علم برای جمع آوری اطلاعات از گروه بزرگی از مردم است. آنها به ما کمک می‌کنند دنیای اطراف خود را بهتر درک کنیم و تصمیمات آگاهانه بگیریم؛ بنابراین، دفعه بعد که یک نظرسنجی را پر می‌کنید، به یاد داشته باشید که در تحقیقات ارزشمندی سهیم هستید!  

یک نمونه تحقیق به وسیله نظرسنجی

مرحله 1: هدف را تعریف کنید

نخستین گام در استفاده از تحلیل به روش نظرسنجی، تعریف واضح هدف نظرسنجی است. به عنوان مثال، اگر می‌خواهیم متنی در مورد رضایت مشتری از یک محصول جدید تحلیل کنیم، هدف ما می‌تواند درک سطح رضایت و زمینه‌های بهبود باشد. هدف کلی این است که کیفیت محصول مورد سنجش قرار گیرد.

مرحله 2: طراحی نظرسنجی

در مرحله بعد، باید نظرسنجی را طراحی کنیم. نظرسنجی باید به ما در جمع آوری اطلاعات لازم کمک کند و شامل سوالات مرتبط با زمینه‌های کلیدی مورد علاقه، مانند رضایت کلی، ویژگی‌های خاص محصول و احتمالاً توصیه‌هایی باشد. استفاده از ترکیبی از سؤالات بسته (چند گزینه ای) و باز (جعبه نظرخواهی) برای جمع آوری بازخورد جامع مهم است.

مرحله 3: نمونه را انتخاب کنید

برای اطمینان از اینکه نتایج نظرسنجی نماینده جامعه هدف است، باید گروه نمونه مناسبی را انتخاب کنیم. به همین منظور باید ویژگی‌های جمعیتی که می‌خواهیم تجزیه‌وتحلیل شود مانند سن، مکان یا رفتار خرید و... را تعریف کنیم.

مرحله 4: توزیع نظرسنجی

پس از طراحی نظرسنجی و انتخاب نمونه، نوبت به توزیع نظرسنجی بین پاسخ دهندگان می‌رسد. این کار را می‌توان از طریق کانال‌های مختلفی مانند ایمیل، رسانه‌های اجتماعی یا از طریق لینک وب سایت انجام داد. ارائه دستورالعمل‌های واضح و تشویق شرکت کنندگان به مشارکت برای به حداکثر رساندن نرخ پاسخ نیز مهم است.

مرحله 5: جمع آوری پاسخ‌ها

وقتی افراد شروع به پاسخ دهی کردند، جمع‌آوری و سازماندهی سیستماتیک داده‌ها بسیار مهم است. این کار را می‌توان با استفاده از پلتفرم‌های نظرسنجی یا ابزارهایی که به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به طور موثر کمک می‌کند انجام داد. اطمینان حاصل کنید که پاسخ‌ها به طور دقیق ثبت شده‌اند تا یکپارچگی تجزیه‌وتحلیل حفظ شود.

مرحله 6: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

پس از جمع آوری تمام پاسخ‌ها، زمان تجزیه‌وتحلیل داده‌ها فرا رسیده است. کار خود را با خلاصه کردن پاسخ‌های کمّی به سؤالات بسته با استفاده از آمار توصیفی مانند میانگین، درصد و نمودار شروع کنید. سپس، به سراغ تجزیه‌وتحلیل پاسخ‌های کیفی از سؤالات باز برای شناسایی موضوعات و بینش‌های مشترک بروید.

مرحله 7: نتیجه گیری کنید

بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، در مورد یافته‌های کلیدی نظرسنجی نتیجه گیری کنید. روندها، الگوها و زمینه‌های بهبودی را که در پاسخ‌ها ظاهر می‌شوند، شناسایی کنید. این نتیجه‌گیری‌ها باید مستقیماً به هدفی که در ابتدای فرآیند تجزیه‌وتحلیل نظرسنجی تعریف شده است بپردازد.

گام 8: توصیه‌هایی را ارائه دهید

پس از نتیجه گیری، ارائه توصیه‌های عملی بر اساس یافته‌های نظرسنجی مهم است. این کار می‌تواند شامل تغییرات خاصی در محصول، بهبود خدمات مشتری، یا استراتژی‌های بازاریابی برای رسیدگی به توصیه‌های مطرح شده در نظرسنجی باشد.

مرحله 9: یافته‌ها را گزارش کنید

در نهایت گزارشی حاوی خلاصه یافته‌ها، نتیجه گیری‌ها و توصیه‌های حاصل از تجزیه‌وتحلیل نظرسنجی ایجاد کنید. با استفاده از ابزارهای بصری مانند نمودار اطلاعات را به صورت واضح و مختصر ارائه دهید. گزارش را با ذینفعان مربوطه به اشتراک بگذارید تا بر اساس بازخورد نظرسنجی، تصمیم گیری کنند.

با دنبال کردن این مراحل، می‌توانید به طور موثر یک متن کوتاه را با استفاده از تجزیه‌وتحلیل نظرسنجی تجزیه‌وتحلیل کنید و بینش‌های ارزشمندی برای بهبود محصولات، خدمات یا تجارب مشتری به دست آورید.