اضافه وزن ۱۱ درصد از دانش‌آموزان تهرانی/ ۲۶.۷ درصد از شهروندان تهرانی پرفشاری خون دارند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مراسم گرامیداشت بیست و پنجمین سال «مطالعه قند و لیپید استان تهران»، وضعیت دیابت و فشارخون در جمعیت استان تهران را فراتر از آمار کشوری دانست.

وی، مطالعه قند و لیپید شهر تهران، را یک مطالعه عمیق و ریشه‌دار دانست و ادامه داد: بیش از ربع قرن مطالعه در بستر جمعیتی شهر تهران با فراز و فرود‌های موجود، یک پدیده بی‌بدیل و ستودنی در عرصه پژوهشی کشور است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت ویژه به پژوهش‌های کوهورت عنوان کرد: از مطالعه قند و لیپید تهران می‌توان به‌عنوان یک طرح بزرگ مداخله‌ای پژوهشی یاد کرد. برون‌داد‌های مداخله‌ای مهم‌ترین نکته‌ای است که باید در طرح کوهورت مورد توجه باشد.

زالی، سندرم متابولیک را چالش بزرگ وزارت بهداشت خواند و افزود: پیش‌بینی می‌شود در دوران کرونا ۴۰ درصد بیماریابی دیابتی دچار اختلال شده و به دلیل مشکلات درمان و غربالگری در بحران کرونا تا مدت‌ها شاهد آثار منفی این پیامد خواهیم بود.

وی در ادامه تصریح کرد: انتخاب یک محله یا منطقه جغرافیایی برای طرح کوهورت، اقدام سختی بوده و منطقه ۱۳ تهران که برای اجرای این طرح انتخاب شد، منطقه‌ای است که ۱۳ محله دارد و برخی از محله‌های آن پرچگالی‌ترین جمعیت را دارد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: از سویی ساختار جمعیتی در این منطقه به‌گونه‌ای است که قومیت‌های مختلف بسیاری در آن دیده می‌شود. منطقه به نسبت فرهنگی است و در هیچ منطقه‌ای به اندازه منطقه ۱۳ مدرسه وجود ندارد؛ ۱۵۴ مدرسه در این منطقه فعالیت دارند.

زالی در ادامه گفت: از این مطالعه ۱۵ هزار نفری به‌دلیل ساختار جمعیتی و مختصات دموگرافیک منطقه ۱۳ می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای برای طرح‌های ملی در نظر گرفته شود، در حال حاضر ۳۰۲ هزار نفر جمعیت در منطقه ۱۳ سکونت دارد.

وی، این مطالعه را یک پلتفرم آماده و پویا برای بررسی سریع مسائل متابولیک و تغذیه‌ای کشور اعلام کرد و افزود: استمرار، استقامت و ثبات مدیریتی یکی از مشخصه‌های پژوهش‌های فاخر است و اگر این طرح دچار فراز و فرو‌های مدیریتی می‌شد، اکنون نتایج آن موجب افتخار ما نبود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین با اشاره به اهمیت بازگشت استقلال مالی پژوهشکده‌هایی نظیر پژوهشکده غدد، بیان کرد: این تصمیم در وزارت بهداشت منجر به ارتقای وضعیت پژوهشکده‌ها خواهد شد.

زالی با اشاره به نتایج یک پیمایش ملی گفت: اگر مبنا بر قند خون ناشتا باشد، میزان ابتلا به دیابت ۱۶.۲ درصد در تهران گزارش می‌شود که در کشور ۱۴ درصد است.

وی افزود: سال ۱۳۹۵ این عدد در تهران ۱۱.۱ درصد بود و در پیمایش استانی دیابت، ۷۳ درصد شهروندان تهرانی از ابتلای خود به دیابت مطلع هستند که از این تعداد ۶۵ درصد افراد مورد مطالعه تحت درمان قرار داشتند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در تهران آمار پرفشاری خون ۲۶.۷ درصد گزارش می‌شود، افزود: این عدد در سال ۹۵، ۲۲.۵ درصد بوده و در استان تهران ۶۲ درصد افراد از بیماری فشارخون مطلع هستند و از این تعداد فقط ۴۲ درصد درمان منظم فشارخون دارند.

زالی به ابعاد دیگر این پیمایش ملی اشاره کرد و افزود: در مطالعه افزایش وزن دانش‌آموزان استان تهران رقم ۲۲ درصدی به چشم می‌خورد، همچنین ۱۱ درصد دانش‌آموزان تهرانی چاق و ۱.۵۳ درصد دانش‌آموزان تهرانی بسیار لاغر هستند.

به گفته وی، تنها ۹.۷ درصد شهروندان تهرانی نمک معتدل و مناسب مصرف می‌کنند و نزدیک به ۹۰ درصد مردم تهران بیش از اندازه نمک مصرف می‌کنند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ابراز امیدواری کرد که این مطالعه سنگ‌بنای خوبی برای سایر مطالعات باشد و بستر انسانی خوبی را برای پزشکی فرادقیق مهیا کند.

مطالعه قند و لیپید شهر تهران؛ حدود 60 تا 70 درصد جامعه مبتلا به چاقی شکمی هستند

 در مطالعه قند و لیپید شهر تهران، مشخص شد، تغذیه، استرس، فعالیت بدنی و سبک زندگی بر روی فعالیت ژن‌ها به ویژه در زمان بارداری و پیش از آن تاثیر گذار است.

فریدون عزیزی، رییس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: هدف از انجام پژوهش قند و لیپید شهر تهران، گزارش میزان شیوع بیماری‌های غیرواگیر در کلانشهری مثل تهران، شناسایی عوامل خطر و اثرات آن بر بیماری‌های قلب و عروق، میزان مرگ و معرفی راه‌های پیشگیری از این عوارض بود.

رییس پژوهشکده غدد اظهار کرد: در 10 سال اول حدود 80 درصد جامعه مورد مطالعه و پس از گذشت 20 سال، 70 درصد این جامعه همچنان در روند مطالعه حضور داشتند. بنابراین یکی از مطالعات همگروهی موفقی است که توانسته مراجعه و دریافت داده را بعد از 25 سال تکرار کند.

وی از انجام بررسی رفتارهای ژنتیکی و متابولیسم نیز طی این مطالعه خبر داد و گفت: طی این پژوهش ابعاد مختلف بیماری‌های غیرواگیر مورد بررسی قرار گرفت. اولین یافته این مطالعه میزان بالای شیوع بیماری‌های غیرواگیر در شهر تهران بود و عوامل خطر فشار خون، چربی بالا، دیابت، مصرف سیگار، چاقی و غیره در نظر گرفته شد.

عزیزی عنوان کرد: گروه تغذیه طی بررسی‌هایی گزارش داد، سرانه مصرف مواد غذایی مفید توسط افراد جامعه بسیار پایین است، در حالی که ماده غذایی چرب و قندی را بسیار مصرف می‌کردند و هرم غذایی سالمی نداشتند.

 وی گفت: افزایش وزن این جامعه بیش از 20 درصد بود، میزان افزایش چاقی شکمی و عمومی نیز بالا بود. با توجه به رو رشد بودن جامعه، شاهد کاهش تحرک و مصرف بیشتر غذاهای آماده بودیم، به طوری‌که در حال حاضر چاقی عمومی بالای 30 درصد و به ویژه در خانم‌ها 38 درصد است و حدود 60 تا 70 درصد جامعه مبتلا به چاقی شکمی هستند که عامل مهم بیماری‌های قلبی و عروقی است.

 به گفته رییس پژوهشکده غدد، مطالعه قند و لیپید تهران، موضوعی را که در راس مشکلات علمی بیماری‌های متابولیک وجود دارد را مشخص کرد؛ تغذیه، استرس، فعالیت بدنی و سبک زندگی روی فعالیت ژن‌ها به ویژه در زمان بارداری و پیش از آن تاثیر گذار است.

 وی در ادامه بیان کرد: همچنین در این مطالعه کودکانی که در کودکی وزن طبیعی داشتند فقط 18 درصد بعد از بلوغ چاق شدند، اما کودکانی که از سنین قبل مدرسه چاق بودند، 51 درصد بعد از بلوغ نیز به چاقی مبتلا بودند. بنابراین نتیجه‌ای که حاصل شد این بود که کودکان از یک تا پنج سال باید به گونه‌ای تربیت شوند تا احتمال چاقی و بیماری‌های مرتبط با آن کاهش پیدا کند.

 رئیس پژوهشکده غدد دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: با گذشت سه سال از آغاز فاز اول، راه حل رشد فزاینده چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی، اصلاح سبک زندگی و عوامل خطری که تعریف شده بود، عنوان شد. بنابراین مداخله در سبک زندگی را در یک سوم جمعیت مورد مطالعه آغاز کردیم و دو سوم را تحت کنترل حفظ کردیم.

 وی با اشاره به اینکه با انجام این مداخله 35 درصد بروز دیابت در سال کاهش پیدا کرد، گفت: کاهش بروز پیش دیابت و شیوع سندرم متابولیک که مجموعه‌ای از بیماری‌هایی است که منجر به عوارض قلبی و عروقی می‌شوند، از دیگر دستاوردهای این مداخله محسوب می‌شود.

عزیزی در خصوص ماحصل مطالعه قند و لیپید تهران، اظهار کرد: کمک به پیشبرد دانش یعنی استنادات بالا، احراز رتبه‌های برتر جهانی، داوری مجلات معتبر بین‌المللی، طرح‌ها و مقالات مشترک بین‌المللی و در نهایت ورود به راهنمای بالینی از مهمترین دستاوردهای این مطالعه محسوب می‌شود.