مهدی قزلی: جای مستندنگاری در کل نشر کشور خالی‌ است

به گزارش گروه فرهنگی آنا، مهدی قزلی، نویسنده کتاب «پنجره های تشنه»، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری با بیان اینکه کار حوزه هنری در موضوع تاریخ شفاهی و مصاحبه با شخصیت هایی که در تاریخ معاصر کشورمان دارای تجربیات زیادی هستند، قابل تحسین است، اظهار کرد: هیچ نهاد و ارگان دیگری در این سطح و رده برای تاریخ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس فعالیت نکرده است. البته برخی سازمان ها و نهادها نیز در این زمینه کار می‌کنند، اما فرم جذاب و خواندنی که حوزه هنری به آن دست پیدا کرده، به وجود نمی‌آید. تجربه خوبی در حوزه هنری وجود دارد که بخشی از آن مرهون مرتضی سرهنگی است.

وی ادامه داد: البته به غیر از تاریخ و خاطرات شفاهی، در همین دسته عمومی کار مستند، آثاری به عنوان مستند نگاری شناخته می‌شود. به این معنا که نویسنده به محل اتفاق می‌رود و می‌نویسد. کتاب‌های «جای پای جلال» و «پنجره‌های تشنه» از این دست آثار هستند و متاسفانه این گونه فعالیت‌ها مغفول مانده است.

این نویسنده تصریح کرد: نوشتن خاطرات شخصیت هایی که به طور مثال در دفاع مقدس حضور داشته‌اند، بسیار مفید است و برای پژوهش و تحقیق و تولید دیگر آثار ادبی و هنری نیز کاربرد دارد. اما اینکه نویسنده به دل حادثه و ماجرا برود و از آنجا گزارش مستندنگارانه‌ای که ادبیات داشته باشد، ارائه کند، جایش در کل نشر کشورمان خالی است، در حالی که جایزه نوبل ادبیات امسال را به خانم سوتلانا الکسیویچ داده‌اند و اثر ایشان در عین حال که ادبیات داشت، اما به نوعی هم گزارش نویسی بود.

قزلی با بیان اینکه جلال آل احمد در سال 1348 عنوان کرده بود که در دوره تجربه نویسی در ادبیات هستیم، گفت: هنوز در ایران کسی فکر نمی کند نویسنده ای را به خلیج فارس بفرستد و او مشاهدات و تجربیاتش در خلیج فارس را بازگو کند. گزارش زنده و شهودی در متن ماجرا، چیزهایی به نویسنده می دهد که گوگل و امکانات مجازی به نویسنده نمی‌دهد. گوگل بر اساس جهل آدم هاست و معرفت را تا جایی می‌آورد و از آنجا به بعد جهل است. اما شهود این گونه نیست و از جنس معرفت و سوال است. اما فضای مجازی از جنس جواب است.

وی گفت: من به خارک رفته‌ام و از این سفر گزارشی نوشته‌ام و به غیر از من تنها جلال آل احمد این کار را کرده است. عجیب است که تا به حال کسی از این جزیره، گزارشی ننوشته است. از این دست فضاها بسیار داریم. ما گزارشی از جزیره ابوموسی نداریم، در حالی که تمام دنیا با ما سر آن دعوا دارند و از این گونه فضاها، سنت ها و اتفاقات در کشورمان بسیار داریم.