رؤیت‌پذیری، مقاله را به ارزش و ثروت تبدیل می‌کند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  محمد حسن‌زاده در روز دوم طرح تعالی منش استادی مهارت‌های ناب شاگردپروری برای نواستادان که در دانشگاه فردوسی مشهد در حال برگزاری است، در سخنرانی با موضوع رؤیت‌پذیری علمی اعضای هیئت‌علمی در عرصه ملی و بین‌المللی، با اشاره به راه‌اندازی سرویس رؤیت‌پذیری در ایرانداک گفت: بررسی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه‌ها و اعضای هیئت علمی در دستور کار ایرانداک قرار دارد.

وی با بیان اینکه بررسی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری تیرماه سال جاری در ایرانداک انجام شد، خاطر نشان کرد: در این بررسی مشخص شد که پارک‌های علم وفناوری تنها ۳۰ درصد رؤیت‌پذیر بودند.

وی افزود: رؤیت‌پذیری دانشگاه‌ها نیز در حال بررسی است که نتایج آن دهه فجر رونمایی می‌شود. پس از آن نیز رؤیت‌پذیری اساتید انجام خواهد گرفت.

رییس پژوهشگاه ایرانداک درباره اهمیت توجه به موضوع رؤیت‌پذیری توضیح داد: میلیون‌ها نفر در دنیا در حال پژوهش هستند و در گذشته نیز پژوهشگران بسیاری پژوهش انجام داده‌اند. اینکه در تاریخ نام افراد معدودی باقی می‌ماند، به دلیل انتشارات آن‌هاست. شناخته شدن افرادی همانند ابوعلی سینا و فردوسی به خاطر انتشارات و کتاب‌هایی است که از آن‌ها باقی مانده است.

وی با تاکید بر اینکه پژوهش تنها یک گام در مسیر پژوهشگران است، خاطر نشان کرد: برخی تصور می‌کنند که پژوهش پایان کار است و افراد معمولاً  فرآیند تحقیق را رها می‌کنند. ولی نحوه ارائه دادن کار، ارائه مناسب رزومه و ... نیز اهمیت زیادی در این مسیر دارد.

حسن‌زاده با اشاره به مسئله «کوه یخ» در فعالیت‌های دانشگاهی گفت: در فعالیت‌های دانشگاهی  باید به مسئله کوه یخ توجه داشت چرا که ممکن است بسیاری از توانایی‌ها و ظرفیت‌های افراد همانند کوه یخ باشد که تنها بخشی از برای عموم مردم قابل مشاهده باشد و بخش‌های دیگر آن از دید عموم پنهان باشد.

وی با بیان تاکید بر این‌که تا زمانی که افراد رؤیت‌پذیر نباشند، انگار وجود ندارند، گفت: شعاع وجودی افراد به اندازه رؤیت‌پذیری آن‌هاست. پژوهشگران نیاز دارند که در جامعه دیده شوند و موضوع رؤیت‌پذیری معطوف به این موضوع است که یک فرد تا چه میزان در یک اجتماع قابل دیده شدن است.

استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی با بیان اینکه توجه پژوهشگران به رؤیت‌پذیری می‌تواند در اچ ایندکس آن‌ها نیز موثر باشد، گفت: در برخی کشور‌ها در صورتی که یک پژوهشگر اچ ایندکس بالاتر از یک عددی داشته باشد، می‌توانند ویزای آکادمیک و نخبگی بگیرند.

وی با تاکید بر اینکه افراد باید در زیست‌بوم علم رؤیت‌پذیر باشند، خاطر نشان کرد: زیست‌بوم علم اجزای مختلفی از جمله اندیشگاه‌ها، نهاد‌های سیاستگذار، کتابخانه‌ها، انجمن‌ها، رسانه‌ها، نهاد‌های ارزیابی و... دارد که پژوهشگران باید تلاش کنند در هر یک از بخش‌های زیست‌بوم علم رؤیت‌پذیر شوند.

حسن‌زاده با اهمیت نوشتن مقاله و تالیفات در دنیای علم گفت: انتشار هنوز ابزار اصلی معرفی و آشنایی با یک پژوهشگر است. سالانه ۵.۵ میلیون مقاله در دنیا منتشر می‌شود، ولی در دنیا به ازای هر ۱۶۰۰ نفر، تنها یک مقاله منتشر می‌شود و هنوز بسیاری از افراد، سهم اندکی در انتشار دانایی دارند. همچنین ۴۰ درصد انتشارات دنیا را تنها ۲ کشور منتشر می‌کنند و هنوز یافته‌های بشری به اندازه ظرفیت بشریت منتشر نمی‌شود؛ بنابراین به انتشار یافته‌ها باید بیش از پیش توجه داشت.

وی خاطر نشان کرد: انتشارات باید دیده شوند و بعد از آن تبدیل به ثروت و فرصت می‌شوند.

به گفته رییس ایرانداک؛ رؤیت‌پذیری می‌تواند باعث برندسازی و اشتهار، افزایش استناد و تاثیر، افزایش امتیاز‌های ترفیع و ارتقا، بهبود کیفیت پژوهش‌ها و آثار پژوهشی، شبکه سازی و افزایش همکاری پژوهشگران و افزایش بهره‌وری آن‌ها شود.

حسن‌زاده به شاخص‌های رؤیت‌پذیری پرداخت و گفت: یکی از این شاخص‌ها انتشار محتوای باکیفیت است. کتاب‌ها و مقالات را نباید هر جایی منتشر کرد. انتشار در نشریه‌های برتر، ناشران پر آوازه و همایش‌های معتبر بسیار اهمیت دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تنوع را از دیگر شاخص‌های رؤیت‌پذیری عنوان کرد و گفت: افزایش تنوع اهمیت زیادی در رؤیت‌پذیری دارد. خروجی مطالعات یک پژوهشگر باید به صورت مقاله داخلی، مقاله خارجی، کتاب و ... باشد و این تنوع بخشی می‌تواند به افزایش رؤیت‌پذیری کمک کند.