یک کلاغ چهل کلاغ باندهای سوءاستفاده از کودکان کار

به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا، سوز و سرمای زمستان که زیاد باشد مدارس و مهدکودک‌ها هم تعطیل می‌شوند تا کودکان به خاطر رفت و آمد در سرما اذیت نشوند و آسیب نبینند اما این شرایط برای همه کودکان یکسان نبوده و سهم همه بچه‌ها از آن به یک اندازه نیست.

کودکی شب را با نوازش و آرامش در کنار پدر و مادر خود سپری می‌کند و برای کودکی دیگر شب تازه شیفت کاری او برای جمع‌آوری ضایعات و تحویل به مراکز دریافت پسماند محسوب می‌شود و خبری از غذای گرم و جای امن و آرام کنار خانواده برای او نیست و این نابرابری اجتماعی عمده‌ترین عامل شکل‌گیری معضل کودکان کار و خیابان است که در کنار معضل فقر والدین خود گاهی از اعتیاد آن‌ها  و بدسرپرست بودنشان همرنج می‌کشند و درگیر دیگر معضلات اجتماعی هم می‌شوند.

سرما با سرپنجه‌های نحیف کودکان زباله‌گرد و کودکان خیابانی انگار به اندازه دیگر بچه‌ها غریبه نیست و سوز زمستان هم نمی‌تواند آن‌ها را خانه نشین کند و به دست آوردن لقمه‌ای نان پای این نان‌آوران کوچک را حتی در گرما و سرمای طاقت‌فرسا به بیرون می‌کشد و البته سهم ناچیز کودکان کار از درآمدی که خودشان کسب می‌کنند هم روی دیگر این آسیب است.

آخرین آمار مسئولان مربوطه از کودکان کار و خیابان در شهری چون تهران حکایت از وجود بیش از ۱۴ هزار کودک کار و خیابان دارد که به انواع مشاغل کاذب و آسیب زننده مشغول هستند و بر اساس شواهد موجود آمار کودکان کار با روندی افزایشی مواجه است که باید برای کاهش این آمار چاره‌ای اساسی اندیشیده شود.

ممنوعیت قانونی کار کودکان زیر ۱۵ سال!

کار کودک و حضور متعدد کودکان کم سن و سال در خیابان یکی از معضلاتی است که همواره در کشور جزو نخستین آسیب‌های اجتماعی مطرح شده است و تعداد طرح‌های متعددی که تا کنون برای ساماندهی کودکان کار و کودکان خیابانی اجرا شده است هم کم نبوده اما متأسفانه این طرح‌ها تأثیر قابل قبولی در کاهش این معضل اجتماعی به دنبال نداشته است.

بر اساس قوانین موجود کار کودک ممنوع است و به کارگیری کودکان در کارهای مختلف خلاف محسوب می‌شود اما متأسفانه سالهای سال است که از کودکان با وجود سن کم و جثه کوچکی که دارند آن‌هم در مشاغل سخت و زیان‌آوری چون زباله‌گردی، تکدی‌گری و ... سوءاستفاده می‌شود.

استخدام و به کارگیری کودکان زیر ۱۵ سال در انواع مشاغل ممنوع است و کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله هم به شرط اینکه در مشاغل سخت و دشوار به کار گرفته نشوند، می‌تواند در مشاغل آسان و سبک و البته با رعایت سایر جوانب قانونی و ایمنی مشغول به کار باشند.

«بهزیستی»  بزرگترین دستگاه مسئول ساماندهی کودکان کار و کودکان خیابانی!

محمدرضا حیدرهایی سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا، اظهار کرد: ۹۰ درصد از کودکان کار خیابانی که توسط سازمان بهزیستی شناسایی شده‌اند، کودکان ِ دارای خانواده‌ای هستند که فقر و شرایط اقتصادی نامناسب پای آن‌ها را به خیابان کشانده است.

به گفته حیدرهایی ممکن است باندهایی هم در خصوص سوءاستفاده از کودکان کار خیابانی وجود داشته باشد اما آمار این باندها قابل توجه نیست و بیشترین علت کار کودکان خیابانی در حال حاضر همان فقر و نداری خانواده هایشان است.

سرپرست دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: بر اساس قانون فعلی، سازمان بهزیستی به عنوان بزرگترین سازمان اجتماعی در حال حاضر متولی رسیدگی به امور کودکان کار و خیابانی است و بر اساس قانون حمایت از اطفال که مصوب سال ۹۹ است وظیفه دارد با همکاری دستگاه‌ها نسبت به شناسایی، جذب، حمایت و توانمندسازی این کودکان اقدام کند.

حیدرهایی خاطرنشان کرد: کاهش آمار کودکان کار در چهارراه‌ها و خیابان‌ها با توانمندسازی خانواده‌هایشان امکان‌پذیر است و در این راستا سازمان بهزیستی مراکزی را تحت عنوان مراکز آموزشی، حمایتی کودک و خانواده در شهرها و استان‌های مختلف کشور و همچنین در استان تهران نیز ۲۱ شعبه از این نوع مراکز تاسیس کرده است.

فقر مهمترین عامل مشاهده کودکان کار در خیابان‌ها؛ بر خلاف گفته برخی از مسئولان که اغلب کودکان کار را گماشته باندهای مختلف برمی‌شمرند که از آن‌ها در انجام مشاغل کاذبی مثل زباله‌گردی سواستفاده می‌شود، بیشتر کودکان کار خیابانی به دلیل فقری که خانواده آن‌ها با آن درگیر هستند، مجبور به کار کردن بوده و با شرایطی که این قبیل کودکان به لحاظ سن و سال و جثه دارند، جایی بهتر و پردرآمدتر از چهارراه‌ها ی مختلف خیابان‌ها برای کار را نمی‌توانند انتخاب کنند.

نگاه دلسوزلنه‌ای که مردم به کودکان کار و کودکان خیابان دارند مهمترین عاملی آست که کودکان به کار در خیابان ادامه می‌دهند و روز به روز به تعداد آمار آن‌ها هم اضافه می‌شود و در این خصوص جای یک فرهنگسازی عمیق برای مردم خیر و مهربان خالی است تا بیاموزند که کمک‌های نقدی و غیر نقدی خود را به روشی درست و منطقی به دست کوکان نیازمند برسانند.

بیشترین آمار کودکان کار مربوط به اتباع خارجی است و این کودکان با اتباع غیرمجاز و فاقد اوراق هویتی مناسب بیشتر از طریق مرزهای شرقی کشور که طی سال‌های اخیر شرایط ناامن و ناآرامی را پیش رو دارند به طور غیرقانونی وارد کشور شده‌اند.

بر اساس برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، پدیده کودکان کار و خیابان به عنوان یکی از آسیب‌های اولویت‌دار اجتماعی در سالهای اخیر مطرح شده است و این معضل اجتماعی در کلانشهرها و شهرهای بزرگ و پرجمعیت چون تهران با افزایش بیشتری روبرو بوده است. 

در یکی از بندهای ماده ۸۰ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه «سازمان بهزیستی کشور موظف شده است با همکاری سایر دستگاه‌ها تا پایان اجرای قانون برنامه، کودکان کار را به نحوی ساماندهی کند که جمعیت این افراد حداقل ۲۵ درصد کاهش یابد» که وضعیت فعلی و آمار کنونی کودکان کار و خیابان نشانگر این است که این قانون تا الآن به خوبی و درستی اجرا نشده است.