راهکار‌های بازآفرینی جشنواره فیلم فجر با تأکید بر سیاست‌ها و شیوه برگزاری

به گزارش خبرنگار گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، به زودی چهل و دومین دوره از جشنواره فیلم فجر آغاز خواهد شد و کارگردان‌های مختلف آثارشان را در این رقابت به نمایش خواهند گذاشت.

طی چهار دهه گذشته این رویداد سینمایی- ملی تاثیر بسیاری بر میدان فرهنگی کشور داشته است، آثار سینمایی منتخب بعد از پایان جشنواره در طول سال به اکران عمومی خواهند رسید و به شکلی می‌توان گفت میدان اصلی فرهنگی هنری کشور را می‌سازند. 

به همین مناسبت سراغ یکی از پژوهش‌هایی انجام شده در مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «راهکار‌های بازآفرینی جشنواره فیلم فجر؛ با تأکید بر سیاست‌ها و شیوه برگزاری» رفته‌ایم تا به وضعیت شناسی این رویداد مهم بپردازیم.

* آسیب شناسی و دلایل کاهش اعتبار جشنواره

این گزارش در قالب یک متن سیاستی با بررسی دلایل مهم کاهش اعتبار جشنواره ابتدا به آسیب‌شناسی و سپس به بررسی ریشه‌های پدیده فستیوال سینمایی در جهان پرداخته است. این گزارش بر آن است که فیلم فجر به عنوان رویدادی سینمایی-ملی همواره خود را به عنوان کامل‌ترین و دقیق‌ترین دریچه نمایش فعالیت سال سینمایی ایران نشان داده است، امری که اکنون و با گذشت دوره‌های اخیر جشنواره کمتر دلالت دارد.

سال‌های اخیر سینمای ایران شاهد فاصله یافتن جشنواره فیلم فجر با نقطه ایده‌آل و تأثیرگذار آن بوده است. در سالیان دورتر جشنواره فیلم فجر به عنوان رویدادی سینمایی- ملی همواره خود را به عنوان کامل‌ترین و دقیق‌ترین دریچه نمایش فعالیت سال سینمایی ایران نشان می‌داد؛ امری که اکنون در آستانه برگزاری چهل و دومین دوره جشنواره، کمتر دلالت دارد. از این رو بررسی رویه جشنواره فیلم فجر در این دوران اهمیت بیشتر یافته است.

در این پژوهش که در آستانه برگزای چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر انجام گرفته، آمده است: کاهش اعتبار جشنواره در این سال‌ها عمدتاً خود را در نحوه اعتراضات گوناگون به آن نشان داده است. این اعتراضات به دو رویکرد تقسیم می‌شود:

الف) رویکرد اجتماعی، عمومی و ملی

ب) رویکرد تخصصی، سینمایی

در این پژوهش، مهم‌ترین دلایل آسیب‌های جشنواره فیلم فجر در ابتدا «عدم تمرکز مدیریتی» سپس «تغییرات زیاد شکل و اجرای آن» و همچنین «کم رنگ شدن راهبرد اساسی در آن» مورد اشاره قرار گرفته‌اند.

سپس در بخش دوم، جشنواره سینمایی به عنوان پدیداری در تاریخ سینما مورد بررسی قرار گرفته است.

این بخش از گزارش با مرور تاریخ جشنواره سینمایی سه کارکرد را برجسته کرده است:

1. همبستگی جشنواره سینمایی با سیاست ملی و هویت فرهنگی،
2. جشنواره سینمایی به عنوان پیشران فرهنگ سینمایی و سینما به مثابه هنر،
3. جشنواره سینمایی با کارکرد اقتصادی؛ ایفای نقش در بازار سینمای جهان.

* ابعاد راهبردی جشنواره فیلم فجر

با بررسی بخش دوم که در حکم نوعی مطالعه تطبیقی است و همچنین نگاهی به گذشته ادوار جشنواره فیلم فجر، برخی ابعاد مهم در سیاستگذاری‌های جشنواره را آشکار می‌کند. در بخش پایانی گزارش، ابعاد راهبردی جشنواره فیلم فجر در سه عنوان صورت بندی شده اند:

1. هویت و استقلال جشنواره فیلم فجر،
2. اقتصاد سیاسیِ جشنواره فیلم فجر،
3. جشنواره فیلم فجر و فرهنگ سینمایی ایران.

این عناوین در مقام نتایجِ بخش‌های پیشین، به نوعی در پی به دست آوردن تصویر درست از جشنواره سینمایی ملی ایران است که از یکسو تخصصی و بخشی از تاریخ سینمای ایران و از دیگرسو، رویدادی ملی و هویتی و مؤثر در منافع ملی محسوب می‌شوند.

در بخش جمع بندی و پیشنهادها، مبتنی بر آنچه بیان شد دو پیشنهاد راهبردی کلی نسبت به اصلاح روند‌ها و سیاست‌های جشنواره فیلم فجر ارائه شده است.
نخست تشکیل یک هیئت عالی رتبه سینمایی و فرهنگی به عنوان اعضای آکادمی سینمایی که عضو دائم هیئت داوران جشنواره فیلم فجر هستند. این هیئت تعدادی نه در حد چند هزار نفر و نه در حد هیئت داوران جشنواره فعلی (کمتر از ۱۰ نفر) هستند.

همچنین چهره‌های آن باید از میان معتبرترین نام‌های سینمای ایران و همچنین شماری از شخصیت‌های علمی ـ فرهنگی معتبر کشور باشند.
دومین پیشنهاد؛ ایجاد فرصت برای مدیریت متمرکز و تا حدی مستقل (خصوصاً در بعد اقتصادی) در بخش دبیرخانه جشنواره فیلم فجر است. این اتفاق سیاست‌های برگزاری جشنواره را یکپارچه ساخته و در طولانی مدت آن را به هویت واقعی و شخصیت تأثیرگذار آن نزدیک خواهد ساخت.

فایل کامل پژوهش را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

انتهای پیام/

هادی مومنی