تأثیر همنشینی با میکروپلاستیک‌ها در تغییرات رفتاری و بروز آلزایمر

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری علم و فناوری آنا، دانشمندان دریافته‌اند قرارگرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها منجر به تغییرات رفتاری و تغییرات ایمنی در موش‌ها به‌ویژه موش‌های مسن‌تر می‌شود. این مطالعه نشان داد که میکروپلاستیک‌ها در چندین بافت از جمله مغز انباشته می‌شوند و ممکن است به بروز بیماری‌هایی مانند زوال عقل کمک کنند.

این مطالعه از خطر جدی این مواد برای سلامتی و بروز بیماری آلزایمر نشان می‌دهد.

میکروپلاستیک‌ها، شکل بسیار شایعی از آلودگی پلاستیکی به هوا، آب و زنجیره‌های غذایی در سطح جهان نفوذ کرده‌اند. با وجود اذعان گسترده به اثرات نامطلوب آنها بر محیط زیست و حیات دریایی، تحقیقاتی در مورد خطرات این مواد برای سلامتی پستانداران وجود ندارد.

این شکاف در دانش، «جیمی راس» « Jaime Ross »، استاد دانشگاه رود آیلند را بر آن داشت تا مطالعه جدیدی را آغاز کند.

راس و همکارانش روی اثرات عصبی رفتاری و پاسخ التهابی به قرارگرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها و تجمع میکروپلاستیک‌ها در بافت‌ها از جمله مغز تمرکز کردند. آن‌ها دریافته‌اند نفوذ میکروپلاستیک‌ها در بدن به همان اندازه که در محیط گسترده است، منجر به تغییرات رفتاری، به‌ویژه در افراد مسن‌تر می‌شود.

راس، استادیار علوم زیست پزشکی و دارویی در مؤسسه علوم اعصاب رایان و کالج داروسازی گفت: تحقیقات کنونی نشان می‌دهد میکروپلاستیک‌ها در سراسر محیط منتقل می‌شوند و می‌توانند در بافت‌های انسانی تجمع کنند. با این حال، تحقیقات در مورد اثرات میکروپلاستیک‌ها به‌ویژه در پستانداران، هنوز بسیار محدود است. این امر گروه ما را به بررسی پیامدهای بیولوژیکی و شناختی قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک ها هدایت کرد ه است.

این گروه از پژوهشگران موش‌های پیر و جوان را در طول سه هفته در معرض سطوح مختلف میکروپلاستیک در آب آشامیدنی قرار دادند. آنها دریافتند که قرارگرفتن در معرض میکروپلاستیک باعث ایجاد تغییرات رفتاری و تغییرات در نشانگرهای ایمنی در بافت های کبد و مغز می‌شود. موش های مورد مطالعه شروع به بروز حرکت و رفتار عجیبی کردند و رفتارهایی شبیه به زوال عقل در انسان از خود نشان دادند. نتایج در حیوانات مسن تر حتی عمیق تر بود.

راس توضیح می دهد: برای ما، این قابل توجه بود. ما دوزهای بالایی از میکروپلاستیک ها را به موش ها ارائه ندادیم، اما تنها در مدت کوتاهی شاهد این تغییرات بودیم.

هیچ کس واقعاً چرخه زندگی این میکروپلاستیک‌ها را در بدن نمی‌داند؛ بنابراین بخشی از آنچه می‌خواهیم به آن بپردازیم این است که با بالا رفتن سن چه اتفاقی می‌افتد. آیا با افزایش سن بیشتر مستعد التهاب سیستمیک ناشی از این میکروپلاستیک‌ها هستید؟ آیا بدن شما می تواند به همین راحتی از شر آنها خلاص شود؟ آیا سلول های شما به این سموم واکنش متفاوتی نشان می دهند؟

این دانشمندان برای درک سیستم‌های فیزیولوژیکی که ممکن است در این تغییرات رفتار نقش داشته باشند، میزان گستردگی قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک در بدن را بررسی و چندین بافت اصلی از جمله مغز، کبد، کلیه، دستگاه گوارش، قلب، طحال و ریه‌ها را تشریح کردند.

محققان دریافتند که این ذرات در هر اندام از جمله مغز و در مواد زائد بدن شروع به تجمع زیستی کرده‌اند.

راس می‌گوید: با توجه به اینکه در این مطالعه میکروپلاستیک‌ها به صورت خوراکی از طریق آب آشامیدنی به موش ها داده شد، تشخیص در بافت‌هایی مانند دستگاه گوارش که بخش عمده‌ای از دستگاه گوارش است، یا در کبد و کلیه‌ها همیشه محتمل بود. با این حال، تشخیص میکروپلاستیک ها در بافت هایی مانند قلب و ریه ها نشان می دهد که میکروپلاستیک‌ها فراتر از سیستم گوارشی حرکت می کنند و احتمالاً تحت گردش خون سیستمیک قرار می گیرند.

وی اظهار می‌کند: قرار است نفوذ سد خونی مغز بسیار دشوار باشد. این یک مکانیسم محافظتی در برابر ویروس ها و باکتری ها است، با این حال این ذرات توانستند به آنجا نفوذ کنند. در واقع در اعماق بافت مغز نیز ورود کرده اند.

نتایج نشان داده است که نفوذ این مواد به مغز می تواند باعث کاهش پروتئین اسیدی فیبریلاری گلیال به نام GFAPشود؛ پروتئینی که از بسیاری از فرآیندهای سلولی در مغز پشتیبانی می کند.

محققان می گویند: «کاهش GFAP با مراحل اولیه برخی از بیماری‌های عصبی، از جمله مدل‌های موش مبتلا به بیماری آلزایمر و همچنین افسردگی مرتبط است. ما از اینکه میکروپلاستیک‌ها می‌توانند سیگنال‌های GFAP را تغییر دهند شگفت زده شدیم.»

راس قصد دارد این یافته را در کارهای آینده بیشتر بررسی کند. او گفت: «ما می‌خواهیم بفهمیم که چگونه پلاستیک‌ها می‌توانند توانایی مغز برای حفظ هموستاز خود را تغییر دهند یا چگونه قرار گرفتن در معرض آن ممکن است منجر به اختلالات و بیماری‌های عصبی مانند بیماری آلزایمر شود.