استارت‌آپ‌ها و چالش ورود به بورس

حسن حسین‌نیا، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: استارت‌آپ‌ها به واسطه ایده‌های مختلف برای بهینه کردن و توسعه و تغییر در صنایع مختلف شکل می‌گیرند که این مسئله براساس بزرگی ایده و وسعت تغییری که قرار است ایجاد کند، نیازمند نقدینگی و تأمین مالی است.

او ادامه داد: تأمین مالی در استارت‌آپ‌ها با توجه به اینکه دارای ریسک‌های ناشناخته‌تری هستند، دشواری‌های خاص خود را دارد. گاه این نوع شرکت‌ها مورد حمایت دولت قرار می‌گیرند که در چنین مواردی بودجه مشخصی تعیین می‌شود و همه استارت‌آپ‌ها 

باید تلاش کنند سطحی از آن بودجه را به خود اختصاص دهند، در عین حال باتوجه به اینکه دولت‌ها بیشتر هدف حمایتی دارند شاید موضوع سودآوری برای آن‌ها در مرحله اول قرار نگیرد.

دانش‌بنیان‌ها برای تأمین مالی به سمت بانک‌ها می‌روند

این کارشناس بازار سرمایه افزود: هنگامی که دانش‌بنیان‌ها برای تأمین مالی به سمت بانک‌ها می‌روند، با سؤالات خاصی روبه‌رو می‌شوند چراکه بانک عامل می‌خواهد اینکه تا چه حد شرکت استارت‌آپی می‌تواند سودآوری داشته باشد و به شکست منتهی نشود را تخمین بزند بنابراین کار دشواری را در این زمینه خواهد داشت.

حسین‌نیا تصریح کرد: مدل سوم ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه است که در ماه‌های گذشته بیشتر مطرح شده است. وقتی دانش‌بنیان‌ها به بازار سرمایه ورود پیدا می‌کنند نکته مهم نحوه ارزش‌گذاری است چرا که در استارتاپ‌ها مبحث دارایی‌های نامشهود و ایده‌ها اهمیت پیدا می‌کند؛ همچنین برای اینکه سرمایه‌گذار اطمینان پیدا کند که سرمایه‌اش را در جای کم ریسک یا حداقل با ریسک متناسب با سودآوری، سرمایه‌گذاری می‌کند. دنبال پاسخ مشخص برای سؤالات متعدد و آشنایی کامل با ایده و اندیشه پشت این شرکت‌ها است که شاید در مرحله تأمین مالی برای مؤسسان این مسئله چندان مطلوب نباشد.

ایده پردازها با چالش اساسی مواجه هستند

او در پاسخ به این پرسش که موانع پیش روی استارت‌آپ‌ها برای ورود به بازار سرمایه چیست، توضیح داد: روش‌های ارزش‌گذاری یکی از چالش‌های پیش روی شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به بازار سرمایه است. باتوجه به اینکه بیشتر استارت‌آپ‌ها دارای دارایی‌های نامشهود هستند و مطرح‌ترین دارایی آن‌ها ایده‌ای است که قرار است عملیاتی شود بنابراین کشف ارزش این ایده کار راحتی نخواهد بود و ایده پرداز را با چالش اساسی مواجه می‌کند مگر اینکه بعضی شرایط پیش رو را قبول کنند و قبول پذیرش این شرایط مقدار زیادی از منافع شاکله اصلی و ایده پرداز اصلی را به سهامداران بعدی منتقل می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بنابراین مورد بعدی شرایطی است که از سوی بورس و سازمان گذاشته می‌شود که باید مورد پذیرش ایده پرداز یا نفرات اصلی تشکیل دهنده پروژه باشد و از سوی دیگر اینکه جامعه سهامداری هم اقناع شود و بتواند میزان سودآوری را تخمین بزنند که در افق چند ساله قرار است به چه سطحی از سود برسند.

ابهامات و موانع پیش روی استارت‌آپ‌ها 

به گفته حسین‌نیا؛ علاوه بر این ابهامات و موانع پیش روی استارت‌آپ‌ها باید شرایط بازار سرمایه را هم در نظر بگیرند به خصوص اگر بخواهیم از اشخاص حقیقی برای تأمین مالی این پروژه‌ها استفاده کنیم در عین حال روش‌هایی که برای تأمین مالی به جز IPO وجود دارد نکاتی است که برای استارت‌آپ‌ها دشواری‌های خاص خود را خواهد داشت و هضم و درک بعضی از این مسائل برای آن‌ها راحت نخواهد بود.

او تصریح کرد: نمونه‌های موفقی از دانش‌بنیان‌ها را داشتیم مانند دیجی کالا، تپسی و ... که توانستند بیشتر در جامعه شناخته شوند و روند سودآوری نسبتا خوبی را هم شکل دادند، اما این شرکت‌ها هم متأثر از بعضی فاکتور‌هایی هستند که شاید تاحدودی خارج از توانشان برای تضمین وجود آن‌ها باشد مانند فضای مجازی که قطعا دستخوش استراتژی‌های حکومتی هم است. ورود استارتاپ‌ها به بورس درصورت موفقیت، به نتیجه رسیدن و بزرگ و همه گیر شدن ایده در سطح جامعه می‌تواند سطح خوبی از سودآوری را ایجاد کند که مردم را هم به سمت خود سوق و عملا سطح سود و EPS کلی بازار سرمایه را هم ارتقا دهد.

ریسک بالای شرکت‌های دانش‌بنیان

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در سطح دنیا شرکت‌هایی که دانش‌بنیان بودند مانند آمازون، تسلا و ... توانستند رشد خوبی داشته باشند و همچنین میزان خوبی از اعتماد مردم را به خود جلب کنند، باتوجه به اینکه مخاطبانشان ریسک پذیری بالایی داشتند، ولی اعتماد و بسترسازی خوب در سطح جامعه از طرف حکومت‌ها توانسته به ارتقا علم و ارتقا سودآوری آن‌ها کمک کنند بنابراین نمی‌شود منکر منافع این شرکت‌ها شد، اما در عین حل باتوجه به اینکه سرمایه‌گذار نگران سرمایه خود است، حق دارد سطحی از دغدغه را نسبت به آتیه سرمایه و نقدینگی خود که می‌خواهد به دست ایده پرداز شرکت بسپارد داشته باشد و این‌ها در کنار هم باید به تعادلی برسند که قطعا نیازمند شفاف‌سازی بیشتر از طرف سازمان بورس و متولیان آن ایده است.