مؤلفه‌های مؤثر بر جذب گردشگر؛ «تصویر مقصد» بیشترین تأثیر را دارد

به گزارش خبرنگار گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، گردشگرى یکى از بخش‌هاى مهم و در حال رشد سریع در جهان است که به منبع اصلى درآمد خارجى براى تعداد قابل توجهى از کشورهاى در حال توسعه تبدیل شده است. گردشگرى مزایاى زیادى را براى جامعه میزبان به بار می‌آورد و به رشد تولید ناخالص کمک می‌کند.

در این عرصه رقابت، شهرها تلاش می‌کنند تا با کمک جاذبه‌هاى ویژه و شاید منحصربه‌فرد و نیز نمایش فرهنگ و هویت خاص خود، به مقصد مهمى تبدیل شوند. در بازار جهانى گردشگرى امروز، مقصدها تنها به عنوان منابع متمایز طبیعى، فرهنگى یا زیست محیطى تلقى نمی‌شوند، بلکه به عنوان یک محصول جذاب کلى در یک ناحیه به خصوص شناخته می‌شوند.

بدیهى است که مقصدهاى جذاب‌تر، احتمال بیشترى براى انتخاب اولیه توسط گردشگران و یا بازدید مجدد دارند. ازاین‌رو، براى موفقیت در بازار جهانى گردشگرى، مقصدها باید تضمین کنند که میزان جذابیت آن‌ها بالاتر از جذابیت رقبایشان و یا حداقل برابر با آن‌ها باشد. قابلیت رقابت یک مقصد به میزان قابل توجهى با عملکرد جاذبه‌هاى آن مقصد بستگى دارد.

در واقع جاذبه و جذابیت مقصد به‌عنوان عوامل تعیین کننده توسعه گردشگرى شناخته شده‌اند که شامل ویژگی‌هاى خاص مقصدها و نیز ویژگی‌هایى هستند که گردشگران را به بازدید از یک مکان خاص تشویق می‌کنند.

به تازگی پژوهشی دراین‌باره انجام شده است که نشان می‌دهد یکى ازعوامل مؤثر برمیزان جذابیت مقصد گردشگرى تصویر مقصد است، از منظر این پژوهش تصویر مقصد ابزارى مهم براى افزایش تعداد گردشگران به یک نقطه تلقى می‌شود. دو محقق دانشگاه گیلان این پژوهش را با عنوان «ارزیابی مولفه های موثر بر جذابیت مقاصد گردشگری(نمونه موردی: رشت)» انجام داده‌اند که پاسخی است روشن به پرسش‌های مختلف که در این باره مطرح می‌شود.

هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر تصویر مقصد و جاذبه­‌های گردشگری بر جذابیت مقصد گردشگری رشت عنوان شده است؛ در این راستا پژوهشگران برای گردآوری اطلاعات تعداد 384 پرسشنامه درمیان گردشگران توزیع کرده‌اند که توسط گردشگران تکمیل شد. 

به نظر می‌رسد منظور از «تصویر مقصد»، تصویر ذهنی است که گردشگر از شهر مقصد دارد. «تصویر ذهنی» (Mental image ) بازسازی دنیای فیزیکی دور از یک انسان در ذهن او است. این عمل، در بیشتر موارد، شامل تجربهٔ درک یک شیء، رویداد یا صحنه است که در واقعیت، قابل حس نیست. در برخی شرایط، تصویر ذهنی می‌تواند اثری مشابه تجربه واقعی داشته باشد.

در این پژوهش آمده است هر مقصد گردشگری دارای دو گونه­ ملموس و غیرملموس از جاذبه و جذابیت برای گردشگران است. جاذبه‌های ملموس شامل مواردی می‌شود که برای گردشگران قابل مشاهده عینی و مستقیم است.

جاذبه‌های غیرملموس و غیرکالبدی شامل پتانسیل‌های فرهنگی-اجتماعی مقصد است که معمولا خاص و منحصربفرد هستند. تصویر مقصد که عمدتا بر اساس جاذبه‌های فرهنگی- اجتماعی در ذهن گردشگران شکل می‌گیرد، تاثیر بسزایی در میزان استقبال از یک مقصد گردشگری دارد.

با توجه به یافته­‌های پژوهش، شاخص«تصویر ذهنی مقصد» با کسب میانگین 4.09 بالاترین میانگین را در بین شاخص‌ها به خود اختصاص داده است. همچنین شاخص‌های «جاذبه مقصد گردشگری» و «جذابیت مقصد گردشگری» به ترتیب با میانگین‌های 4.07 و 3.47 در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. از سویی دیگر با توجه به نتایج مدل‌سازی، تصویر ذهنی مقصد گردشگری با ضریب مسیر 0.371 بیشترین تاثیر را بر جذابیت مقصد گردشگری دارد.

برهمین اساس تصویر ذهنی مقصد تاثیرگذارترین عامل بر جذابیت مقصد گردشگری در شهر رشت است.

درباره اینکه تصویر ذهنی از یک شهر چگونه شکل می‌گیرد، نیاز به یک مطالعه جداگانه دارد. اینکه چگونه در ذهن مردم، یک شهر نماد خشونت می‌شود و شهر دیگر نماد عشق و مهربانی؟ به نظر می‌رسد این موضوع امری است اجتماعی و در یک پرسپکتیو تاریخی شکل می‌گیرد، بی‌شک میانجی‌هایی چون رسانه‌ و هنر نقشی تاثیرگذار در شکل دادن به این تصویر ذهنی دارند.    

این مقاله‌ای علمی پژوهشی در فصلنامه «هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی» متعلق به دانشکدگان (پردیس) هنرهای زیبای دانشگاه تهران، منتشر شده است.

انتهای پیام/

هادی مومنی