لزوم توجه دولت و بانک مرکزی به متغیر‌های کلیدی نرخ ارز

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا، قیمت دلار بیش از یک ماه است که در روند خنثی اما نگران کننده قرار دارد و سیاست‌گذار شاید به طور موقت با ارزپاشی این محدوده را برای دلار حفظ کرده است؛ البته درهفته گذشته قیمت دلار بدون بازدهی نسبت به هفته پایانی آذرماه به کار خود پایان داد وشرایط طوری ایجاد شد که دلار همچنان تا امروز در کانال ۵۰ هزار تومان ایستاده است.

با توجه به وضعیت نسبتا آرام بازار ارز این روز‌ها بین مردم و بازاریان نیز انتظار نوسان‌های اقتصادی شدید وجود ندارد؛ اما فعالان و کارشناسان اقتصادی این عرصه پیش بینی از استمرار این وضعیت را به سختی انجام می دهند. حالا دقیقا در زمانی که این روز‌ها نرخ ارز با تلاطم‌های جزئی جو آرامی با بازار داده است باز موضوع تثبیت و شناورسازی ارز از سوی برخی مسئولین و کارشناسان مطرح شد.

دلایل عدم اجرای تثبیت نرخ ارز

به اعتقاد کارشناسان، کار اصلی ارز، تقاضا بابت کالا یا خدماتی است که در خارج وجود دارد و ارز ارزان به قیمت مناسب و خوب یعنی افزایش تقاضا، یعنی واردات کالا‌هایی که در خارج از کشور تولید و وارد کشور می‌شود که البته در برخی از موارد ضروری و در سایر موارد در کوتاه مدت شیرین و جذاب است. در این بین برخی از کارشناسان نرخ بازار آزاد را تا حد زیادی به رسمیت نمی‌شناسند، اگر بانک مرکزی ارز را در نرخ پایین تثبیت کند، منابع ارزی از دست می‌رود و امکان کنترل آزاد را هم از دست می‌دهد و این یعنی تثبیت ارز که خود پایه‌ای است برای اینکه قیمت‌های بازار آزاد از کنترل خارج شود.

چرا نرخ ارز باید تثبیت شود

از طرف دیگر عده‌ای از کارشناسان بر این باورند که تثبیت یک الزام است، اگر نرخ ارز تثبیت نشود نرخ دلار به موجب ایجاد بازار قاچاق به سمت گرانی می‌رود، افزایش قیمتی که عده‌ای تارسیدن به دلار ۱۰۰ هزارتومان هم برنامه ریزی کرده اند. 

امروز و همچنان در دولت سیزدهم در اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر فعال سازی منابع مالی و همچنین اصلاح و تقویت نظام مالی کشور، نظام ارزی کشور در حال حاضر شناور مدیریت شده است.

آلبرت بغزیان کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره چالش و فرصت‌ها در جهت شناورسازی نرخ دلار در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا گفت: موضوع شناورسازی یعنی خروج دولت از کنترل و تثبیت قیمت ارز و مشخص نیست که با انجام این کار سرنوشت قیمت‌ها در بازار چه می‌شود. در حالی که هدف اصلی با توجه به وضعیت اقتصادی کشور باید مدیریت رفتار‌های نرخ ارز در بازارآزاد تحت کنترل باشد تا از بروز انتظارات تورمی حاد و بحرانی جلوگیری شود.

وی تصریح کرد: انتظارات تورمی ناشی از رفتار متغییر‌ موضوعی است که سال‌هاست گریبان بازارهای مختلف به ویژه بازار ارز را در کشور گرفته و تأثیرزیادی بر وضعیت اقتصاد کشور گذاشته است.

توضیح چرایی نوسان قیمت در بازار ارز

به گفته بغزیان؛ شناخت و درک به موقع عوامل تأثیرگذار تورم بر اقتصاد می تواند سیاست هایی که دولت و بانک مرکزی برای کنترل بیشتر بازار ارز درنظر گرفته و اجرایی می کند را تسهیل کند؛ اما در توضیح چرایی این اتفاق می‌توان به تعویق و یا تأخیر در اجرای دقیق و مستمر سیاست‌های مدیریت جامع و کارآمدتر بانک مرکزی اشاره کرد؛ اما متأسفانه این مهم هنوز در اقتصاد کشور اتفاق نیفتاده و هر روز با توجه به حضور بیش از اندازه دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی، شاهد تورم انتظاری به ویژه در بازار ارز هستیم.

این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: اکنون بانک مرکزی در تلاش برای مدیریت بازار ارز از طریق جمع آوری بازار دلار سلیمانیه و هرات است؛ چراکه این بازار‌های غیر رسمی با ایجاد رعب و وحشت باعث رفتار‌های غیرقابل پیش بینی در بازار می‌شدند.

این کارشناس تاکید کرد: با این سیاست‌های دلار مدتی است در بازار آزاد در محدوده ۵۰ هزار تومان باقی مانده است و با این مدیریت بانک مرکزی انتظار می‌رود که قیمت دلار تغییری نکند. این مسئله با توجه به توضیحات قبل انتظارات ضد تورمی ایجاد می‌کند.

ابزارهای لازم برای کنترل ارز

بغزیان گفت: در دوره جدید بانک مرکزی ابزارهای لازم برای کنترل قیمت در بازار ارز تا حدودی شناسایی شده و باید ادامه دار باشد. از طرفی دیگر آزاد سازی منابع ارزی در خارج از کشور هم از جمله عواملی بود که دست دولت را در تنظیم بودجه بازتر گذاشت تا دولت به سراغ تغییر در پایه پولی و استقراض از بانک مرکزی نرود. این موضوع نیز از دلایل ضد انتظارات تورمی در اقتصاد محسوب می‌شود.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: طبیعاً این نوع سیاست‌ها باعث شد با ایجاد جوی روانی، حس تشدید تورم، به‌خصوص با وجود حوادث غزه از بین برود. در آغاز اتفاقات غزه قیمت دلار در بازار آزاد روند افزایش گرفت تا حدی که شایعات رسیدن نرخ دلار تا مرز  ۷۰هزار تومان نیز شنیده شد، اما با توجه به استمرار اجرای سیاست های بانک مرکزی و بهبود وضعیت ارزی دولت، به سرعت قیمت دلار کاهش یافت.  

بغزیان گفت: شاید با مدیریت فعلی بانک مرکزی برای رفع نیاز ارزی مانع از افزایش قیمت دلار شود اما باید مراقب باشیم که همچنان سیاست اختصاص ارز کشور مقصد به جای دلار برای مسافران نیز سوداگری‌ها را کاهش خواهد داد؛ به همین جهت بازار دلار در کشور آرام خواهد ماند.