کارکردهای جدید سونوگرافی در تشخیص سریع و درمان دقیق بیماری‌ها

مجتبی چهاردُوَلی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: چند سالی در اورژانس بیمارستان‌های هفت‌تیر و فیروزآبادی مشغول به کار بودم و بیشتر مراجعه به این دو مرکز درمانی شهرری عمدتاً بیماران ترومایی بودند؛ این حوزه جزء علاقه‌مندی‌های بنده است و به همین دلیل آینده شغلی‌ام را در تروما می‌دیدم.

وی با بیان اینکه با ادغام دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم پزشکی تهران در اواخر 1389 به‌ناچار به بیمارستان سینا رفتم، افزود: مسئولیت بخش اورژانس این بیمارستان را به من واگذار کردند؛ کارم سبک شده بود و احساس سرگشتگی می‌کردم. تصادفاً در اتاق CPR یک دستگاه سونوگرافی دیدم، برایم سؤال بود که چرا باید در اتاق احیا، سونوگرافی باشد و چرا کسی از آن استفاده نمی‌کند.

این متخصص طب اورژانس ادامه داد: کنجکاو شدم و کار با دستگاه را شروع کردم و به دنبال جواب این سؤال می‌گشتم که سونوگرافی در اورژانس چه کمکی به ما می‌تواند، بکند. بعد از مدتی تمام سونوگرافی‌ها را خودم در اورژانس انجام می‌دادم و البته کار با آن را هم به دانشجویان پزشکی آموزش می‌دادم.

وی گفت: در اورژانس معمولاً در مورد بیماری که با درد شکم مراجعه کرده است، ابتدا ذهنیتی نداریم که دلیل درد چیست؟ در این شرایط سونوگرافی کمک می‌کند که به‌سرعت بفهمیم که آیا درد جدی است یا خیر؟ یا بیماری که با تنگی نفس مراجعه می‌کند. علت چیست؟ علت در ریه است یا قلب؟ مایع اطراف ریه جمع شده یا خیر؟ با رسیدن به پاسخ این سؤال‌ها در این صورت درمان را کورکورانه جلو نمی‌بریم.

چهاردولی خاطرنشان کرد: تشخیص سریع آمبولی ریه بیمار در مراحل اولیه بسیار اهمیت دارد و مهم است که بعد از چند ساعت و درمان‌های مختلف به نتیجه برسید، چون گاهی بیمار فرصت ندارد و یا شرایط سیتی‌آنژیو برایش وجود ندارد.

وی افزود: به این ترتیب برای نخستین بار استفاده از سونوگرافی در اورژانس آغاز شد و سعی کردیم این محتوا را به رزیدنت‌ها و دانشجویان هم منتقل کنیم. پیش از این دانشجویان کار با سونوگرافی را فقط در بیماران ترومایی برای تشخیص وجود مایع آزاد در شکم یاد می‌گرفتند؛ اما از سال 92 به بعد یادگیری سونوگرافی سریع به آموزش دانشجویان اضافه شد.

این متخصص طب اورژانس یادآور شد: موضوع استفاده از سونوگرافی در اورژانس سایر کشورها مانند ایران از قدمت زیادی برخوردار نیست؛ زیرا در کشوری مانند آمریکا نیز تعداد کافی افرادی که بتوانند آموزش بدهند،‌ وجود ندارد و حتی پزشکانی که سن و سال بالا دارند، ‌معمولا مقاومتی برابر آن دارند. در صورتی که این اتفاق خواناخواه می‌افتد؛ اما انتظار این بود که سرعت بیشتری داشته باشد. در ایران هم به آن صورت که دوست داریم پیش نمی‌رود.

وی با بیان اینکه سونوگرافی در آموزش پزشکی هم کاربرد دارد و برای آموزش آناتومی و فیزیولوژی می‌توان از آن استفاده کرد، افزود: متخصصان بیهوشی، مراقبت‌های ویژه، نفرولوژی، ‌جراحان و حتی نوروسایکولوژی هم از سونوگرافی می‌توانند، استفاده کنند.

چهاردولی گفت: جراحان مغز و اعصاب با استفاده از سونوگرافی حین عمل جراحی تومورهای مغزی می‌توانند ضمن اینکه بیشترین ضایعه را بر می‌دارند، آسیب کمتری هم به بافت‌های کنار تورمور بزنند؛ بنابراین سونوگرافی تحول بزرگی در درمان بیماران ایجاد کرده است.

وی گفت: آموزش آناتومی هم با سونوگرافی امکان پذیر است؛ اما دستگاهی لازم است که بتوان این کار را انجام داد. متاسفانه در دانشکده‌های پزشکی معمولاً امکان دسترسی به سونوگرافی برای آناتومیست‌ها وجود ندارد، در صورتی که اگر باشد، بسیار کمک‌کننده است.

این متخصص طب اورژانس یادآور شد: جدیداً به خاطر مسائل اقتصادی، عددها بزرگ شده است؛ اما قیمت سونوگرافی در مقایسه با سایر ابزارهای پزشکی،‌ دستگاه گران‌قیمتی محسوب نمی شود و هر روز هم کوچکتر و قابل حمل و همچنین باکیفیت‌تر می‌شود.

وی گفت: شرکت‌های خصوصی می‌توانند با ارائه رایگان دستگاه سونوگرافی در حوزه آموزش پزشکی حامی دانشگاه‌ها باشند چرا که گسترش کاربردهای سونوگرافی، مسیر خوبی برای رشد کسب و کار آنها نیز خواهد بود.

انتهای پیام/

حسین دزفولی