ضرورت بازنگری آیین نامه دستگاه‌های دولتی در راستای حمایت از فناوران حوزه دارو

کامران شورگشتی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش بنیان حوزه داروسازی به پاره‌ای از مشکلات شرکت‌های دانش بنیان حوزه داروسازی اشاره کرد و در این خصوص به خبرنگار علم و فناوری آنا گفت: اغلب شرکت‌های دانش بنیان را فارغ التحصیلان یا اساتید دانشگاهی تشکیل می‌دهند. در حال حاضر این افراد برای تولید محصولات پژوهشی با چند مشکل مواجه هستند.

شورگشتی با بیان اینکه یک بخش از مشکلات آن‌ها مربوط به حوزه تحقیق و توسعه می‌شود، گفت: هزینه‌های R@D محصولات حوزه دارویی بسیار بالاست و نیاز به یک سری زیرساخت‌ها دارد. متاسفانه این زیرساخت‌ها در کشور محدود است، این مساله باعث شده فناوران این حوزه در این زمینه با مشکلات زیادی مواجه شوند.

وی با بیان اینکه هزینه‌های R@D یک طرح عادی این حوزه حدودا ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان است گفت: این هزینه‌ها برای شرکت‌های دانش بنیان و هیئت علمی دانشگاه‌ها سنگین است.

این دکترای داروسازی افزود: این شرکت‌ها زمان اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو مجوز نیز با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند، زیرا آیین نامه‌ها و مسیر اخذ مجوز پیچیده و دشوار است. زمان بری این فرایند آسیب زیادی به ایده‌ها و طرح‌ها وارد می‌کند. امکان دارد در طی این فرایند، شرکت بزرگی محصولی مشابه تولید کند و زمان طلایی تولید محصول آن شرکت دانش بنیان از بین برود. دستگاه‌های متولی اگر قصد حمایت دارند باید ساختار‌های این بخش را تسهیل کنند و بازنگری در آیین نامه هایشان داشته باشند.

وی اظهار کرد: بخش دیگر مشکلات شرکت‌های دانش بنیان مربوط به بحث تولید صنعتی است. یک محصول زمانی که باید در سطح کشور تولید شود یا صادرات داشته باشد، نیاز به سرمایه گذاری زیادی دارد. معمولا شرکت‌های بزرگ پخش دارویی، همکاری با شرکت‌های کوچک‌تر ندارند و حمایتی از آن‌ها نمی‌کنند.

وی بیان کرد: همچنین شرکت‌های دانش بنیان با اداره دارایی و سازمان تامین اجتماعی و برخی دیگر از ارگان‌ها و نهاد‌ها درگیری زیادی دارند. باید مشکلات این بخش‌ها را نیز حل و فصل کنند. در حال حاضر به دلیل اینکه زیرساخت‌های حوزه فناوری کشور خیلی پیشرفته نیست، کار سختی در پیش رو داریم.

وی ادامه داد: اکنون روند کار‌ها برایمان تسهیل نشده است. به عنوان مثال ساز و کاری که بتواند الگو یا مدل انتقال دانش فنی را پوشش دهد در حوزه دارو وجود ندارد تا فناور یا شرکت دانش بنیان مسیر را به راحتی طی کند و مسایل بازارش را برطرف سازد تا از این مشکلات در امان باشد. این مسئله باعث شده تا شرکت‌های دانش بنیان در حوزه دارو از رشد یا موفقیت کمتری برخوردار باشند.

دولت ریسک طرح‌های فناورانه را نمی‌پذیرد

شورگشتی گفت: در حال حاضر تسهیلاتی نیز به شرکت‌های دانش بنیان اختصاص پیدا می‌کند. هرچند این تسهیلات کمک کننده هستند، اما بحث مسیر‌ها و ارزیابی هایشان پیچیده است. به عنوان مثال ما از سال گذشته تسهیلات دریافت کرده‌ایم، اما هنوز پس از گذشت شش الی هفت ماه، حتی مرحله نخست آن نیز پرداخت نشده است. با مدل‌های مختلفی هم پیگیر این مسئله شده‌ایم، اما هنوز پاسخ درستی دریافت نکرده ایم.

شورگشتی اضافه کرد: هربار ما را به بخشی ارجاع می‌دهند. هر بخش نیز چند ماه زمان می‌برد. متاسفانه آن‌ها به این نکته توجه نمی‌کنند که در این بازه زمانی شرکت دانش بنیان ورشکست شده و دیگر لازم نیست آن حمایت‌ها را دریافت کند. با این روند اگر شرکت‌ها بخواهند با پشتیبانی و حمایت دولتی پیش بروند، به هیچ عنوان راه به جایی نمی‌برند.

وی خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش بنیان برای دریافت این تسهیلات نیز باید سند ملکی و وثیقه و ضامن‌های سنگین گرو بانک بگذارند. از سوی دیگر مسیر حوزه‌های فناوری با ریسک بالایی همراه است. دولت این ریسک را نمی‌پذیرد بلکه انتظار دارد فناور ریسک این کار را بپذیرد. این مساله باعث می‌شود نخبگان اندکی این ریسک را بپذیرند.

وی گفت: کاملا طبیعی است یک فناور، قصد دارد محصول دانش بنیانی را وارد بازار کند به علت ریسک بالا، امکان شکست او وجود دارد، در نهایت با کلی بدهی تنها می‌ماند.

به گفته وی، گاهی اوقات فناوران، سند ملکی اعضای خانواده را در رهن بانک می‌گذارند. هنگامی که شکست می‌خورند، آن سند را نیز از دست می‌دهند. دولت اگر واقعا قصد حمایت دارد، همانگونه که مقام معظم رهبری نیز بار‌ها به این مسئله تاکید کرده‌اند باید حمایت‌هایی واقعی از نخبگان و فناوران داشته باشد. ارزیابی‌های درستی انجام گیر. اگر طرحی برای کشور نیاز است ریسک آن کار را نیز بپذیرد. ریسک کار را تنها بر دوش فناور یا شرکت دانش بنیان نیاندازند.

رفع مسایل کلان کشور با اتکا به توانمندی‌های داخلی

این دکترای داروسازی افزود: اکنون کشور در شرایط تحریم به سر می‌برد و بسیاری از نیاز‌های کشور با اتکا به توان متخصصان داخلی قابل رفع است. زمانی نیاز جامعه به فناوری‌ها و تکنولوژی‌هایی که در خارج از کشور وارد می‌شوند تامین می‌شود که تغییرات اساسی در نحوه حمایت از شرکت‌های دانش بنیان صورت بگیرد. اگر این موضوع محقق شود، قطعا در حوزه‌های مختلف مسائل کشور_ حتی مسائل کلان کشور_ برطرف خواهد شد.

به گفته وی، وابستگی نداشتن به داروی سایر کشور‌ها نیاز به حمایت دارد. مساله‌ای که کاملا شدنی است. همانگونه که سایر کشور‌ها نیز در حوزه سلامت و تولید دارو فعالیت دارند و نتیجه گرفته اند و ما اکنون از آن‌ها دارو‌ها و مواد اولیه مورد نیازمان را تهیه و خریداری می‌کنیم، این دارو‌ها و مواد اولیه می‌توانند با فناوری داخلی ساخته و جایگزین نمونه‌های مشابه خارجی شود.

وی تاکید کرد: نمایندگان مجلس در تدوین قوانین تسهیل‌گر نقش اساسی ایفا می‌کنند. یکی از درخواست‌های من از نمایندگان برای تسهیل اشتغال نیرو‌های نخبه و فناور و رفع نیاز شرکت‌های دانش بنیان با بکارگیری نیروی انسانی متخصص این است که بخش بیمه و سهم کارفرما و اداره دارایی، میزان مالیات بر حقوق این شرکت‌ها را مورد معافیت قرار دهد.

وی گفت: شرکت‌های دانش بنیان بدین گونه می‌توانند با دست بازتری نیروی حوزه‌های تحقیق و توسعه را وارد شرکت کنند. بدین صورت کمک غیر مستقیمی در توسعه نیروی انسانی برای شرکت‌های دانش بنیان به وجود می‌آید.

شورگشتی گفت: از سوی دیگر آن‌ها با سیاست گذاری کلان می‌توانند مسیر دریافت تسهیلات را راحت‌تر کنند. آن‌ها می‌توانند دانش فنی فناوران را ارزش گذاری کنند و یک سندی مانند سند ملکی به دانش فنی بدهند. همچنین می‌توانند بانک‌های خطرپذیر را نیز ملزم کنند به جای وثیقه ملکی، سند دانش فنی و محصول را به عنوان ضمانت دریافت کنند و اگر طرحی شکست خورد، آن محصول در گروی بانک باشد و فناور بتواند روی طرح‌های دیگرش فعالیت کند.