نبود متولی، خلأ اصلی تعلل در قانون‌گذاری هوش مصنوعی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، یکی از مهم‌ترین تغییراتی که در سده اخیر در همه بخش‌های سیاسی، حقوقی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی و در سطوح مختلف فردی، سازمانی و اجتماعی در جوامع مختلف شایع شده، توسعه هوش مصنوعی است. کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده امریکا، چین، آلمان و سنگاپور سرمایه‌گذاری ویژه‌ای به‌منظور نهادینه‌سازی و توسعه هوش مصنوعی انجام داده‌اند و در سیاست‌گذاری‌ها، راهبرد نگاری‌ها و عملیات مختلف مدیریتی، اقتصادی و اجتماعی به تدوین اسناد بالادستی و تشکیل و تأسیس سازمان‌ها و نهادها و مؤسسات مختلف اهتمام ویژه‌ای مصروف داشته‌اند.

در جمهوری اسلامی ایران نیز علی‌رغم تلاش‌های انجام شده در زمینه توسعه هوش مصنوعی، خلأهای جدی در این حوزه وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، عدم قانون‌گذاری و تدوین برنامه کلان، جامع و راهبردی به منظور توسعه هوش مصنوعی است.

باتوجه‌ به پیش‌بینی رشد روزافزون به‌کارگیری هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف اعم از بهداشت و سلامت، کشاورزی، اقتصاد، حمل‌ونقل، انرژی و... نیاز به قاعده‌مند کردن هوش مصنوعی بیش‌ازپیش احساس می‌شود. چرا که هوش مصنوعی یک فناوری قدرتمند، همه‌منظوره و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند باعث پیشرفت بسیاری از صنایع و کسب‌وکارها شود. در همین راستا و به‌منظور افزایش گستره استفاده از خدمات این حوزه، هوش مصنوعی هم در بخش فنی و هم در بخش غیرفنی (اخلاقی، قوانین و...) دائماً در حال تغییر بوده تا بتواند کارایی و ظرفیت خود را در کنار ویژگی پوشش‌دهی جامع و مناسب افزایش دهد. 

نبود متولی، خلأ اصلی تعلل در قانون‌گذاری هوش مصنوعی است

اخیرا کشور چین در حال قانونگذاری در این زمینه است و آمریکا در رتبه دوم قرار دارد، ما نیز به عنوان کشوری که در این حوزه فعالیت می‌کنیم باید بتوانیم هر چه زودتر با تنظیم مقررات در این زمینه حرفی برای گفتن داشته باشیم.

از این رو به سراغ امیر لاجوردی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی رفتیم و از او درباره متولی قانون‌گذاری هوش مصنوعی در ایران سوال کردیم. جانشین وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار آنا گفت: ما در حوزه هوش مصنوعی نیاز به توسعه داریم واتفاق خوب اینکه سند چشم انداز هوش مصنوعی در کشور توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به شورای عالی فضای مجازی ارجاع و بر اساس آن سند بزودی اقداماتی انجام صورت می گیرد. اما مساله مهم این است که  باید متولی اصلی این حوزه مشخص شود که تاکنون چنین اقدامی صورت نگرفته و هنوز تقسیم کار نشده است که امیدواریم به زودی توسط شورای عالی این تقسیم کار زودتر صورت بگیرد.

فرصت شش ماهه برای تهیه و تصویب برنامۀ ملّی توسعۀ هوش مصنوعی

پیشتر عیسی زارع‌ پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤال خبرنگار گروه ارتباطات و فناوری اطلاعات خبرگزاری آنا پیرامون سند پیش‌نویس هوش مصنوعی و روند اجرایی شدن آن گفت: شورای عالی فضای‌مجازی در این حوزه وارد شده و در حال تنظیم و تقسیم کار ملی برای انجام این موضوع است. از طرف دیگر در وزارت ارتباطات مرکز توسعه هوش مصنوعی در پژوهشگاه ارتباطات راه‌اندازی شده است که به جدیت این موضوع را دنبال می‌کند.

در همین راستا به تازگی در کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شدند با همکاری سایر دستگاه‌ها ظرف شش ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون «برنامۀ ملّی توسعۀ هوش مصنوعی» را تهیه و به تصویب شورای عالی فضای مجازی برساند.

کلام آخر

با توجه به اینکه این مسئولیت مهم بر عهده شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات قرار گرفته، لازم است هرچه سریع‌تر و حتی پیش از قانون‌گذاری کشور‌های غربی اقدام به رگولاتوری در این زمینه کنند تا نهادها از این سردرگمی رهایی پیدا کنند و بتوانند هرچه زودتر در جهت کاربردی سازی این فناوری قدم بردارند.