نشست «صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی»، ابتکار ارزشمند شرکای راهبردی

گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ در شرایط فعلی؛  با توجه به ادامه‌دار شدن بحران قفقاز جنوبی و برنامه‌های ناتو و آمریکا برای بهره‌گیری از اختلافات منطقه و اعمال فشار برای حضور بیشتر در منطقه از یک سو و تحولات غزه از سوی دیگر برگزاری نشست «صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی» دومین سازوکار منطقه‌ای سه در سه در تهران بود که  در بازه زمانی بسیار مناسب و دقیقی طراحی شد.

می‌توان گفت برگزاری این نشست ابتکار عمل ارزشمندی از جمهوری اسلامی ایران بشمار می‌رود که  حاصل تعامل و همگرایی هرچه بیشتر تهران و مسکو در روابط و توسعه مناسبات است.

به عبارتی حضور وزرای خارجه فدراسیون روسیه، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان در این نشست و همگرایی آن‌ها با تهران موضوعی بسیار مهم بود که نشان از نقش ارزشمند ایران در منطقه دارد، مسئله که متأسفانه در دهه‌های  گذشته کمرنگ بود.

 در حقیقت می‌توان دریافت که این  نقش‌آفرینی حاصل هماهنگی‌های تهران با شرکای راهبردی مانند فدراسیون روسیه است.

به علاوه برگزاری نشست‌ها و ملاقات حاشیه این اجلاس نکاتی بسیار حائز اهمیتی را نیز یادآور شد.

یکی از جلسات بسیار مهم این نشست و ملاقات سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه با سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران بود.

نگاهی به محورهای مطرح در گفتگوی دو طرف و تأکید مجدد وزیر امور خارجه روسیه بر گسترش همکاری‌های فرهنگی، ارتباطات مردمی، پروژه‌های رسانه‌ای، آموزشی، علمی و گردشگری بین دو کشور نشان از اهمیت روابط تهران و مسکو دارد.

نباید ازنظر دور داشت که مقامات مسکو سال‌هاست که به دنبال تصویب تفاهم‌نامه همکاری‌های جامع فرهنگی میان ایران و روسیه هستند و هم‌اکنون نیز  این تفاهم‌نامه در مجلس شورای اسلامی مطرح است.

ازاین‌رو به نظر می‌رسد که تصویب این تفاهم‌نامه می‌تواند ازجمله گام‌های مهم و مثبت در ارتقاء روابط دو طرف باشد.

روسیه سال‌هاست که این تفاهم‌نامه را تصویب کرده است و ایران فعالیت‌های آموزشی فرهنگی و رسانه‌ای خود را در روسیه دنبال می‌کند. ازاین‌رو پرداختن دوباره  به این در حاشیه این نشست مهم، حکایت از اهمیت بالای این روابط برای روسیه دارد.

در این راستا منطقی است که دولتمردان مواردی را که توسط کشورهای دوست، مثل روسیه پیگیری می‌شود، در دستور کار قرار داده  تا اصل همکاری و همگرایی متقابل که از اهمیت بالایی نیز برخوردار است، محقق شود.

از دیگر نکات حائز اهمیت که به دنبال برگزاری این نشست به چشم می‌خورد افزایش و توسعه خط تماس طراحی‌شده میان تهران و مسکو است.

برگزاری این نشست نشان داد که در مسئله قفقاز جنوبی، خط تماس تهران و مسکو افزایش یافت و طراحی مناسب  این خط تماس باعث شد که هم مسکو حضور مناسب و مؤثری در تهران داشته باشد و هم به طرف ترکیه‌ای که همگرایی بیشتری با آذربایجان دارد و طرف ارمنستانی که اخیراً شدیداً گرایشات خود را به سمت  غرب افزایش داده در تهران برای حل مشکلات منطقه‌ای حاضر شوند.

می‌توان گفت این نشست که در سطح بالای وزرای  خارجه برگزار شد،  ابتکار عمل مثبت دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در شرایط فعلی است.  اما تقاضا و مسئله مهم این است که به گفتگوهای دوجانبه‌ای که بین مقامات صورت گرفت توجه جدی شود.  خصوصاً بندهایی که در بیانیه پایانی به آن اشاره‌شده است نیازمند تعمق و ملاحظه دقیق است.

در این نشست افرادی که با یکدیگر اختلاف‌نظر داشتند، اجلاس تهران را فرصت خوبی برای گفتگو قراردادند.

روح‌الله مدبر کارشناس ارشد امور روسیه، اوراسیا و قفقاز