از طراحی مجسمه «سعدی» متحرک تا ایده ساخت «شخصیت‌های هزاردستان»

گروه فرهنگی خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ زهره سعیدی: مجسمه برنزی سعدی ساخته «دهقان محمدی»، مجسمه ساز چند روز پیش با حضور مسئولان فرهنگی، رئیس شورای شهر تهران و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تقاطع خیابان انقلاب و سعدی نصب و رونمایی شد. این مجسمه که از آن به عنوان بزرگترین مجسمه برنزی پایتخت یاد شده، با احتساب پایه سنگی ۴ متری و ارتفاع هفت و دو متری، طراحی و ساخت آن بیش از ١.۵ سال طول کشیده است.

به بهانه ساخت و نصب این مجسمه با «دهقان محمدی»، مجسمه ساز این اثر، کارشناس ارشد دانشگاه هنر و معماری و خالق تندیس ذکریای رازی به گفت‌وگو نشستیم:

** ایده ساخت این مجسمه از کجا آمد، سفارشی بود یا خودتان ایده پردازی کردید؟

در واقع یک مسابقه‌ای از سوی شهرداری برگزار شد که چهل و سه نفر در آن شرکت کردند، همه مجسمه‌های ثابتی ساختند، اما من یک مجسمه متحرک سعدی کار کردم که همین باعث برنده شدن من در این مسابقه شد، برای ساخت آن یک سال و نیم زحمت کشیدم که یک تن و سی کیلوگرم وزن دارد و مجسمه برنزی است. پرتره هم براساس صورت سعدی شیرازی که در کتب درسی مدرسه بود ـ البته قدری پیرترـ  طراحی کردم.

** جناب محمدی در دو دهه گذشته کمتر کار‌هایی در عرصه مجسمه سازی در سطح شهر‌ها دیدیم که مورد توجه مردم قرار بگیرد. علت چیست؟

ببینید من هم در ایران و هم در لندن به عنوان یک شهر اروپایی زندگی کردم. در واقع هزینه‌ای که در ایران سالیانه برای ساخت مجسمه می‌شود نسبت به درآمدی که مردم دارند و درآمدی که مردم در لندن دارند و کار‌هایی که آنجا صورت می‌گیرد، قطعا برای ایران این هزینه خیلی بیشتر است. منتها مسئله این است که در بیست سال گذشته یک سری افراد رانتی در این عرصه پول می‌گرفتند و کار‌های بی کیفیت تولید می‌کردند. الان یکی دو سالی است که گروهی دربخش زیباسازی فعالیت می کنند که از مسیر رانت کارها را نمی‌پذیرند، خیلی صادقانه به شما گفتم که من در یک مسابقه کار کردم و کارم برنده شد.

** در عرصه مجسمه سازی زیاد می‌بینیم که نقد به پرتره‌ها و مجسمه‌ها صورت می‌گیرد. در این عرصه برای کار شما نقدی وجود نداشت یا اینکه خودتان بسازید و بعد ببینید نیاز به تصحیحی داشته است..

بهرحال هر کاری آزمون و خطا دارد و دیکته ننوشته غلط ندارد. مثلا همین چند وقت قبل در ماه رمضان یک سری مجسمه «ماه» در سطح شهر‌ نصب شد که نقد هم به آن‌ها صورت گرفت، به نظر من اینکه کار انجام بشود و بعد نقد صورت گیرد، خیلی بهتر از این است که کاری انجام نشود؛ در هر حال اگر این کار‌ها هم نبود، مجسمه سعدی هم الان نبود و بهتر است که مجموع کار‌ها و داشته‌ها را نگاه کنیم.

** الان این مجسمه از هر سمت تقاطع قابل دیدن است؟

خیر این مجسمه شرق به غرب است، چرا که خیابان شمال به جنوبش زیرگذر است، لذا زاویه دید مثلا میدان فردوسی را ندارد که از همه جهت باشد، اما به هرحال عابران پیاده از اطرافش می‌توانند بچرخند و بازدید کنند؛ دید دور بیست درصد، اما شرق به غرب هشتاد درصد است.

** با توجه به جنسی که کار دارد، آیا مقاومت آن در طول سالیان زیاد است.

بله مقاومتش خیلی زیاد است. از شش هزار سال پیش مفرغ کشف شده در کشور که هنوز سالم است و قطعا این کار هم که برنز است ماناست و مشکلی در برابر باد و باران نخواهد داشت.

** از ویژگی‌های دیگر این کار برایمان بگویید.

این مجسمه سه متر و بیست سانت است، چهار متر هم پایه برای آن در نظر گرفته شده به این دلیل که دید مجسمه از اطراف محدود نباشد، تکنیک ساختش ریخته گری مومی است، در حرکت هم هست چرا که سعدی همیشه در حال حرکت و سفر کردن بوده است.

** آقای دهقان ما شنیدیم که در میدان ونک هم قرار است یک مجسمه نظامی گنجوی نصب شود، آیا آن مجسمه را هم شما کار کردید؟

خیر بعید می‌دانم چنین چیزی وجود خارجی داشته باشد، اصلا ربطی هم به هم ندارند تا جایی که من شنیدم، چون میدان ونک، میدان اقوام است قرار بود چند مجسمه اقوام در آنجا کار شود که البته به توافق هم رسیده نشد و بنابراین به عنوان نماینده اقوام آرش کمانگیر سمبل ملی آنجا نصب خواهد شد.

** از برنامه‌ها و فعالیت‌های دیگرتان برایمان بگویید، بعد از این چه کاری را در دست گرفته‌اید.

ببینید من کار زیاد دارم، منتها خیلی دلم می‌خواهد که کاراکتر‌های سریال هزاردستان را که پنج کاراکتر اصلی هستند برای جلوی موزه سینما، باغ فردوسی بسازم، البته به صورت یک به یک مجسمه دو متری که به نظرم واقعا برای سمبل‌های ملی درجه یک هستند، این مجسمه‌ها را دوست دارم طوری کار کنم که مردم بتوانند با آن‌ها عکس یادگاری بگیرند. این‌ها نوستالژی‌های نسل ما هستند که مردم خیلی به آن‌ها علاقه دارند.

در این باره صحبت‌هایی هم با موزه سینما شده که اگر توافق حاصل کنیم به زودی کار شروع شود.

انتهای پیام/

زهره سعیدی