راهیانی برای روایت داستان روز دهم/ اختتامیه همایش اربعینی «روایت راهیان» برگزار می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، روایت درباره گروهی از آدم‌هاست که همه عشق و زندگی‌شان هنرشان شده و حالا هفت سال است که همان هنر را در مسیر سید الشهدا (ع) خرج می‌کنند. در روزهایی که حتی مذهب و دین هم بین انسان‌ها جدایی نمی‌اندازد و هر کس به طریقی برای شرکت در مسیر زیارت اربعین یا برای خدمت به زوار حسین (ع) از مال و جانش مایه می‌گذارد؛ گروهی هم به این شکل راهی می‌شوند برای روایت عاشقانه‌هایی در دل صحرای کربلا در همان سال 61 هجری تا شاید قدری دل‌های مسافران را به التهاب آن روزها نزدیک کنند. گروهی که اسمشان هم روایت راهیان است.

«سید مصطفی موتورچی»، دبیر هنری هفتمین همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده روی اربعین در این باره توضیح داد: گروه هنری روایت راهیان در 5 مرز مهران، خسروی، باشماق، چذابه و شلمچه فعال بودند که این، مربوط به فعالیتشان در کشور ایران بود. در کشور عراق هم در شهر نجف عمودهای 1120، 1327 ،1297 و در شهر کربلا گروه‌ها اجراهای خود را روی صحنه بردند. این اجراها از ابتدا تا نیمه شهریور ماه در مرز ایران و کشور عراق ادامه داشت.

وی افزود: هر شب دو گروه نمایشی در مکان‌های مشخص شده به اجرای تعزیه و نمایش خیابانی می‌پرداختند. اجرای برنامه‌هایی مثل سرود، شعرخوانی شاعران و خلق اثر در زمینه هنرهای تجسمی نیز در حاشیه این اجراها برنامه ریزی شده بود و ما، هرشب در ایران 5 الی 6 اجرای مختلف هنری را شاهد بودیم.

دبیر هنری هفتمین همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده روی اربعین  با تاکید بر اینکه در مجموع می‌توان گفت در ایام اربعین به صورت میانگین در هر مرز 50 الی 60 اجرا روی صحنه رفت، افزود: تعداد اجراهای سرود، نمایش، شعر و هنرهای تجسمی و تابلوهایی که خلق شد چیزی بین 40 تا 50 مورد بود.

وی ضمن اشاره به اینکه در کشور عراق نیز دو شب در شهر نجف، سه الی چهار شب در شهر کربلا و مابقی روزها را هم بین راه برای زائران اربعین اجرا می‌کردیم، تصریح کرد: در بخش نمایشی قالب‌هایی از جمله تعزیه، نقالی، پرده‌خوانی، نمایش خیابانی و نمایش موکبی روی صحنه رفتند و به اتفاقات واقعه عاشورا پرداخته شد. موضوعی که در فراخوان این رویداد مطرح شده بود، روایت وقایع رخ داده در کربلا بود و به تبع موضوع محوری در نمایش‌ها نیز همین بود اما سعی می‌کردیم در بعضی از نمایش‌ها به وقایع دیگری که از عاشورا الهام گرفته بودند از جمله موضوع مقاومت، اقدامات شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس و موضوعات این چنینی نیز بپردازیم.

دبیر هنری هفتمین همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده روی اربعین ادامه داد: روایت راویان یک همایش است به همین دلیل برنده یا برگزیده ندارد و همه گروه‌های شرکت کننده در این رویداد برگزیده هستند. در نظر داریم اختتامیه‌ای برای این همایش برگزار کنیم و در آن اختتامیه از همه گروه‌ها تقدیر خواهیم کرد.

موتورچی توضیح داد: انتخاب گروه‌ها برای حضور در همایش اربعینی «روایت راهیان» به این صورت بوده که پس از انتشار فراخوان رویداد، گروه‌های هنری مختلف فیلم اجراهای خود را به دبیرخانه این همایش ارسال کردند؛ فیلم‌ها بررسی شدند و در صورت نیاز به اعمال اصلاحیه، به گروه اعلام می‌شد و در صورت تایید هیئت انتخاب، آثار برگزیده معرفی می‌شدند. ابتدا آثاری که قرار بود در کشور عراق اجرا شوند انتخاب شدند و بعد از آن هم آثار ارسالی برای اجرا در مرزهای ایران معرفی شدند.

وی گفت: میزان تمرین گروه‌ها متناسب با پتانسیل کاری هر گروه متفاوت بود مثلا سال گذشته گروهی را داشتیم که به مدت 6 ماه برای روایت راهیان تمرین کرده بود. گروه‌هایی هم بودند که بنا بود تعزیه 50 دقیقه‌ای را تا 20 دقیقه تقلیل دهند و بدون درنگ یا تمرین اینکار را می‌کردند.

وی اضافه کرد: امسال به خاطر ازدحام جمعیت نتوانستیم در بین الحرمین اجرا کنیم. البته ابتدا قول این را گرفته بودیم که یک روز بعد از اربعین در بین الحرمین اجرا داشته باشیم ولی به دلیل هزینه‌های سرسام آور جابجایی تجهیزات، مجبور شدیم یک روز قبل از اربعین کار نمایشی روایت راهیان را در عراق به پایان برسانیم.

وی درباره بازخورد زائران نسبت به هنرهای اجرا شده گفت: این بازخورد سال به سال در حال افزایش است. سال اولی که وارد این کار شدیم خود موکب‌ها با هنر نمایشی که الهام گرفته از واقعه عاشورا بود، بیگانه بودند اما اتفاق جالبی که امسال افتاد این بود که دو موکب‌های اطراف عمود 1120 عراقی‌ها نمایش بزرگ تعزیه‌گونه‌ای اجرا می‌کردند و به ما گفتند که ما سال‌ها پیش کارهای شما را در عراق دیده‌ایم و حالا داریم همان کار را تکرار می‌کنیم.مخاطب به وفور با چنین اجراهایی ارتباط می‌گیرد چون آن‌جا مخاطب با دلش می‌ایستد و با دلش نگاه می‌کند. امسال هم روایت راهیان مثل سال‌های گذشته چه در بین مخاطبان و چه در بین هنرمندان عراقی با استقبال خوبی مواجه شد.

به گفته وی، مشکلی که در اجراهای این گروه‌ها وجود دارد این است که ما میدان تعزیه نداریم که همه بتوانند ما را ببیند. تا آن‌جایی که چشم می‌تواند ببیند ما تماشاچی داریم. دیواره دور تا دور میدان را نزدیک پنج الی شش ردیف از مخاطبان می‌ایستند و این جز لطف امام حسین (ع) چیز دیگری نیست.

موتورچی افزود: در مسیر زیارت اربعین و در این تجمع میلیونی و تاریخ ساز، هرکسی کاری برای امام حسین (ع) انجام می دهد و در این مورد خودش را موظف می‌داند، پزشک به صورت نذری طبابت می‌کند، تاجر هزینه می‌کند، خیاط برای زائران خیاطی می‌کند؛ ما هنرمندان هم دارایی‌مان هنرمان است و آن را در مسیر سید الشهدا (ع) نذر می‌کنیم. در این زمینه هم خود هنرمندان متعهد هستند که این کار را انجام دهند و هم تاثیرگذاری که این دست از نمایش‌ها و اقدامات هنری روی زائران دارد، هنرمندان را برای نذر هنرشان ترغیب می‌کند.

دبیر هنری هفتمین همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده روی اربعین با بیان اینکه روایت راهیان از نظر برگزاری هر سال به بلوغ بیشتری می‌رسد، گفت: یعنی اگر سال اول مشکلاتی داشتیم سال دوم سعی کردیم آن مشکلات را مرتفع کنیم و این روند ادامه یافت تا امروز که به سال هشتم و دوره هفتم روایت راهیان رسیده‌ایم. سال به سال تجربه ما برای برپایی چنین همایشی بیشتر می‌شود ولی قطعا هنوز هم عیوبی وجود دارد که به تدریج آن‌ها را کشف کرده و در صدد رفع آن بر می‌آییم.

وی ضمن اشاره به این مطلب که غیر از روایت راهیان سعی کردیم از بقیه گونه‌های هنری هم استفاده کنیم و رویکردمان این است که اگر از پیام‌های الهام گرفته از واقعه عاشورا در نمایش‌های خود حرف می‌زنیم فرهنگ غنی ایرانی اسلامی ما هم در آن اثر نمود داشته باشد، گفت: وقتی حرف از مقاومت می‌زنیم نقش حاج قاسم باید پررنگ باشد، ضمن اینکه تفاوتی بین حاج قاسم یا دیگر شهدای مقاومت از عراقی، سوری، ایرانی و... قائل نیستیم و در این زمینه شهدای اسلام همه یکی هستند. وقتی حرف از حاج قاسم می‌زنیم با ابومهدی یکی هستند ولی همه تلاشمان این است که وقتی حرف از پیام‌های عاشورایی می‌زنیم بتوانیم این فرهنگ را یادآوری کنیم.

وی در پایان متذکر شد: متاسفانه جای خالی ارگان‌های فرهنگی در مسیر پیاده‌روی خالی است. در مراسم عظیم پیاده روی اربعین ارگان‌های مختلف فنی و صنعتی پای کار می‌آیند اما ارگان‌های فرهنگی آنطور که باید و شاید در این اجتماع بزرگ نقش ایفا نمی‌کنند. ما هم به عنوان روایت راهیان و حوزه هنری همه تلاشمان را کرده‌ایم ولی اینکه چقدر بتوانیم تاثیرگذار باشیم مشخص نیست. ما همه توان و ظرفیتمان را پای کار آورده‌ایم ولی یک دست صدا ندارد. آرزو می‌کنم روزی لزوم حرکت امام حسین (ع) که اساس آن کار فرهنگی است را درک کنیم و به این سمت برویم که اربعین یک جهاد فرهنگی است که باید تمام ارگان‌های فرهنگی و هنری در این مسیر که انشالله مقدمه ظهور امام زمان (عج) هم هست تاثیرگذار باشند.