خسروپناه: هنرمندان در تدوین سند ملی حکمرانی هنر‌های نمایشی نقش ایفا کنند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دیدار با اهالی هنر و تئاتر کشور با تأکید بر اینکه سند حکمرانی هنر‌های نمایشی کشور در دست تدوین است، گفت: مهم‌ترین خط قرمز هنر‌های نمایشی باید خانواده باشد که این موضوع متأسفانه در بسیاری از آثار نمایشی دیده نمی‌شود.

وی با تأکید بر اینکه در بسیاری از سریال‌های خانگی با موضوعاتی مواجه هستیم که به زوال خانواده منجر می‌شود، گفت: بسیاری از هنر‌ها مانند خوشنویسی، موسیقی و هنر نمایش، یک هنر اسلامی و ایرانی است و برخلاف برخی از هنرها، وارداتی نیست، هنر‌های نمایشی نیز ترکیبی از مجموع هنر‌های ادبیات، موسیقی و دیگر موضوعات است که بسیاری از این هنر‌ها نیز یک هویت ایرانی و اسلامی دارند، اگر چه آنچه که هم اکنون به‌عنوان تئاتر شناخته می‌شود، شاید وارداتی باشد، اما هنر‌های نمایشی با فرهنگ ایرانی اسلامی عجین است و ریشه در فرهنگ خود ما دارد و این موضوعی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در هنر‌های نمایشی، باید توجه به این فرهنگ مورد توجه قرار گیرد، اما الان با آثاری در حوزه‌های نمایشی مانند تئاتر مواجه هستیم که بیننده، بعد از دیدن نمایش، به‌سمت پوچ‌گرایی سوق داده می‌شود و یا متأسفانه برخی ازسریال‌های شبکه نمایش خانگی که ترویج نابودی خانواده را نمایش می‌دهند.

خسروپناه که در جمع اساتید تئاتر کشور صحبت می‌کرد، افزود: هنر اصول خودش را دارد و نمی‌توان این اصول را نادیده گرفت، به همین دلیل هم در تدوین سند حکمرانی هنر‌های نمایشی، باید دیدگاه اساتید این رشته دریافت شود تا در تدوین این سند از این دیدگاه‌ها استفاده شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اکنون برخی از مراکز آموزش عالی، به دلایلی، بدون مصاحبه تخصصی و آزمون به جذب دانشجو در رشته‌های هنری اقدام می‌کنند، بی آنکه توانمندی و قابلیت‌های این فرد در رشته‌های هنری بررسی شود که این موضوع، به آسیب در حوزه هنر منجر می‌شود، البته در مجموع می‌توان گفت که برای حل مشکلات حوزه هنر‌های نمایشی یک راهکار می‌توان ارائه داد و آن تدوین سند حکمرانی هنر‌های نمایشی است. البته بار‌ها گفته شده که حکومت‌داری با حکمرانی متفاوت است که باید دقت شود.

وی اضافه کرد: در شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجموعه قطعات ناموزونی در قالب مصوبات مرتبط با هنر‌های نمایشی داریم که این اجزاء، باید در قالب یک سند حکمرانی هنر‌های نمایشی که شامل همه موضوعات مرتبط و اجزاء به هم پیوسته باشد در قالب سند حکمرانی هنر‌های نمایشی تدوین شود که مثلا در این سند، ایجاد سازمان هنر‌های نمایشی، زیرساخت‌های مورد نیاز، موضوع محتوا، ظرفیت‌های آموزش عالی و حتی مواردی مانند بیمه و درآمد نیز لحاظ شود. وثاقت و وزانت هنر و دوری هنر از عوام‌زدگی نیز از موضوعات دیگری است که می‌تواند در این سند، در نظرگرفته شود.

۱۵۰ هزار فارغ‌التحصیل رشته تئاتر در کشور

 در ادامه این جلسه مدیرعامل خانه تئاتر و برخی هنرمندان تئاتر کشور به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.

ایرج راد، در این نشست با اشاره به وجود ۱۵۰ هزار فارغ‌التحصیل رشته تئاتر در کشور گفت: هنوز هنر و خصوصا تئاتر به‌عنوان شغل در کشور شناخته نمی‌شود و هم اکنون بسیاری از این فارغ التحصیلان، که غالبا جوانانی هستند که با هزینه و تلاش بسیار و با صرف عمر و توان، این رشته را در مراکز آموزش عالی خوانده‌اند، ولی متأسفانه زمینه مناسبی برای فعالیت آن‌ها وجود ندارد.

مدیرعامل پیشین خانه تئاتر افزود: محدودیت سالن و امکانات در کشور نیز به گونه‌ای است که بسیاری از این فارغ‌التحصیلان، مجبور به فعالیت‌های غیر مرتبط با تئاتر هستند و باید گفت که تعدادی از آنان در تاکسی‌های اینترنتی مشغول به کار هستند. شغل شناخته شدن هنر؛ یکی از خواسته‌های حداقلی هنرمندان است.

وی با اشاره به زحمات فراوانی که برای ایجاد سازمان تئاتر و ایجاد تشکل‌های صنفی مرتبط با هنر‌های نمایشی در کشور کشیده شد گفت: در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه، هیچ اسمی از تئاتر به میان نیامده بود، در برنامه ششم نیز در این باره مصوباتی داشتیم، اما عملا هیچ اتفاقی نیفتاد، حتی در طول سال‌های گذشته، برخی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در زمینه هنر‌های نمایشی، اجرایی نشد.

قطب الدین صادقی نیز در این دیدار، با تأکید بر اینکه تئاتر و هنر‌های نمایشی، یکی از چهار پرچم فرهنگی و از اسطوره‌های فرهنگی این سرزمین در طول همه قرن‌های گذشته است گفت: این هنر سرشار از ارزش‌های اخلاقی است که متأسفانه به خاطر سیاست‌های غلط، هم اکنون بار تجاری گرفته است. هم اکنون در ۶۷ دانشکده کشور، ۳ هزار کلاس آموزش تئاتر برگزار می‌شود، بی‌توجهی به آینده شغلی این افراد، امید و شادمانی را از این جوانان می‌گیرد.

وی افزود: متأسفانه ما، با اینکه فرهنگ نمایشی قدرتمندی داریم و تنوعی از انواع نمایش تراژیک و طنز و سنتی و کودک داریم حتی یک مکان به‌عنوان تئأتر ملی نداریم. متأسفانه الان تئاتر یک بازار تجاری شده است و به همین دلیل نیز بیش از ۹۵ درصد مردم اصولا تئاتر نمی‌بینند.

هوشنگ توکلی نیز در این نشست با اشاره به رشد تئاتر در دوران انقلاب اسلامی گفت: هم اکنون حدود ۴۰۰ هزار نفر فارغ التحصیل رشته تئاتر و نمایش در کشور داریم، اما متناسب با این رشد، زیرساخت‌های مناسب آماده نشده است.

مراکز استان‌ها فاقد سالن تئاتر مناسب هستند

فرهاد قائمیان نیز در بخشی از این نشست با اشاره به وضعیت تئاتر به ویژه در استان‌ها گفت: بسیاری از مراکز استان‌ها فاقد یک سالن تئاتر مناسب هستند این در حالی است که مشخص نیست که خروجی مراکز مختلف آموزش عالی همچنین آموزشگاه‌های آزاد در تربیت فارغ التحصیلان تئاتر چیست؟ در بسیاری از مواقع، نظارت تاثیرگذار نیست و فقط بازدارننده است. هم اکنون یک اداره‌کل متولی تئاتر در کشور است و جای تعجب دارد که چرا تئاتر، که زیر بنای دیگر هنر‌های نمایشی در سینما و تلویزیون است، یک سازمان مشخص مانند سازمان سینمایی ندارد.

سیدجواد طاهری مدیر تئاتر شهر نیز در این دیدار به اشاره به محدودیت و مشکلات این مجموعه گفت: در سال گذشته از بیش از ۲۰۰ اثر نمایشی که خواستار اجرا در تئاتر شهر بودند، حداکثر ۳۰ اثر ظرفیت اجرا پیدا کردند، چون در تئاتر شهر زیرساخت‌ها نیاز به تقویت دارند و توان پاسخگویی به این حجم از تقاضا نیست. وی افزود: قوانین مصوب در حوزه نمایش نیز غالبا کلی است و بر همین اساس نیز سلیقه‌ای اجرا می‌شود، پاک‌سازی محیط تئاتر شهر و معضلات مرتبط نیز از مشکلاتی است که متأسفانه حل نشده است.

در ابتدای این جلسه گزارش از وضعیت تئاتر کشور توسط دکتر علی ایزدی معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی مرکز هنر‌های نمایشی ارائه شد، دکتر ایزدی در این گزارش، تعداد سالن‌های نمایش در کشور را ۱۳۴۳ سالن اعلام کرد و گفت: به ازای هر ۷۸۲ نفر، یک صندلی نمایش در کشور وجود دارد، همچنین در سال گذشته، ۱۰۸۳ تئاتر در کشور مجوز گرفت و تاکنون در سال ۱۴۰۲، ۶۵۸ نمایش مجوز گرفته است. بیش از ۹ جشنواره تئاتر بین‌المللی و ۲۶ جشنواره ملی و سراسری همه سال در کشور برگزار می‌شود.