چرا دانشجویان از رشته‌های علوم پایه فراری شده‌اند؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین بوذری؛ دلایل بی‌توجهی به رشته‌های علوم پایه چیست؟ چرا دانشجویان رغبتی به تحصیل در رشته‌های علوم پایه ندارند؟ چرا عمده دانشجویان و والدین آنها از این رشته‌ها گریزان شده‌اند؟

گستره علوم پایه مبنای شناخت و معرفت‌شناسی است و آثار تمدن یک ملت پشتوانه‌های فکری و اندیشه‌ای نخبگان علوم پایه را ممکن می‌سازد.

آنچه امروز در رشته‌های علوم پایه اتفاق می‌افتد رویکرد فرار نخبگان از گرایش به این رشته‌ها به‌خصوص رشته‌های ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و آمار است.

دیگر نمی‌توان مانند گذشته شاهد رقابت داوطلبان آزمون سراسری برای قبولی در رشته ریاضی با رویکرد تأمین آینده تحصیلی و شغلی بود، بلکه با گذشت زمان از اقبال دانشجویان به رشته‌های مرتبط با علوم پایه کاسته شد، دلیل مشخص بود: «عدم تضمین آینده شغلی و آینده شغلی مناسب رشته‌های پزشکی و فنی».

بنابراین عدم استقبال از رشته‌های علوم پایه به دوران حساسی رسیده و دقیقاً این دوران همان دورانی است که دانش‌آموزان باید با انتخاب رشته دانشگاهی آینده خود را رقم بزنند.

پس از پایان دوران دفاع مقدس، بازسازی کشور مورد توجه مسئولان قرار گرفت و رشته‌های فنی و مهندسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت؛ چراکه بازسازی و عمران نیازمند توجه به علم و تربیت قشر تحصیل‌کرده بود.

از آنجا بود که رشته‌های علوم پایه در تنگنا قرار گرفتند؛ چراکه دانش‌آموزان انتخاب رشته را فرصتی برای اشتغال و کسب درآمد در آینده می‌پندارند و نمی‌خواهند به‌دلیل علاقه به رشته‌ای خاص آینده خود را به خطر بیندازند.

جایگاه پایین رشته‌های علوم پایه در جامعه

مرتضی فتحی‌مقدم عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه رشته‌های مرتبط با علوم پایه جایگاه اجتماعی بسیار پایینی در جامعه پیدا کرده‌اند، اظهار کرد: یکی از مطالبات دانشجویان از مسئولان بالا رفتن سطح درآمدی رشته‌های علوم پایه و ریاضی است، در حالی که این رشته‌ها آینده نامشخصی دارند و با درآمد پایینی مواجه شده‌اند.

وی اضافه کرد: از سویی دشواری رشته ریاضی در مقایسه با سایر رشته‌های دانشگاهی موجب شده داوطلبان استقبال چندانی از این رشته‌ها به عمل نیاورند.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز تصریح کرد: در آموزش و پرورش نیز ورودی به رشته ریاضی و علوم پایه شکل نامناسبی پیدا کرده و اقبال عمومی در رشته‌های فنی و مهندسی نسبت به علوم پایه بالاتر رفته است.

فتحی‌مقدم در بخش دیگری از گفت‌وگو با خبرنگار آنا با اشاره به حرکت کشور و جامعه به سمت هوش مصنوعی و کارویژه اصلی آن که همان رشته ریاضی است، یادآور شد: آنگونه که مشخص شده، در آینده کشور جهش بلندی به سمت صنعت و هوش مصنوعی خواهد داشت.

وی متذکر شد: معتقدم آینده رشته ریاضی روشن است و در آینده شاهد استقبال بسیار بیشتری از این رشته خواهیم بود، البته با برچیده شدن تحریم‌ها می‌توان آینده رشته ریاضی و علوم پایه را روشن‌تر هم دید.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز ادامه داد: از سویی رشته ریاضی باید به‌صورت کاربردی تدریس شود و فرهنگ‌سازی در آموزش و پرورش در این راستا بسیار مهم و تأثیرگذار است.

پیشرفت‌های علمی در کشور مشهود نیست

فتحی‌مقدم با بیان اینکه نگاه به رشته ریاضی باید تغییر کند، تصریح کرد: این تغییر دید و نگاه باید از آموزش و پرورش آغاز شود و برای دستیابی به این موضوع باید آیین‌نامه درسی تغییر و به سمت کاربردی شدن حرکت کند.

وی با تأکید بر اینکه پیشرفت‌های علمی در کشور مشهود نیست، افزود: علت آن است که برخی فارغ‌التحصیلان به فکر مهاجرت از کشور هستند.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز تبیین کرد: تا وقتی سایه سنگین تحریم‌ها بر کشور سایه افکنده، نمی‌توان امیدی به رشته ریاضی و فنی و مهندسی داشت.

فتحی‌مقدم همچنین بیان کرد: مقصر عدم استقبال از رشته‌های علوم پایه و ریاضی در دانشگاه‌ها وزارت آموزش و پرورش است، چراکه به رشته علوم تجربی در مقطع متوسطه بها می‌دهد و رشته ریاضی ابتر مانده است.

وی در ادامه توضیح داد: داوطلبان آزمون سراسری به سمت رشته علوم تجربی گرایش پیدا کرده‌اند و علت آن نیز تجارب سایر دانشجویان رشته ریاضی از آینده نامناسب شغلی و بی‌رغبتی دانش‌آموزان به این رشته است تا به سرنوشت سایر دانشجویان دچار نشوند.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز متذکر شد: این موضوع موجب شده تا داوطلبان آزمون سراسری توانایی تحصیل در رشته‌های مرتبط با علوم پایه را نداشته باشند.

فتحی‌مقدم در پاسخ به سؤال دیگر که دلیل استقبال کم از رشته ریاضی و علوم پایه را چه می‌دانید؟ بیان کرد: نخستین و مهم‌ترین دلیل را سیاست‌های غلط آموزش و پرورش می‌دانم، از سویی تحریم صنعت کشور موجب شده تا دانشجویان به سمت رشته‌های پردرآمد بروند.

وی خاطرنشان کرد: همچنین عدم اختصاص حقوق و سختی کار موجب شده تا خانواده‌ها آگاهی بیشتری نسبت به رشته‌های علوم پایه و ریاضی داشته باشند و فرزندانشان را به سمت رشته‌های پزشکی و فنی ترغیب و تشویق کنند.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز افزود: متأسفانه عدم استقبال از رشته ریاضی در کشور ضربات جبران‌ناپذیر به صنعت کشور وارد آورده و در آینده اقتصاد کشور پویا نخواهد بود و به قهقرا رفتن امید به اشتغال در آینده سبب ناامیدی دانشجویان از تحصیل در رشته ریاضی و علوم پایه شده است.