فرمول ضدچینی ترامپ؛ چرخه منازعه اقتصادی تکمیل می‌شود؟

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا- حنیف غفاری: برگزاری انتخابات درون‌حزبی جمهوری‌خواهان در روز موسوم به «سه‌شنبه بزرگ» با برتری دونالد ترامپ به پایان رسید. متعاقباً، با انصراف نیکی هیلی اصلی‌ترین رقیب ترامپ دیگر بر همگان مسجل شده که رئیس‌جمهور سابق آمریکا به دور نهایی رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ راه خواهد یافت و بار دیگر به مصاف جو بایدن دموکرات سکان‌دار فعلی کاخ سفید خواهد رفت. اکنون ترامپ اصلی‌ترین تمرکز خود را بر رقابت با بایدن گذاشته و سیاست خارجی، اقتصادی و رفاهی-اجتماعی وی را به‌عناوین‌مختلف به چالش می‌کشد.

رئیس‌جمهور سابق آمریکا وعده داده است که مجازات‌های سختی را بر چین و سایر سوءاستفاده‌کنندگان تجاری اعمال کند. این شامل اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر تمامی کالا‌های وارداتی چین خواهد شد

یکی از موضوعاتی که در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید نمود خواهد یافت، معطوف به تقابل جدی‌تر اقتصاد واشینگتن و پکن خواهد بود. ترامپ معتقد است که باید بر اساس رویکرد حمایت‌گرانه اقتصادی خود، چرخه منازعه اقتصادی با چین را -که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ به نقطه اوج خود رسیده بود- تکمیل کند.

در مقابل، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چینی‌ها فرمول مواجهه با سیاست‌های سلبی ترامپ در مواجهه با خود و راه دورزدن محدودیت‌های اعلامی و اعمالی آمریکا را در صورت تکرار آن از سوی کاخ سفید خواهند یافت. به عبارت بهتر، تاب‌آوری پکن در برابر اقدامات محدودکننده ترامپ نسبت به بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ میلادی افزایش یافته است.

بااین‌حال، چنین موضوعی نمی‌تواند منجر به عقب‌نشینی رئیس‌جمهور سابق آمریکا از مواضع ضد چینی خود شود! رئیس‌جمهور سابق آمریکا وعده داده است که مجازات‌های سختی را بر چین و سایر سوءاستفاده‌کنندگان تجاری اعمال کند. این شامل اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر تمامی کالا‌های وارداتی چین خواهد شد. او همچنین گفته است که مالکیت چینی‌ها بر زیرساخت‌های ایالات متحده مانند انرژی، فناوری، مخابرات و منابع طبیعی را محدود می‌کند.

برنامه چهارساله برای حذف تدریجی واردات کالا‌های اساسی از چین، توقف خرید چین از آمریکا و همین‌طور توقف سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در چین ازجمله اقدامات وعده داده‌شده دیگر او است. در مقابل، چینی‌ها نیز از برخی روش‌های سلبی و تنبیهی در قبال آمریکا استفاده می‌کنند که مهم‌ترین آنها، اجتناب از خرید محصولات کشاورزی ایالات متحده خواهد بود.

نکته دیگر، مربوط به سرمایه انباشته و ثابت آمریکا در خاک چین است. هزار میلیارد دلار از سرمایه‌های آمریکا توسط شرکت‌های این کشور به چین منتقل شده و پکن در نقطه اوج نبرد اقتصادی با آمریکا می‌تواند از آنها به‌مثابه یک اهرم فشار علیه واشینگتن استفاده کند؛ ضمن آنکه تجربه دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ به‌وضوح نشان داد که حتی با در نظر گرفتن مشوق‌های اقتصادی-تجاری و یارانه‌های خاص برای شرکت‌هایی که خاک چین را ترک کنند، بسیاری از شرکت‌های آمریکایی حاضر به اجابت چنین درخواستی نیستند! هزینه پایین‌تر کارگر و تولید در چین از یک‌سو و وجود شرکت‌های چندملیتی (که امکان عرضه محصولات را برای شرکت‌های خارجی بیشتر می‌کند)، مواردی نیست که تجار آمریکایی به‌سادگی از آن بگذرند. در چنین شرایطی، بسیاری از اقتصاددانان و سیاستمداران آمریکایی نسبت به وعده مجدد ترامپ در تقابل اقتصادی مطلق با پکن (و ادعای موفقیت در این منازعه) کاملاً به دیده تردید می‌نگرند.