کار گروهی ۱۲۰ نقاش و طراح جوان برای ایام محرم + عکس

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در حالی که کمتر از ۱۰ روز تا آغاز ماه محرم مانده است، کم‌کم اکثر شهر‌های کشور حال و هوای محرمی به خود می‌گیرند و شهرداری‌ها با طرح‌ها و ایده‌های مختلف به استقبال این ایام می‌روند. شهرداری تهران نیز این روز‌ها طرح‌های زیادی برای استقبال از ماه محرم دارد، طرح‌هایی که بسیاری از آن‌ها ایده‌های هنری است و هنرمندان زیادی برای آماده‌سازی آن‌ها دست به کار شده‌اند.

یکی از این ایده‌ها تولید و نصب المان‌های شهری است. امسال هم شهرداری تهران همچون سال گذشته رویداد «نشان عاشقی» را عملی کرده و طرح‌های برگزیدگان این رویداد را که روی تیغه‌های فلزی نقاشی شده است، در ۲۲ منطقه تهران قرار خواهد داد.

در این روز‌های گرم تابستان خانه اتحادیه (لوکیشن فیلمبرداری سریال دایی جان ناپلئون) به پاتوق هنرمندانی تبدیل شده که قرار است طرح‌هایشان را تا چند روز دیگر برای نمایش در سرتاسر تهران آماده کنند. در یکی از روز‌های گرم تیرماه به این خانه قدیمی در مرکز شهر تهران سر زدیم.

خانه تاریخی اتحادیه شرایط عجیبی دارد، یک سمت آن کاملا مخروبه است و چیز زیادی از بافت تاریخی و خاطره‌انگیزش باقی نمانده است، اما طرف مقابل آن سرسبز و سرزنده است و از آن حفاظت می‌شود. بعد از عبور از بخش خراب‌شده، و رسیدن به حیاط دلباز خانه دایی جان ناپلئون، گروهی از هنرمندان را می‌بینیم که در گوشه‌ای از حیاط، زیر سایه داربست‌ها بساط رنگ و قلم شان را پهن کرده‌اند و هرکدام سرشان با طراحی و نقاشی یک تیغه بلند دومتری گرم است. تیغه‌هایی که هرکدام از آن‌ها طرح و رنگ خاص خودش را دارد و رویشان نام هنرمندان نوشته شده است، هنرمندانی که قرار است آن‌ها را از یک تیغه فلزی ساده، به یک اثر هنری آیینی تبدیل کنند و به سطح شهر تهران برسانند.

۳۰۰ تیغه در ۲۲ منطقه پایتخت

به واسطه برگزاری دومین رویداد «نشان عاشقی» به طور همزمان در سه نقطه از تهران، گعده‌های هنری اینچنینی در حال برگزاری است. یکی در موزه خوشنویسی ایران، یکی در میدان هفت تیر و سومین محل همین خانه اتحادیه در محله لاله‌زار.

در دوره گذشته این رویداد ۱۴۰ تیغه برای ایام محرم آماده شد و امسال شاهد هستیم که ۲۰ تیغه به آمار سال گذشته اضافه شده است. این آمار را سید شهاب‌الدین شکیبا، مدیر اداره نقاشی سازمان زیباسازی شهرداری تهران و مدیر موزه خوشنویسی ایران در اختیار ما قرار داد. «در این دوره از نشان عاشقی بعد از فراخوان چیزی حدود ۹۵۰ اثر از ۳۵۰ هنرمند به دبیرخانه ارسال شد؛ که در انتها ۱۶۰ اثر منتخب و برگزیده شدند.»

اما این تیغه‌هایی که روی آن‌ها نقاشی شده‌اند تنها طرح شهرداری تهران برای ایام محرم نیست. «در کنار این اتفاق رویداد دیگری تحت عنوان کاتبان سوگ نیز طراحی شده که در آن هنرمندان به سبک شعارنویسی‌های قدیم که روی پارچه خوشنویسی می‌کردند، تعدادی از ذکر‌های مربوط به سیدالشهدا را هنرمندانه روی پارچه خوشنویسی می‌کنند. همزمان برنامه دیگری هم در میدان هفت تیر قرار است اتفاق بیافتد. برای آن میدان یک بوم نقاشی بزرگ به طول پنج و ارتفعاع دو متر در نظر گرفته شده و دو نقاش مشغول کشیدن یک نقاشی قهوه‌خانه‌ای با موضوع امام حسین (ع) هستند.»

طبق طرحی که امسال برای حال و هوای شهر تهران در نظر گرفته شده است، از تیغه‌هایی که سال گذشته طراحی شدند نیز استفاده می‌شود. «امسال در مجموع ۳۰۰ تیغه در سطح شهر داریم که ۱۴۰ اثر آن مربوط به سال گذشته است و ۱۶۰ تیغه هم ساخته دست هنرمندان مختلف برای امسال است.» این روز‌ها در خانه اتحادیه ۱۲۰ هنرمند حوزه نقاشی، خطاطی و گرافیک دور هم جمع شده‌اند و روی آثار خود کار می‌کنند.

چهار نفر این رویداد را داوری کردند و آثار این هنرمندان را برای حضور در این رویداد برگزدیند، سید شهاب‌الدین شکیبا، محمدسعید نقاشیان، محمدصابر شیخ رضایی و مهدی مرادی داوران این رویداد بودند که همه آثار را بررسی و اصلاح کردند و بعد از چند بار رفت و برگشت‌ها با هنرمندان، طرح‌های نهایی انتخاب شد.

دورهمی دوستانه هنرمندان حرفه‌ای

در حال حاضر خانه قدیمی اتحادیه تبدیل شده به محل ورک‌شاپ هنرمندان حوزه گرافیک، نقاشی و خوشنویسی. هنرمندانی که حالا این فرصت را دارند که از هم ایده بگیرند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اوضاع جامعه هنری‌شان را بهبود ببخشند. سعید بابایی یکی از هنرمندانی است که در این رویداد حضور دارد و مهم‌ترین نکته مثبت این حضور را قرار گرفتن در کنار همکارانش می‌داند. «چیزی که در رابطه با این رویداد هنری برای من اهمیت دارد، حضور در کنار دیگر هنرمندان است. چون تاثیر مثبتی از هم می‌گیرم و در کنار هم بودنمان قطعاً به پیشرفت خروجی‌ها هم کمک می‌کند. بحث کیفیت آثاری که تولید می‌کنیم و اثرگذاری آن‌ها روی مخاطبان هم به نظرم در اولویت‌های دوم به بعد قرار می‌گیرد.»

هرچه هوا گرم‌تر می‌شود، حال و حوصله هنرمندان برای گفت‌وگو کردن هم کمتر می‌شود ترجیح می‌دهند در شرایطی که کولر‌های آبی و گازی آنجا نمی‌توانند شرایط را ایده‌آل کنند، آن‌ها نیز با صحبت کردن انرژی‌شان را زودتر از موعه تخلیه نکنند. به همین دلیل هم هر هنرمندی در هر جایی که توانسته یک تیغه‌اش که آن را طراحی و نقاشی کرده خوابانده، یک صندلی پلاستیکی زیر آن گذاشته و در دنیای خود مشغول کار است. باتوجه به این شرایط، از عدم تمایل هنرمندان این رویداد هنری (مخصوصا بانوان) به انجام مصاحبه خیلی تعجب نکردیم، البته چیزی که تعجب برانگیز بود، جمله «باید استادمون اجازه بده که مصاحبه کنیم» بود که دو، سه نفر از هنرمندان به زبان آوردند!

جدال با آفتاب برای رسیدن به نور!

در میان این هنرمندان، افرادی هم بودند که بیشتر از یک طرح آن‌ها برگزیده شده بود، مثل هنرمند گرافیست جوانی که در آن واحد دو تیغه بلند را طراحی و نقاشی می‌کرد. «از آنجایی که خوشنویسان و گرافیست‌ها می‌توانستند در این رویداد شرکت کنند، من به‌عنوان گرافیست شرکت کردم و با تایپوگرافی برای این کار دو ایده متفاوت طراحی کردم. یعنی برای این آثار از فونت‌های ثابت و مشخص مثل نستعیلق استفاده نشده است.»

طبق نظر اکثر هنرمندان حاضر در خانه اتحادیه، طراحی کار‌ها بین چند ساعت تا یک روز زمان برد و نقاشی و انتقال طرح‌ها روی تیغه‌ها دو سه روز زمان می‌برد. چون قدرت پوشانندگی رنگ‌ها کم است، این طرح‌ها باید چند دست نقاشی شود تا کار به پایان برسد.

در حالی که آفتاب از عمق آسمان با تمام زور بر سر هنرمندان حاضر در خانه اتحادیه می‌تابد، آنجا را ترک می‌کنیم، در شرایطی که هنرمندان اکثرا جوان این رویداد به عشق کارشان و حس و حالی که آن‌ها را همراهی می‌کند، هم گرمای شدید که در فضای باز به سمتشان هجوم می‌آورد را تاب می‌آورند و هم تلاش می‌کنند برای ایام محرم، بهترین و با کیفیت‌ترین اثری را که می‌توانند تولید کنند، آماده کنند تا به نوبه خود در انتقال حال خوب محرمی به مردم پایتخت سهیم باشند.