افزایش مالیات در سال آینده درمان درد تورم اقتصاد ایران است؟

بهمن آرمان کارشناس اقتصادی در خصوص افزایش درآمد‌های مالیاتی و کاهش درآمد‌های نفتی در بودجه ۱۴۰۳در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت:حقیقت این گونه است که میزان معافیت‌ها و یارانه‌هایی که دولت برای امور مختلف در نظر گرفته است بیش از حد بالاست و موجب کسری بودجه می‌شود. از طرفی به دلیل اینکه امکان جبران این کسری از طریق درآمد‌های دولت وجود ندارد، دولت مجبور به چاپ اسکناس و ایجاد تورم می‌شود.

وی تصریح کرد: به همین جهت نفس وضع مالیات اشکالی ندارد، اما باید دید که دولت این مالیات را بر کدام حوزه‌ها وضع می‌کند؛ آیا همچنان کارمندان دولت و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ و کوچک هستند که بار مالیات را به دوش می‌کشند یا شرایط دیگری بر این موضوع حاکم خواهد شد.

آرمان اظهار کرد: تاکنون شاهد کارایی متناسبی در مورد مالیات‌های دریافتی نبوده ایم. به طور مثال هیچ دولتی تاکنون گزارش نداده است که از محل افزایش درآمد‌هایی مالیاتی و یا تغییر قیمت حامل‌های انرژی، اتوبانی ساخته شده است. همچنین دنبال کردن سیاست‌های پوپولیستی از سوی دولت موجب شده است که به جای مقابله با فرار مالیاتی، قیمت حامل‌های انرژی برای سال‌ها در شرایط تورم دو رقمی ثابت بماند.

وی ادامه داد: تورم برای مدت کوتاه می‌تواند وجود داشته باشد و طولانی شدن آن امری عجیب است که در علم اقتصاد نیز به آن اشاره شده است. به همین جهت مهم است که دولت این مالیات را چگونه اخذ می‌کند و چگونه از آن برای جبران کسری بودجه و به تبع آن مقابله با تورم بهره می‌برد.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: به طور مثال در هیچ کشوری از جهان از سود یک شرکت برای سرمایه گذاری مجدد مالیات اخذ نمی‌شود، اما در ایران این موضوع عکس این شرایط است. یعنی حتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس که دارای شفافیت مالی قابل قبولی هستند، اگر بخواهند از محل سود خود طرح توسعه‌ای را اجرا کنند باید ۲۲.۵ درصد مالیات دهند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد:در کشور‌هایی که نفت ندارند، مخارج دولت از طریق مالیات تامین می‌شود. به طور مثال تمامی هزینه‌های عملیات نظامی آمریکا با پول مالیات دهندگان آمریکایی تامین می‌شود، به همین دلیل هم اگر مردم آمریکا عملیاتی را در جهت منافع ملی خود نبینند نسبت به آن اعتراض می‌کنند، اما به دلیل اعتماد مردم به دولت کمتر شاهد چنین اعتراضاتی نیستیم.

وی ادامه داد: در نمونه دیگر در سفری که اروپا داشتم، کاهش قدرت خرید مردم اروپا به دلیل بالا رفتن هزینه‌ها در اثر جنگ اوکراین و روسیه کاملا مشهود بود؛ اما مردم اروپا به دلیل اعتماد به سیستم مدیریتی اعتراضی به این موضوع نداشتند. اما در ایران از گذشته یعنی شاید از دوران قاجار، مالیات را به عنوان خراج و هزینه‌ای ناپسند می‌شناختند.

وی ادامه داد: این گونه مسائل باید در بودجه و قوانین دیده شود، که اگر مالیات با رعایت این گونه نکات و ظرایف اخذ شود موجب رونق اقتصادی و افزایش اشتغال خواهد شد. از طرف دیگر نگرش مردم که فرض می‌کنند ایران کشور ثروتمندی است و نیازی به پرداخت یارانه نیست باید با فرهنگ سازی اصلاح شود.

چرا درآمد‌های نفتی در بودجه ۱۴۰۳ کاهش یافته است

آرمان در مورد دلایل پیش بینی کاهش درآمد‌های نفتی گفت: تا پیش از حمله آمریکا به یمن قیمت نفت به طور مداوم در حال کاهش بود. از طرفی دیگر کشور‌های اروپایی نیز در حال نزدیک شدن به موضع افزایش فشار‌های تحریمی بر ایران هستند. از این رو پس از بحران مقطعی فعلی قیمت نفت دوباره کاهشی خواهد شد و همچنین امکان فروش نفت ما نیز کاهش خواهد یافت.