طبقه‌بندی رفتار مدیریت پیشگیرانه و مقابله‌ای با جرائم در رفتار‌های ورزشی

گروه ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا- داود حسنلو کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی؛ ورزش به مجموعه فعالیت‌های سازمان یافته‌ای گفته می‌شود که باعث ورزیدگی، افزایش فعالیت‌های بدنی و یادگرفتن مهارت‌های فیزیکی و روانی و حرکتی می‌شود. از طرفی هرگاه افراد مرتکب جرم شوند، مجرم شناخته شده و دچار مسئولیت جزایی می­‌شوند و باید پاسخگو باشند. در قانون اساسی آمده است که حوادث ناشی از عملیات ورزشی مشروط به اینکه سبب آن حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد، جرم محسوب نمی­‌شود به عبارت دیگر این ماده یک مصونیت قضایی به ورزشکاران اعطا کرده است.

فارغ از این موضوع در این بین ممکن است جرائمی اتفاق بیفتد که لازم است رفتار‌های پیشگیرانه و مقابله‌ای درباره آن طبقه‌بندی شود که این طبقه بندی‌ها شامل موارد زیر هستند:

طبقه بندی رفتار‌های جمعی و سمبل‌های غیرکلامی

روانشناسان بر این عقیده هستند که رفتار انسان‌ها برگرفته از دو عامل است: وراثت و محیط آن چه انسان‌ها در محدوده علائق، گرایش‌ها و استعداد‌های ژنتیکی خود صورت می‌دهند برگرفته از اثرگذاری آنها از محیط و اجتماع است. به واقع زمانی که انسان‌ها با هر هدف و قصدی در مکان واحدی گرد هم می‌آیند؛ رفتار جمعی شکل می‌گیرد.

مدیریت بحران ورزشی و تدابیر و راه‌های کنترل رفتار‌های خشن ورزشی

خشونت‌ها در رفتار‌های ورزشی وجود یک بحران را در جامعه یادآوری می‌نماید که باید تحت کنترل درآید، زیرا با ایجاد اختلال و بی نظمی کارکرد حاکمیت را زیر سوال می‌برد. از آن جا که مجموعه‌ای از عوامل سبب بروز پدیده رفتار‌های توامان با خشونت در ورزش می‌شوند مدیریت و کنترل آن مستلزم اتخاذ تدابیر پیشگیرانه‌ای است و به واقع مدیریت تحرکات اجتماعی بر حسب روش‌های پیشگیرانه با به کارگیری همه عناصر و ابزار کارآمد مدرن مطرح می‌شود که شامل موارد ذیل است:

-اقدامات پلیسی ویژه جلوگیری از وقوع جرم

-دیوان سالاری مدرن و تکنیک‌های کنترلی رسا.

-اداره موضوع مدنظر با عرضه نمودن خدمات تمام وقت با هم توسط گروه‌های کاری دارای تخصص.

-تاکید روی هنر بهره مندی عملیاتی از روش‌های مدیریت و...

در حیطه انواع تدابیر در راستای پیشگیری از جرائم در رفتار‌های ورزشی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

- تدابیرامنیتی، انتظامی

بعضا هیجات و اغتشاشات موجود در میان تماشاچیان منجر به وقوع جرائم در رفتار‌های ورزشی می‌شوند که لازم است در این باره تدابیری اتخاد شود که عبارتند از:

توصیف و احضار روسای اوباش

اولین قدم برای شناخت، کسب اطلاعات است. بدون تردید این قبیل افراد موجب نزاع‌هایی در میادین ورزشی می‌شوند که بعضا موجب ایجاد هیجانات در ورزشکاران و متعاقب آن انجام جرم‌هایی در رفتار‌های ورزشی می‌شود. گذاشتن مامورین لباس شخصی در میان تماشاچیان می‌تواند در پیشگیری از این مسئله مثمر باشد. ضمنا محل‌های مورد نظر حضور این افراد نیز مورد بازرسی قرار گرفته و احضار می‌شوند تا در مجموع از ایجاد خشونت و تاثیرگذاری پیشگیری شود.

استفاده از دوربین‌های مدار بسته

استفاده هدفمند از دوربین‌های مداربسته در میادین ورزشی می‌تواند در پیشگیری بسیار مفید باشد حتی در خود رفتار‌های ورزشی منجر به خشونت و جرم نیز می‌تواند تاثیر بسزایی داشته باشد که متاسفانه در ایران چندان مورد توجه واقع نشده است که البته در سال ۱۳۸۲ در جریان تعمیرات استادیوم آزادی مطرح شد، اما بهره گیری زیادی از این مساله با وجود تاثیرات زیاد آن در پیشگیری چندان به درستی صورت نگرفت. این موضوع می‌تواند موجب شناسایی و جلوگیری از وارد شدن افراد غیر متعادل به ورزشگاه‌ها شود که این خود باعث عدم تحریک روانی ورزشکاران در میدان‌های مختلف ورزشی می‌شود.

تدابیر اجتماعی، روانی

تدابیر اجتماعی و روانی و تعیین آنها نیز می‌تواند هم از وقوع جرائم و رفتار‌های ورزشی در ورزشکاران و تماشاچیان پیشگیری کند که عبارتند از:

برجسته‌سازی اخلاقیات

برجسته سازی اخلاقیات و فرهنگ سازی در این باره می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. تماشاگران هم از این قاعده مستثنی نیستند و این موارد می‌تواند تأثیر شایان توجهی در مورد آنان داشته باشد. این عمل حتی در لیگ فوتبال انگلستان که در زمره پرحاشیه‌ترین لیگ هاست نیز انجام شد و تصاویر دوره‌های قبل و اتفاقات در میدان‌های ورزشی و خارج از آن، اما مرتبط به تماشا گذاشته شد تا فرهنگ سازی پیشگیری مورد اعمال قرار گیرد.

عملیات روانی

عملیات‌های روانی نوعی یادگیری است که از طریق تغییر در باور‌ها صورت می‌گیرد. به عنوان مثال برد به هر قیمتی که یکی از دلایل نقض مقررات ورزشی توسط ورزشکاران است. در حقیقت عملیات روانی، عملیات‌های برنامه ریزی شده‌ای است که به دلیل ارسال اطلاعات به دنبال اثرگذاری بر هیجانات، رفتار‌ها و انگیزه‌ها است.

استفاده از داوران حرفه‌ای

وجود داور حرفه‌ای و مجرب در تمام بازی‌های ورزشی تاثیر زیادی در عدم انجام رفتار‌های ورزشی توامان با خشونت و جرائم را دارد چرا که بعضا اشتباه داوران موجب تخلیه عصبانیت بازکنان گردیده است. علاوه بر این موارد توجه به مواردی مانند علل وضعیتی، مطبوعات ورزشی و... نیز می‌تواند در زمره این تدابیر قرار گیرد.

تدابیر مقابله‌ای

تدابیر مقابله‌ای در حیطه پیشگیری از جرائم ورزشی بیشتر در باب تماشاگران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تدابیر شامل استقرار مناسب پلیس ضد اغتشاش در مکان‌های مناسب و استقرار مامورین پوششی در خودرو‌های جمعی است. در ادامه مباحث بیشتر به بحث و بررسی پرداخته می‌شود.