روایت‌هایی متفاوت از شهدای دفاع مقدس با چاشنی روشنگری

شاداب عسگری، پیشکسوت، روایت‌گر و  پژوهشگر حوزه دفاع مقدس به مناسبت هفته دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا با تأکید بر لزوم حفظ فرهنگ غنی دوران دفاع مقدس بیان کرد: جبهه‌های ما محل تولید و فرهنگ غنی‌ای بود که به‌سرعت در ابتدای جنگ تحمیلی در جدار مرز‌ها شکل گرفت و با رفتار و کنش رزمندگان قوام یافت، نتایج بازتولید این آیین و فرهنگ معنوی در تمام پیروزی‌های رزمندگان اسلام و اتفاقاتی که در هشت سال دفاع مقدس رخ داد نمایان است.

وی گفت: دشمنان به خوبی دریافتند که اگر این نوع نگرش و باورمندی در جامعه تسری یابد چه اثرات سوئی برای آن‌ها خواهد داشت؛ بنابراین توطئه‌های خود را با برجسته‌کردن نقاط ضعف و سوءاستفاده از ساده‌انگاران و منافقان طرح‌ریزی کردند. 

پژوهشگر حوزه دفاع مقدس اظهار کرد: بزرگ‌ترین جفای دشمنان و منافقان درحق شهدا، جانبازان، ایثارگران و ملت ایران سعی ایشان در تخطئه فرهنگ جبهه و شهادت و سعی در جلوگیری از اشاعه فراگیر این فرهنگ از مناطق جنگی به داخل کشور بود. 

این روایتگر دفاع مقدس بیان کرد: در عصر ارتباطات، دشمنان با بهره‌گیری از تکنولوژی و بستر فضای مجازی از راهی دیگر وارد عمل شدند و با برنامه‌ریزی هدف‌مند کوشیدند تا با ایجاد هجمه‌های گوناگون در سطحی کلان و شبکه‌محور از طریق جعل و تحریف تاریخ، تقطیع سخنرانی مقامات ارشد کشور و انتساب مطالب ساختگی به ایشان، وقایع را وارونه بنمایانند. عوامل منافق با رخنه در روان ناباوران، هتک حرمت به ارزش‌های ناب را با به سخره گرفتن ادبیات دفاع مقدس، ایجاد شبهه، تقلید نادرست از لباس رزمندگان در دستور کار خود قرار دادند. 

وی توضیح داد: برای نمونه در آستانه هفته دفاع مقدس شبکه‌ها و کانال‌های معاند با عنوان «علت شروع جنگ ایران و عراق» سخنرانی‌ای را از حضرت امام خمینی (ره) پخش کرده‌اند که ضمن آن ایشان اشاراتی دارند به اینکه مردم عراق باید علیه صدام قیام کنند. حال‌آنکه تاریخ این پیام دوازده مهر ۱۳۵۹ یعنی زمانی است که عراق به ایران حمله کرده بود؛ علاوه بر این، ابتدای سخنان ایشان توضیحاتی بوده است که با خبث نیت و دلایل مشخص حذف شده است. در آن توضیحات امام خمینی (ره) ضمن برشمردن اینکه رژیم بعث چه اهانت‌هایی به بقاع مطهر ائمه اسلام نموده و چه ستم‌ها و کشتار‌هایی را بر مردم مظلوم عراق روا داشته است، فرموده‌اند اگر رهبر کشور مسلمان ضد اسلام و قرآن کریم قیام کند و در راستای اهدف آمریکا آتش به روی مسلمانان بی‌گناه بگشاید، جنایت بزرگی مرتکب شده و از جرگۀ مسلمانان خارج شده است؛ بنابراین دولت و ملت اسلام باید با آنان طبق وظیفۀ شرعیه عمل و علیه رژیم بعثی قیام کنند. 

جوانان امروز مانند نسل دوران «دفاع مقدس» رشادت و ازخودگذشتگی دارند

عسگری که خود از رزمندگان دوران دفاع مقدس بوده است بیان کرد: جوانان امروز را نباید دست کم گرفت؛ این نسل از جنس نسل دوران دفاع مقدس هستند. شهدا و رزمندگان ما افراد عادی از کف جامعه بودند، هیچ کدام لاریب فیه، معصوم نبودند و خیلی‌هایشان در داخل جبهه‌ها متحول شدند. این‌طور نبود که همه انسان‌های تحول‌یافته و به مدارج اعلای معنوی رسیده به جبهه بروند.

وی گفت: باید توجه داشته باشیم که شرایط محیطی، حال‌وهوا و در کنار هم بودن جوانان در دوران دفاع مقدس آنان را متفاوت ساخته بود و به بسیاری از آن‌ها قدرت ادارک عمیق و شهود بخشیده بود. در این خصوص خاطره‌ شهیدی را به نقل از یکی از راویان اصفهان بازگو می‌کنم.

این یادگار دفاع مقدس تشریح کرد: ایشان می‌گفتند جوانی ۱۸ ساله و جاهل‌مسلک به نام مسعود به جبهه می‌آید هم‌رزمانش دیده بودند که روز‌های اول ورود برای نمازخواندن مُهر را با استپ سینه می‌گرفته و روی زمین می‌گذاشته است. ۲۱ روز بعد از حضور در جمع رزمندگان، آقامسعود متحول می‌شود. شب بیست‌ویکم در سنگر خوابش می‌برد؛ وقتی بیدارش می‌کنند شروع به گریه می‌کند. فکر می‌کنند به دلیل اینکه سر پست خواب بوده ناراحت است و دل‌دار‌ی‌اش می‌دهند. تا نماز صبح بیدار می‌ماند و می‌گوید من فردا صبح شهید می‌شوم. هنگام اقامه نماز عراقی‌ها تک سنگین می‌کنند که تا بعدازظهر ادامه پیدا می‌کند. می‌گویند شدت این تک درحدی بوده که افراد در روز روشن موقع راه رفتن دست‌هایشان را دراز می‌کردند که به همدیگر نخورند. وقتی عملیات دشمن تمام می‌شود رزمندگان می‌بینند که فقط یک نفر، همان آقامسعود شهید شده است. 

 پژوهشگر حوزه دفاع مقدس یادآور شد: نظیر این قبیل جوانان را امروز هم مشاهده می‌کنیم. خیلی از شهدای ما در دوران دفاع مقدس، شهید عجمیان بودند. در شرایط و محیط که قرار گرفتند به تکلیف و رسالت خدایی خودشان عمل کردند. نظیر این جوانان کم نیستند؛ رزمندگان انقلابی مدافع حرم از نسل جوانی هستند که فرهنگ ایثار و ازخودگذشتگی را به تناسب زمان در سنگری دیگر بازتولید می‌کنند.

وی افزود: حدود 230 هزار شهید داریم؛ اما وقتی درباره شهدا صحبت می‌کنیم، حداکثر درباره 10 هزار شهید صحبت می‌کنیم. بقیه شهدا مظلوم واقع شده‌اند. باید راجع به آن‌ها تحقیق کنیم، کسانی که سردار و امیر و فرمانده نبودند. این تلاش از این نظر مفید خواهد بود که جوان امروزی ما نمونه افرادی را مانند سرباز محمدجواد حسین‌زاده می‌بینند که برخلاف اصرار خانوده برای ادامه تحصیل در خارج از ایران، داوطلبانه به سربازی رفت و به لشکر ۲۱ حمزه منتقل شد در عملیات فتح‌المبین ترکش به سرش خورد و معاف از رزم شد.

عسگری اضافه کرد: حسین‌زاده در عملیات محرم متوجه می‌شود که یکی از درجه‌داران هم‌ترازش باید برای وضع حمل همسرش به مرخصی برود، آقامحمدجواد داوطلبانه به جای آن درجه‌دار شرکت می‌کند و در همان عملیات هم شهید می‌شود. جوانان ما باید بدانند چه اتفاقی می‌افتد که سال ۶۳، ۶۴ که کسانی حاضر به پرداخت 100 هزارتومان بودند تا فقط پسرشان در یگان‌های دور از جبهه خدمت سربازی‌اش را سپری کند، چگونه فرزند آخر خانواده نه تنها مهاجرت نمی‌کند؛ بلکه داوطلبانه به جبهه می‌رود. باید از نفر اول کنکور پزشکی سال ۶۴ برایشان بگوییم که به جبهه رفت و قبل از ثبت نام شهید شد. باید از شهید خواجویی بگوییم که با معدل ۱۹/۶۶ دیپلم ریاضی به جبهه رفت و به شهادت رسید از اسکندر سرکوب بگوییم که با تراز بالای علمی به جبهه رفت و به شهادت رسید باید روشنگری کنیم و انگیزه‌های حضور داوطلبانۀ ایشان را برای جوانانمان بازگو کنیم. 

اردو‌های راهیان نور، موزه‌های دفاع مقدس، روایتگری رزمندگان فناوری قدرت نرم جمهوری اسلامی در برابر شبیخون فرهنگی است

این استاد درس دفاع مقدس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بیان کرد: مقام معظم رهبری در بیانات خود دیدار اقشار مختلف مردم در سال ۹۷ درخصوص شبیخون فرهنگی هشدار دادند و فرمودند در دهه ۷۰ و بخشی از دهه ۸۰ دشمنان جنگ فرهنگی راه انداختند و اصرار داشتند برای اینکه افتخارات دفاع مقدس به فراموشی سپرده شود؛ اما جمهوری اسلامی حرکت عمدۀ راهیان نور را به‌عنوان یک فناوری قدرت نرم به وجود آورد.
دانشگاه آزاد اسلامی با اهتمام به اعزام کاروان راهیان نور به مناطق جنگ تحمیلی، گام موثری در ایجاد فضای آشنایی جوانان، خاصه دانشجویان با فرهنگ دفاع مقدس برداشته است.

وی اضافه کرد: دانشگاه‌ها می‌توانند اردوی راهیان نور را به عنوان بخشی از واحد درسی قرار دهند یا امتیازی را درنظر بگیرند تا گروه بیشتری از جوانان به آن اقبال داشته باشند.

روایت‌های جنگ تحمیلی باید آسیب‌شناسی شود

وی با تاکید بر روایتگری جنگ تحمیلی افزود: روایت‌گران جنگ تحمیلی به دلیل تعلق خاطر به افراد یا شأن منزلتی که برای شهدا و رزمندگان قائل هستند، گاهی راه افراط را می‌پیمایند. باید این مشکل را در راویان آسیب‌شناسی کنیم و مصادیق عینی و واقعی را بگوییم. هرکسی را باید در جای خود بشناسیم، نباید قیاس و ارزش‌داوری داشته باشیم. ما باید روایت‌ها را بگوییم و نتیجه را برعهده مخاطب بگذاریم. 

عسگری عنوان کرد: روایتگران جنگ تحمیلی در موزه‌های دفاع مقدس و مناطقی که مورد بازدید اردو‌های راهیان نور قرار می‌گیرد، مسئولیت خطیر نمایاندن واقعیت جنگ تحمیلی و دوران دفاع مقدس را برعهده دارند. نباید در این خصوص ساده‌پندارانه اندیشید و مانند بسیاری از فیلم‌های ساخته شده رژیم بعثی را زبون و بدون استراتژی و سربازانش را ترسو نشان بدهیم به‌طوری‌که برای مخاطب جوان این سؤال پیش بیاید که اگر چنین بود، چرا جنگ هشت سال به طول انجامید و چرا این تعداد شهید دادیم و سختی کشیدیم.

 پژوهشگر حوزه دفاع مقدس تأکید کرد: جوانان ما باید بدانند سربازان دشمن تا بن دندان مسلح بودند و راه برگشتی نداشتند؛ زیرا پشت سرشان جوخه‌های اعدام بود یعنی اگر کسی برمی‌گشت خودشان او را هدف قرار می‌دانند؛ بنابراین صرف نظر از تعدادی که به ما می‌پیوستند بقیه‌شان تا آخرین تیر تفنگ خود را به سمت ما شلیک می‌کردند. باید بدانیم که شهدا و رزمندگان ما خانواده داشتند، بعضی از ایشان همسر و فرزند داشتند و دل‌تنگی به سراغ‌شان می‌آمد، گرسنه، تشنه و خسته می‌شدند؛ اما در آنجا یاد می‌گرفتند که بر نفس خود غلبه کنند و دربرابر این مشکلات سست نشوند.

استاد درس دفاع مقدس در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: در عملیات فتح‌المبین به شهید نیاکی خبر می‌دهند که دختر ایشان که مبتلا به سرطان است روز‌های آخر را می‌گذراند و باید خودتان را برسانید. ایشان پیام می‌دهند الان مسئولیت افراد بسیاری با من است و به حضور من امید بسته‌اند. زمانی شهید نیاکی به تهران برمی‌گردد که مراسم چهلم دخترش هم برگزار شده بود. این روحیه مختص یک رزمنده، یک بسیجی، یک ارتشی نبود؛ فضای معنوی جبهه‌های دفاع مقدس همه را تحت تاثیر قرار می‌داد. بحث رودربایستی نبود واقعا افراد به معرفت می‌رسیدند و آن معرفت بازدارندگی ایجاد می‌کرد. همین فضای معرفتی را در هرجای دیگر ایجاد کنیم شاهد همان اتفاق‌ها خواهیم بود.

گفت‌وگو: منصوره احمدی جعفری