غرب از ناآرامی‌های ایران برای کسب امتیاز در مذاکرات حمایت کرد

مصطفی انتظاری، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار جهان خبرگزاری آنا، در خصوص اظهارات برخی مقامات اروپایی و آمریکایی  مبنی براینکه دیگر نیازی به برجام و تمرکزی روی آن ندارند و همزمان فشار‌های سیاسی گسترده‌ای را نیز علیه ایران اعمال می‌کنند،گفت: بعد از اعتراضات اخیر در داخل ایران، دولت‌های غربی در محاسبات خود دچار این مسئله شدند که ایران از درون تحت تاثیر فشار تحریم‌ها قرار گرفته و بنابراین شانس غربی‌ها برای اینکه بتوانند در مذاکرات، امتیازات بیشتری از ایران مطالبه کنند افزایش یافته به خصوص که می‌دانیم آن‌ها از سال‌ها قبل در مذاکرات به دنبال این بودند که گفتگو‌های منطقه‌ای و گفتگو‌ها برای توقف توسعه‌ی تولید ابزار‌های دفاعی در ایران را هم به مذاکرات هسته‌ای گره بزنند.

وی افزود: بنابراین آن‌ها بعد از اعتراضات اخیر امیدوار شدند که بتوانند با توجه به اینکه احساس کردند تحریم‌ها بر روی مردم اثر گذاشته است، فشار معیشتی زیاده شده و بخشی از جامعه دچار نارضایتی است به این فکر کنند که باید مذاکرات را متوقف کنند تا امتیازات بیشتری را از ایران مطالبه کنند.

کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: آن‌ها وقتی در تابستان امسال نگران وضعیت انرژی خودشان در زمستان بودند، فشار خیلی زیادی بر ایران می‌آوردند که مذاکرات به انجام برسد و الان در حالی ایران را متهم می‌کنند و به تعبیر وزیر خارجه آمریکا، ایران مذاکرات و برجام را کشته که عملا خودشان بعد از اینکه احساس کردند ایران امتیازات لازم را به آن‌ها نمی‌دهد و از موضع بالاتری در مذاکرات برخوردار است، آمدند از اعتراضات خیابانی در ایران حمایت کردند، به این امید که بتوانند با افزایش فشارها، دامنه مذاکرات را توسعه بدهند و امتیازاتی که سال‌ها به دنبالش بودند را به دست بیاورند.

انتظاری گفت: مهمترین مانع عدم توافق در این مرحله، علاوه بر موضوع محاسبات دولت‌های غربی، این است که آن‌ها حاضر نیستند، بپذیرند که برجام صرفا متمرکز بر روی بخشی از اختلافات میان ایران و دولت‌های اروپایی و آمریکا است و از نظر آن‌ها برجام باید تمام مشکلات فیمابین را در بر بگیرد.

وی افزود: آن‌ها احساس می‌کنند برجامی که امضا و اجرا شد، شمولیت کافی را ندارد و به همین بهانه هم ترامپ از آن خارج شد و آن‌ها احساس می‌کنند که باید به یک توافق جدیدی با ایران دست پیدا کنند تا مسائل دیگر را هم در بر بگیرد.

کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: مسائلی که در جنگ اوکراین، فروش پهپاد به روسیه، اعتراضات داخلی، مسائل حقوق بشری و لغو مجازات اعدام اضافه شده، نشان می‌دهد غربی‌ها از ابتدا هم از برجام و مذاکرات به عنوان ابزار مداخله در امور داخلی ایران استفاده می‌کردند نه اینکه دغذغه‌ای در قبال سلاح هسته‌ای داشته باشند.

انتظاری گفت: ایران تاکید می‌کند که برای مذاکرات بدون پیش‌شرط آماده است، اما طرف مقابل نمی‌آید، اگر شما دغدغه سلاح هسته‌ای دارید طبیعتاً باید به مذاکره بیایید و این مسئله را حل کنید.

وی اضافه کرد: اما اگر دغذغه‌تان سلاح هسته‌ای نیست و می‌خواهید در قانون مجازات داخل ایران، بر رفتار‌های سیاسی داخل کشور، تحولات و روابط دفاعی ایران با سایر کشور‌ها از جمله روسیه اثر بگذارید یا منافع متحدان منطقه‌ای خود را مثل عربستان تامین کنید، این موضوعات از برجام خارج است.

کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: با همه این‌ها من فکر می‌کنم بهترین راه، برای اینکه هم منافع ایران و هم منافع کشور‌های غربی تضمین شود، این است که طرفین به برجام برگردند. 

انتظاری گفت: امیدوارم دولت‌های غربی از هیجانات، احساسات و رفتار‌های شتابزده‌ای که در روز‌های اخیر شاهد هستیم خارج شوند و راهی که ترامپ رفت و افکار عمومی و سیاستمداران آمریکایی هم اذعان دارند که اشتباه بوده را تکرار نکنند که این راه انتهایش بن‌بست است.

وی تصریح کرد: این قبیل موضوعات سودی برای طرفین و امنیت منطقه ندارد و سطح تنش و درگیری را در منطقه بالا می‌برد، این راه یک بار رفته شده و انتهایش را همه شاهد بودیم. 

کارشناس مسائل بین الملل بیان کرد: بنابراین فکر می‌کنم بهتر است که غرب از افق روشنی که ایران همچنان از آن حرف میزند و آقای امیرعبداللهیان تاکید کرده که ایران آماده است که این توافق صورت بگیرد، از این ظرفیت استفاده کنند تا بتوان با احیای برجام به تدریج مشکلات و سوء تفاهم‌هایی که در حوزه‌های دیگر وجود دارد را برطرف کنند.

انتظاری گفت: با این حال تا وقتی دولت‌های اروپایی و آمریکا آماده نباشند برای اینکه موضوع برجام و سایر مسائل و آن روحیه مداخله جویانه خود را کنار بگذارند، امیدی به احیای برجام نباید داشت.