چرا تحقیقات نظری مهم هستند؟

گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیدمهدی میرزاپور رضایی؛ تحقیقات نظری بخش کلیدی در علم است که به ما کمک می‌کند مفاهیم و ایده‌هایی را که همیشه نمی‌توانیم به چشم ببینیم یا لمس کنیم، بهتر درک کنیم.

تصور کنید کنجکاوید که چرا آسمان آبی است. شما برای این موضوع به فکر فرو می‌روید و بدون انجام هیچ آزمایشی به یک ایده یا نظریه می‌رسید. در تحقیقات نظری فرآیند تفکر و توسعه ایده‌ها در محور قرار می‌گیرد. شما در اینجا در عوض اینکه در دنیای بیرون به دنبال سرنخ بگردید، در دنیای ایده‌های خود فرو می‌روید.

تحقیقات نظری اغلب با یک سؤال یا مسئله آغاز می‌شود. دانشمندان در مورد آن مسئله عمیقاً فکر می‌کنند و از دانش خود استفاده می‌کنند تا به یک نظریه خاص برسند. این نظریه‌ها را نباید تنها گمانه‌زنی و حدس تعبیر کرد، این نظریات بر آنچه که دانشمندان قبلاً می‌دانند، استوارند. پس همچنین نباید آنها را فقط افکار تصادفی قلمداد کرد. تحقیقات نظری بر اساس اصول و دانش علمی موجود ساخته شده‌اند.

هنگامی که نظریه‌ای ایجاد می‌شود مانند یک نقشه، راهنمایِ دانشمندان در آزمایش‌ها و مشاهداتشان است. به عنوان مثال، اگر شما نظریه‌ای در مورد چگونگی واکنش یک ماده شیمیایی خاص در شرایط خاص دارید، دانشمندان دیگر می‌توانند آزمایشاتی را انجام دهند تا ببینند آیا نظریه شما درست است یا خیر. تحقیقات نظری این گونه است با آزمایش‌های عملی مرتبط می‌شود. با این حال تحقیقات نظری فقط به معنی ارائه‌ی نظریه‌های جدید نیست. این تحقیقات همچنین در مورد بهبود یا تغییر نظریه‌های موجود است. گاهی اوقات اطلاعات یا اکتشافات جدید نشان می‌دهد که نظریه‌ای آنقدرها هم صحیح نیست. در چنین مواردی، دانشمندان باید در نظریه‌های خود تجدید نظر کنند یا حتی نظریه‌های جدیدی ارائه دهند. این فرایند یک چرخه مداوم از تفکر، آزمایش و یادگیری است.

* چرا تحقیقات نظری مهم هستند؟

اما چرا تحقیق نظری مهم است؟ به این دلیل که به ما کمک می‌کند چیزهایی را درک کنیم که فراتر از مشاهده مستقیم هستند. ما به عنوان مثال نمی‌توانیم اتم‌ها یا انفجار بزرگ را مستقیماً ببینیم، اما از طریق تحقیقات نظری، دانشمندان مدل‌ها و نظریه‌هایی را توسعه داده‌اند که نحوه عملکرد و شکل ظاهری این پدیده یا موجودیت‌ها را توضیح ‌دهد.

تحقیقات نظری باعث نوآوری می‌شود. بسیاری از پیشرفت‌های فناوری به صورت نظری شروع می‌شوند. دانشمندان نظریه‌پردازی می‌کنند که چگونه فناوری‌های خاصی ممکن است کار کنند و سپس مهندسان و دیگر دانشمندان روی تحقق این نظریه‌ها کار می‌کنند.

علاوه بر این، تحقیقات نظری تفکر انتقادی را افزایش می‌دهد. این مسئله دانشمندان را به چالش می‌کشد تا آنچه را که می‌دانیم زیر سؤال ببرند و ناشناخته‌ها را کشف کنند. تحقیقات نظری در مورد «چه می‌شود اگر؟» و بررسی پاسخ‌های ممکن است.

* مراحل تحقیقات نظری در یک نمونه متنی

بیایید عبارت «دانایی بینایی است» را با استفاده از روش تحقیقات نظری تجزیه‌وتحلیل کنیم.

مرحله 1: مسئله یا سوال را تعریف کنید

عبارت «دانایی بینایی است.» در مورد رابطه بین دانش و مشاهده کردن چه پیامی را به صورت ضمنی دارد؟

مرحله 2: جمع آوری اطلاعات

این عبارت حاکی از آن است که داشتن دانش یا دانا بودن به افراد یا گروه‌ها این توانایی را می‌دهد تا بر نتایج تأثیر بگذارند یا به صورت آگاهانه تصمیم‌گیری کنند.

مرحله 3: یک نظریه را توسعه دهید

نظریه ما می‌تواند این باشد: «داشتن دانش به افراد یا گروه‌ها ظرفیت بیشتری برای تأثیرگذاری بر تصمیمات، اقدامات و نتایج می‌دهد.»

مرحله 4: متن را با استفاده از تئوری تجزیه‌و‌تحلیل کنید

وقتی نظریه خود را در مورد «دانش بینایی است» به کار می‌بریم، به این معنی است که این عبارت اهمیت دانش را در به دست آوردن نفوذ یا کنترل در موقعیت‌های مختلف برجسته می‌سازد.

مرحله 5: مفاهیم گسترده‌تر را کاوش کنید

این نظریه نشان می‌دهد که در حوزه‌های مختلف زندگی مانند سیاست، تحصیل یا تجارت، داشتن دانش می‌تواند بصیرت ایجاد کند و تصمیم‌گیری مؤثرتر را امکان‌پذیر سازد.

مرحله 6: مقایسه با سایر نظریه‌ها

ما می‌توانیم نظریه خود را با نظریه‌های دیگری مقایسه کنیم. این امر ممکن است بر منابع جایگزین بینایی، مانند قدرت تلسکوپ یا دوربین تمرکز کند. نظریه دانش محوری ما چگونه با این دیدگاه‌ها همسو می‌شود یا در تضاد است؟

مرحله 7: نظریه را ارزیابی کنید

اعتبار نظریه را با نگاه کردن به مثال‌های دنیای واقعی که دانش منجر به گستردگی زاویه دید یا بصیرت بیشتر شده است، ارزیابی کنید و مواردی را که دانش به تنهایی منجر به بینش بیشتر نبوده است، قیاس کنید.

مرحله 8: تئوری را اصلاح کنید

در صورت لزوم، تئوری را اصلاح کنید تا نقاطی که به آن خدشه وارد می‌کند با آن مطابقت پیدا کنند. شاید ما این عبارت را به این صورت بیان کنیم: «دانایی اغلب به بینایی منجر می‌شود و یک مزیت استراتژیک را فراهم می‌آورد، اگرچه عوامل دیگر نیز می‌تواند نقش مهمی در دستیابی به بینایی داشته باشند.»

مرحله 9: تئوری را در یک زمینه گسترده‌تر به کار ببرید

در نظر بگیرید که چگونه این نظریه در زمینه‌های دیگر کاربرد دارد. به عنوان مثال شهروندان دانا (آگاه) در یک نظام انتخاباتی می‌توانند به طرق بهتری بر حکمرانی تأثیر بگذارند. دانایی بیشتر در حوزه علم نیز منجر به پیشرفت‌های فناوری می‌شود که می‌تواند جوامع را شکل دهد.

مرحله 10: یافته‌ها را به اشتراک بگذارید

خلاصه‌ای از نتایج تجزیه‌وتحلیل خود را به اشتراک بگذارید. با دیگران ارتباط برقرار کنید و نشان دهید که چگونه تحقیقات نظری به تشریح «دانش بینایی است» کمک می‌کند. به تبع آن بینش‌های عمیق‌تری در مورد نقش دانش در کسب قدرت و نفوذ آشکار خواهد شد.

ما در مراحل فوق تحلیل دقیق بررسی کرده‌ایم که چگونه یک ضرب‌المثل ساده و در عین حال عمیق، به پویایی دانش و آگاهی و سپس قدرت منتهی می‌شود و سودمندی تحقیقات نظری را در رمزگشایی از یافته‌های رایج نشان می‌دهد.

* مراحل تحقیقات نظری در یک نمونه واقعی

تحقیقات نظری یک روش بنیادی در علم محسوب می‌شود. این روش به توسعه ایده‌ها و نظریه‌ها برای توضیح ناشناخته‌ها، هدایت تحقیقات تجربی و تکامل مداوم درک ما از جهان کمک می‌کند. تحقیقات نظری به ذهنی کنجکاو و علاقه‌مند به کاوش دانش نیاز دارد تا راه برای اکتشافاتی هموار کند که نحوه نگرش ما را از جهان را تغییر می‌دهد.

موضوعی را برای تجزیه‌وتحلیل انتخاب کنید

بیایید موضوع تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روان را انتخاب کنیم. این موضوع به طور گسترده در عصر امروزی مورد توجه است.

متن مورد تجزیه‌وتحلیل را تعریف کنید

مقاله‌ای با عنوان «تأثیر استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر افسردگی در نوجوانان: مرور نظام‌مند و فراتحلیل» نوشته مینا وصال و چنگیز رحیمی را انتخاب کرده‌ایم که در یک مجله روان‌شناسی منتشر شده است.

چارچوب نظری را شناسایی کنید

برای تحلیل این متن از نظریه شناخت اجتماعی استفاده می‌کنیم. این نظریه بر نقش یادگیری مشاهده‌ای، تقلید و کارآمدی در شکل دادن به رفتار انسان تأکید دارد.

تجزیه‌وتحلیل ساختاری متن را انجام دهید

متن با مقدمه‌ای بر رواج شبکه‌های اجتماعی و تأثیر آن بر جامعه آغاز می‌شود. سپس به بررسی اثرات بالقوه این شبکه‌ها بر سلامت روان می‌پردازد و جنبه‌های مثبت و منفی آن را مورد بحث قرار می‌دهد. این مقاله با توصیه‌هایی به افراد برای حفظ رابطه سالم با رسانه‌های اجتماعی پایان می‌یابد.

مفاهیم و مضامین کلیدی را در متن شناسایی کنید

مفاهیم کلیدی در متن شامل استفاده از شبکه‌های اجتماعی، نتایج سلامت روان، مقایسه، عزت نفس و تعاملات اجتماعی است. مضامین تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر ادراک، روابط و رفاه کلی را در بر می‌گیرد.

چارچوب نظری را در تحلیل اعمال کنید

با استفاده از نظریه شناختی اجتماعی می‌توانیم نحوه یادگیری، درک و رفتار افراد را در پاسخ به محرک‌های شبکه‌های اجتماعی ارزیابی کنیم. این نظریه به ما کمک می‌کند تا فرآیندهای شناختی درگیر در قرار گرفتن در معرض شبکه‌های اجتماعی و تأثیر آن بر پیامدهای سلامت روان را درک کنیم.

متن را از منظر چارچوب نظری ارزیابی کنید

این مقاله نحوه مشاهده و تقلید افراد از رفتارها در شبکه‌های اجتماعی را مورد بحث قرار می‌دهد که بر عزت نفس و رفاه آنها تأثیر می‌گذارد. با در نظر گرفتن تأکید این نظریه بر یادگیری مشاهده‌ای و کارآمدی می‌توانیم نحوه عملکرد این مکانیسم‌ها را در استفاده از شبکه‌های اجتماعی تفسیر کنیم.

بر اساس تجزیه‌وتحلیل نتیجه گیری کنید

از دریچه نظریه شناخت اجتماعی می‌توان نتیجه گرفت که شبکه‌های اجتماعی از طریق یادگیری مشاهده‌ای، فرآیندهای مقایسه و باورهای خودکارآمدی بر سلامت روان افراد تأثیر می‌گذارند. درک این مکانیسم‌ها می‌تواند باعث شود برای ترویج استفاده سالم‌تر از شبکه‌های اجتماعی و کاهش پیامدهای منفی بالقوه بر سلامت روان دست به اعمالی آگاهانه زد.

در مورد مفاهیم و جهت گیری‌های تحقیقاتی آینده بحث کنید

تحقیقات آینده می‌تواند چگونگی تأثیر انواع مختلف پلت‌فرم‌های شبکه‌های اجتماعی بر نتایج سلامت روان و بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر نظریه شناختی اجتماعی را بررسی کند. درک این پویایی‌ها برای ارتقای سلامت روان مثبت در یک جامعه دیجیتالی بسیار مهم است.

در نتیجه، تجزیه‌وتحلیل تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روان از دریچه نظریه شناخت اجتماعی، بینش‌های ارزشمندی را به ما می‌دهد که از طریق آن متوجه می‌شویم رسانه‌های اجتماعی بر افکار، احساسات و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد. این رویکرد می‌تواند راهبردهایی را برای افزایش رفاه ذهنی و تقویت روابط سالم‌تر با پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی در پی داشته باشد.